Wykluczenie menstruacyjne, w tym brak dostępu do publicznych toalet oraz brak dostępu do środków higieny intymnej w placówkach typu szpitale psychiatryczne, a także wykluczenie komunikacyjne kobiet to zapowiedzi kolejnych wniosków kierowanych do Rzecznika Praw Obywatelskich, nad którymi zamierzają pochylić się członkinie Zespołu Praw Kobiet Inicjatywy „Nasz Rzecznik”.

Tradycyjnie spotkanie rozpoczęło się od informacji o bieżących działaniach i planach w ramach Inicjatywy „Nasz Rzecznik”.

Dzień po spotkaniu Zespołu, 10 listopada, zaplanowane zostało połączone spotkanie czterech Zespołów: Edukacji Włączającej, Praw Osób z Niepełnosprawnościami, Praw Opiekunów/ek, Zdrowie.

9 i 10 grudnia, odbędzie się święto aktywistów i aktywistek działających na rzecz praw człowieka pod hasłem „Godność, Równość, Solidarność”. Spotykamy się w Warszawie i jednocześnie uczestniczyć będziemy w festiwalu Watch Docs „Prawa człowieka w filmie”. W ten sposób świętować będziemy Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka we współpracy m.in. z Helsińską Fundacją Praw Człowieka i Siecią Partnerstwa OFOP. Program przewiduje omówienie dotychczasowych działań w ramach Inicjatywy „Nasz Rzecznik”, dyskusję na temat tego, co możemy zrobić lepiej i jak wspierać się nawzajem, spotkanie z przedstawicielami/kami Biura RPO, warsztat pod hasłem „Jak się nie dać instytucjom? Jak skutecznie upominać się o nasze prawa?”, projekcję filmów dokumentalnych w ramach festiwalu Watch Docs połączoną z dyskusją. Dla członkiń i członków Inicjatywy „Nasz Rzecznik” spoza stolicy przewidziany jest zwrot koszów podróży i zakwaterowania. Zapisy do 15 listopada.

Wstępny program wydarzenia: https://ofop.eu/plan-obchodow-dnia-praw-czlowieka-z-inicjatywa-nasz-rzecznik-9-10-grudnia-2022/

Następnie przedstawicielki Fundacji „Różowa Skrzyneczki”: Ada Klimaszewska, Ewa Szymera i dr Izabela Desperak opowiedziały o raporcie, jaki organizacja przygotowała już w marcu br. i o poświęconej mu konferencji. Dokument w dużej mierze odnosi się do wykluczenia menstruacyjnego w szkole. – Z raportu wynikają jasno wskazania, jak walczyć z wykluczeniem menstruacyjnym na poziomie państwa – mówiły przedstawicielki „Różowej Skrzyneczki”.

Raport dostępny jest tutaj:  https://www.rozowaskrzyneczka.pl/_files/ugd/f35a75_369c9110475746899344671904acb18f.pdf

Przedstawicielki organizacji zgłosiły następują postulaty:

1. Wprowadzenie do szkół zajęć edukacji seksualnej (w jej ramach m.in. rzetelna, oparta na najnowszej nauce edukacja dotycząca menstruacji).
2. Dostęp do bezpłatnych produktów menstruacyjnych w szkołach i placówkach edukacyjnych.
3. Dostęp do bezpłatnych produktów menstruacyjnych w przychodniach, poradniach specjalistycznych oraz szpitalach.
4. Obniżenie stawki VAT na kubeczki menstruacyjne (dziś stawka VAT wynosi 23 proc.).

Podczas dyskusji ustaliłyśmy, że część wniosków zawartych w raporcie powinna zostać skierowana do RPO, a cały dokument trafi do rąk Rzecznika. Okazją ku temu będzie spotkanie Rzecznika Praw Obywatelskich z przedstawicielkami Zespołów ds. Praw Kobiet oraz Praw Opiekunów/ek zaplanowane na 2 grudnia br. (uwaga, pierwotna data 18 listopada została zmieniona).

W dalszej części spotkania ustalałyśmy, które organizacje wchodzące w skład Inicjatywy „Nasz Rzecznik” wezmą udział we wspomnianym spotkaniu i jakie tematy zostaną zaprezentowane Rzecznikowi. Przed spotkaniem Biuro RPO otrzyma listę uczestników i uczestniczek oraz zagadnień, które chcemy poruszyć w trakcie spotkania.

W ostatniej części podzieliłyśmy się informacjami na temat bieżących działań naszych organizacji. Prowadząca spotkanie koordynatorka Zespołu, Joanna Gzyra-Iskandar, mówiła o zakończonej kampanii Centrum Praw Kobiet poświęconej równemu podziałowi obowiązków w opiece nad dziećmi. 25 listopada rusza coroczna akcja „16 dni przeciw przemocy”. W tym roku tematem kampanii Centrum Praw Kobiet będzie kobietobójstwo.

FEDERA (Fundacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny) prowadzi w dwóch województwach monitoring dostępności wkładek domacicznych refundowanych przez NFZ i przygotowuje się do IV zjazdu w ramach WKRW (Wielkiej Koalicji za Równością i Wyborem), która zrzesza ponad 100 organizacji prokobiecych i działających na rzecz równości. Z kolei Karolina Bury z Fundacji Rodzic w mieście mówiła o dyrektywie Work-Life Balance, której wdrożenie jest traktowane ze strony rządu po macoszemu, budzi opór i niechęć. Fundacja dostrzega potrzebę informowania i zachęcania przez rząd ojców do urlopów ojcowskich.

Na koniec wspólnie zastanawiałyśmy się nad tym, jak organizacje eksperckie mogą uruchomić mechanizm wspólnego, szybkiego reagowania w sytuacjach, gdy (przede wszystkim) politycy w sposób nieodpowiedzialny i bez znajomości zagadnień zabierają głos w naszych sprawach (przywołana została wypowiedź J. Kaczyńskiego o „dawaniu sobie w szyję” przez kobiety jako powód do nierodzenia dzieci). Wykorzystując różnorodność perspektyw powinnyśmy wypracować mechanizm reagowania, korzystać z naszego doświadczenia, wiedzy i zasobów. Do tego problemu wrócimy podczas kolejnych spotkań Zespołu.

Tymczasem następne spotkanie zaplanowano na 11 stycznia 2023 r., godz. 17.30.

Podczas spotkania przypomniałyśmy jego uczestniczkom, że nowe postulaty można wciąż zgłaszać do RPO oraz zachęcałyśmy do zgłaszania przypadków naruszania praw kobiet w formularzu, do którego można dołączyć formatkę postulatową:

https://bip.brpo.gov.pl/wniosek/index.php?formularz=dla_wnioskodawcy