Spotkanie Zespołu Praw Uchodźczyń/ców 12 września 2023 r.

Anna Duniewicz
  • Coraz więcej jest przypadków zachowań ksenofobicznych wobec osób uchodźczych, w tym uchodźczyń i uchodźców wojennych z Ukrainy. Nastroje antyimigranckie i rasistowskie cynicznie wzmacniają skrajnie prawicowi politycy, którzy wykorzystują je w kampanii wyborczej.
  • Białoruś ogłosiła, że tamtejsze konsulaty przestają wydawać i odnawiać paszporty. W Polsce przebywa ok. 200 tys. Białorusinów, których sytuacja wkrótce będzie wymagała interwencji państwa.
  • Potrzebujemy w Polsce dobrze zaprojektowanej, kompleksowej, odpowiadającej na aktualne potrzeby polityki migracyjnej i integracyjnej osób uchodźczych i osób starających się o status uchodźcy.

 

Na początku spotkania Zespołu Praw Uchodźczyń/ców 12 września przedstawiłyśmy ostatnie i czekające nas wkrótce wydarzenia Inicjatywy „Nasz Rzecznik”:

  • prezentacja wyników ogólnopolskiego badania Instytutu Spraw Publicznych, do którego przesyłaliśmy pytania, także z obszaru praw migrantów/tek i osób uchodźczych – 1 września

https://naszrzecznik.pl/prezentacja-wynikow-ogolnopolskiego-badania-instytutu-spraw-publicznych/

  • nasz sprzeciw wobec pseudoreferendum w naszym stanowisku i podczas posiedzenia sejmowej komisji ustawodawczej 17 sierpnia

Sprzeciw organizacji społecznych wobec pseudoreferendum

  • szkolenie „Rzecznik Praw Pacjenta” 7 września

Szkolenie „Rzecznik Praw Pacjenta” w ramach Koalicji Infolinii – 7 września 2023

  • warsztat Róży Rzeplińskiej (Mam Prawo Wiedzieć) „Jak być wyborcą, a nie tylko zagłosować?” dla Inicjatywy „Nasz Rzecznik”, 14 września

Warsztat Róży Rzeplińskiej (Mam Prawo Wiedzieć) „Jak być wyborcą, a nie tylko zagłosować?”

  • współorganizowana przez naszą Inicjatywę 29 września w Warszawie debata: „Mamy pomysł na Polskę”. Sprawy dot. praw uchodźców/czyń przedstawi Polskie Forum Migracyjne

Konferencja „Mamy pomysł na Polskę!” 29 września w Warszawie

https://ofop.eu/mamy-pomysl-na-polske/

  • konferencja Stowarzyszenia Hakoach „Włącz się” dotycząca praw mniejszości i samorzecznictwa 27 września w Łodzi. Wydarzenie organizuje koordynatorka naszego Zespołu, Eliza Gaust (Stowarzyszenie HaKoach), Pełnomocniczka Prezydent Łodzi ds. Równego Traktowania. Wśród panelistów/tek i moderatorów/rek dyskusji stolikowych m.in. członkowie/kinie Inicjatywy „Nasz Rzecznik”: Karolina i Karol Kwiatkowscy, Centralna Rada Romów w Polsce Centrum Doradztwa i Informacji dla Romów, Ida Mickiewicz-Florczak – Fabryka Równości oraz Jan Gawroński – Klub Świadomej Młodzieży, Fundacja Autism Team, Katarzyna Król i Anna Duniewicz – Inicjatywa “Nasz Rzecznik”, „Chcemy całego życia!”.

Uczestniczki spotkania zostały też raz jeszcze zaproszone do udziału lub proponowania pytań i tematów w audycjach TT Radia Rebeliant.

 

Następujące pytania zaproponowane przez nasz Zespół mają się znaleźć (choć nie 1:1) w kwestionariuszu Mam Prawo Wiedzieć:

    1. Jakie filary/elementy powinna zawierać dobrze zaprojektowana polityka migracyjna?
    2. Jakie rozwiązania zamierza Pan/i podjąć na rzecz przeciwdziałania kolejnym śmierciom i zaginięciom na pograniczu polsko-białoruskim?

Pozostałe pytania wkrótce prześlemy komitetom wyborczym.

W kolejnej części spotkania uzupełniałyśmy sztandarowy postulat Zespołu Praw Uchodźców/czyń do „dekalogu” kluczowych postulatów Inicjatywy „Nasz Rzecznik”.

Nasz postulat wraz z rozwinięciem:

Dobrze zaprojektowana, kompleksowa i odpowiadająca na aktualne potrzeby polityka migracyjna i integracyjna osób uchodźczych oraz starających się o status uchodźcy.

Oczekujemy od rządzących:

1) podjęcia działań zmierzających do przeciwdziałania kolejnym śmierciom i zaginięciom na pograniczu polsko-białoruskim, w tym zaprzestania bezprawnych wywózek, stanowiących nie tylko pogwałcenie prawa polskiego, międzynarodowego i unijnego, ale także bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia osób migrujących;

2) uchylenie przepisów naruszających prawa osób uchodźczych;

3) stworzenia godnych i bezpiecznych warunków do zgodnego z prawem ubiegania się o ochronę międzynarodową na granicy polsko-białoruskiej oraz godnego traktowania w ośrodkach zamkniętych i otwartych;

4) planu działań na rzecz włączenia imigrantek/ów i osób uchodźczych w życie społeczne

5) utworzenia instytucji Asystenta Rodziny Uchodźczej, wspierającego wszystkie osoby uchodźcze, nie tylko z Ukrainy;

6) przeciwdziałania wykluczeniu edukacyjnemu dzieci i młodzieży uchodźczej;

7) przeciwdziałania mowie nienawiści wobec osób z doświadczeniem migracyjnym i aktom przemocy motywowanej nienawiścią;

8) zapewnienia szczególnej ochrony osobom uchodźczym szczególnie narażonym na wykluczenie (np. osobom uchodźczym z niepełnosprawnościami, LGBTQ+, pochodzenia romskiego, żydowskiego, arabskiego i in.).

Dyskutowałyśmy też o tym, które z kwestii podjętych na niedawnym spotkaniu z Zastępcami RPO warto wzmocnić. Omówiłyśmy też ważne dla członkiń Zespołu sprawy i działania, w jakie działanie się teraz angażują – z myślą o ich wzmocnieniu.

Przedstawiłyśmy pomysł Natalii Boyko (Platforma Talk to the Loop) dotyczący szkolenia dla organizacji „naszrzecznikowych” dotyczącego wsparcia osób uchodźczych doświadczających w Polsce przemocy. Webinar dotyczyłby głównie metodologii zgłaszania spraw i zasad realizacji zgłoszeń w ramach międzynarodowych standardów humanitarnych

Natalia Boyko dostrzega nie tylko potrzebę podjęcia tematu zachowań ksenofobicznych wobec osób z Ukrainy ale też przedstawienia przez rząd stanowiska w tej sprawie. Ostatnia sytuacja z Gdańska: Gdańsk: nastolatka z Ukrainy pobita? Pojawiło się szokujące nagranie (fakt.pl)

Aleksandra Żegota (Fundacja Batorego) zaprosiła uczestniczki spotkania do zdalnego uczestnictwa w uroczystości wręczenia Nagrody im. Olgi Kersten-Matwin 17 września w siedzibie Fundacji. Aktualizacja: Laureatami Nagrody zostali Izabela Jaśkowiak z RSO Harangos i Darin Loka ze Stowarzyszenia Mova – serdecznie gratulujemy!

Eliza Gaust przedstawiła Manifest w sprawie mowy nienawiści, opracowany przez koalicję Łódź Różnorodności, który wspiera Inicjatywa „Nasz Rzecznik”.

Natalia Gebert przypomniała, że Białoruś ogłosiła, że tamtejsze konsulaty przestają wydawać i odnawiać paszporty. W Polsce przebywa ok. 200 tys. Białorusinów, których sytuacja wkrótce będzie wymagała interwencji państwa.

Olena Dekhtiar wyraziła zadowolenie, że Biuro RPO sprawnie podejmuje interwencje w zgłaszanych przez nią sprawach, ale jednocześnie niepokoi ją, że osoby uchodźcze, którym udziela wsparcia, dostają telefony z ZUS i innych instytucji z pretensjami, że zgłaszali sprawę.

 

Termin następnego spotkania Zespołu Praw Uchodźców/czyń: 24 października godz. 17:30.

 

Ważne:

Zgłaszajmy i zachęcajmy do zgłaszania przypadków naruszania praw oraz postulaty i wnioski do RPO w prostym formularzu:

https://bip.brpo.gov.pl/wniosek/index.php?formularz=dla_wnioskodawcy

lub mailowo na adres: biurorzecznika@brpo.gov.pl

Wniosek można złożyć w języku ukraińskim:

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-yak-otrimati-dopomogu-ukraina

 

Interwencje i wystąpienia RPO w odpowiedzi na nasze postulaty i sygnalizowane przez nas problemy

  • Rzecznik Praw Obywatelskich pyta Minister Klimatu i Środowiska, czy są planowane działania zmierzające do wypracowania kompromisu, umożliwiającego tworzenie parków narodowych (aby zapobiec blokowaniu powstawania nowych parków, a równocześnie zagwarantować samorządom brak strat budżetowych po ich utworzeniu).

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-parki-narodowe-tworzenie-projekty-mkis

  • Interwencja policji wobec kobiety w krakowskim szpitalu. RPO prosi o wyjaśnienia komendanta wojewódzkiego

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-krakow-szpital-kobieta-interwencja-policja-kolejne

  • Rzecznik Praw Obywatelskich składa skargę nadzwyczajną od prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w sprawie o ustalenie płci – z uwagi na konieczność zapewnienia zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej. Prof. Marcin Wiącek wnosi, by Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok i orzekł co do istoty sprawy poprzez uwzględnienie powództwa.

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-osoba-transplciowa-uzgodnienie-plci-sad-odmowa-skarga-nadzwyczajna

  • Rzecznik zaskarżył do WSA zakaz wojewody przerzucania rzeczy przez granicę. Sąd uwzględnia skargę i uzasadnia powody

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-przedmioty-granica-zakaz-wojewoda-skarga-wsa-wyrok-uzasadnienie

  • Kiedy obywatel Ukrainy nie straci statusu UKR. Wyjaśnienia MSWiA dla RPO

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-ukraina-uchodzca-status-ukr-mswia-wyjasnienia

  • Uchodźcy z Ukrainy tracą status UKR, a wraz z nim – prawo do świadczeń wychowawczych. Interwencja w ZUS

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-ukraina-uchodzcy-swiadczenie-wychowawcze-utrata-mswia

  • RPO pyta Minister Zdrowia o plany i działania resortu w zakresie poprawy dostępu pacjentek do znieczulenia podczas porodu. Postulat ten zgłaszała RPO Fundacja Rodzić po Ludzku działająca w Zespole Praw Kobiet Inicjatywy „Nasz Rzecznik”. W 2022 r. tylko 14% porodów odbyło się ze znieczuleniem zewnątrzoponowym, które jest refundowane przez NFZ – wynika z raportu Funduszu. W niektórych województwach takie znieczulenie jest praktycznie niedostępne, w innych można z niego skorzystać tylko w największych miastach. Brak faktycznej możliwości podania znieczulenia, gdy jest ono prawnie gwarantowane, może świadczyć o naruszeniu praw pacjenta do poszanowania godności i intymności oraz leczenia bólu i prawa do świadczeń zdrowotnych – wskazuje Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich 

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-dostep-do-znieczulenia-porod-mz

  • Rzecznik Praw Obywatelskich wnosi, by MSWiA wyeliminowało możliwość pushbacków. Odpowiedź MSWiA.

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-pushbacki-prawo-usuniecie-mswia-odpowiedz

  • Rzecznik Praw Obywatelskich podjął z urzędu działania dla rozpoznania sytuacji osób ze społeczności romskiej przebywających w więzieniach.

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-romowie-wiezienia-sw

  • Rzecznik Praw Obywatelskich pyta Minister Klimatu i Środowiska, czy są planowane działania zmierzające do wypracowania kompromisu ws. zasad tworzenia parków narodowych – odpowiedź MKiŚ.

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-parki-narodowe-tworzenie-projekty-mkis-odpowiedz