Nasz Rzecznik

Bronimy praw obywatelskich

Opiekunki i opiekunowie rodzinni niewidziani przez system – spotkanie z Zastępcą RPO prof. Adamem Krzywoniem w Ogólnopolski Dzień Opiekuna 12 lutego 2025

Anna Duniewicz

• Lata systemowych zaniedbań sprawiły, że pewne kategorie osób nie są widziane przez system. Takimi osobami są w Polsce opiekunki i opiekunowie osób z niepełnosprawnościami.

• Brak lub namiastka usług opiekuńczych, opieki wytchnieniowej, wsparcia psychologicznego i społecznego uznania dla pracy opiekuńczej, to smutna rzeczywistość milionów polskich kobiet.
• „Pracujemy, nierzadko całą dobę, jako pielęgniarki, rehabilitanci, psycholożki, kierowcy”. Przymusowa, nieodpłatna, dożywotnia praca opiekuńcza, która nie uprawnia do godziwej emerytury, to systemowa przemoc.
• „Jeżeli moja niepełnosprawna córka umrze przede mną, nie będzie mnie stać na opłacenie czynszu. Jeżeli umrę pierwsza, córce nie będzie przysługiwał zasiłek pogrzebowy.”
• „Gdybym popełniła przestępstwo umyślne albo popadła w nałóg, mogłabym liczyć na wsparcie państwa podobnie jak byli więźniowie albo osoby z chorobą alkoholową. Opiekunkom i opiekunom rodzinnym państwo nie pomaga wrócić na rynek pracy, nie dostają wsparcia jak rodziny wieloproblemowe. Mogą za to trafić do sądu, kiedy domagają się czegoś w szkole albo nie dość lub „nadmiernie” terapeutyzują dzieci.”
• „Jeśli nie pracujemy zawodowo, jesteśmy ‘pasożytami żyjącymi na koszt państwa’. Jeżeli -sprawując opiekę – podejmiemy jednocześnie pracę zawodową, nazywa się nas karierowiczami, egoistkami, zaniedbującymi osobę bliską.”
• „Chcemy prawa do pracy, do odpoczynku i do tego, by nie być wyłącznie dodatkiem do swojego dziecka.”

 

12 lutego, w Ogólnopolski Dzień Opiekuna, Zespół Praw Opiekunek/ów Inicjatywy „Nasz Rzecznik” uczestniczył w ważnym dla nas spotkaniu z Zastępcą Rzecznika Praw Obywatelskich, prof. Adamem Krzywoniem i ekspert(k)ami Biura RPO. Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich reprezentowali także: pełnomocniczka Rzecznika Praw Obywatelskich ds. wdrażania Konwencji o prawach osób z niepełnosprawnościami dr Monika Wiszyńska-Rakowska, Agnieszka Jarzębska z Zespołu Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego, Maria Mączko z Zespołu Prawa Cywilnego, Dorota Beker z Zespołu ds. Równego Traktowania oraz pełnomocnik RPO ds. współpracy z partnerami społecznymi, Bartosz Cyran. W imieniu Zespołu Praw Opiekunek/nów Inicjatywy „Nasz Rzecznik” głos zabierały: Olga Ślepowrońska, koordynatorka Zespołu Praw Opiekunek/ów (Stowarzyszenie Mudita, Stowarzyszenie wspierające Inicjatywę „Nasz Rzecznik”), Urszula Lewoc (Stowarzyszenie Mudita), Alicja Loranc (Fundacja Po Mojemu, Porozumienie Autyzm-Polska), Dorota Próchniewicz (Fundacja dla Gigantów, Inicjatywa obywatelska Chcemy całego życia), Anka J. Nowak (Stowarzyszenie Żurawinka, „Chcemy całego życia!”), Danuta Musiał (Fundacja dla Gigantów), Ewa Frej (Matka Gigantka Ewa Frej), Agnieszka Biernacka (Fundacja Jesteśmy Ważni, Dominika Hołówka (Fundacja Jesteśmy Ważni), Sylwia Kowalska (Społeczne Pogotowie Interwencyjne, Fundacja Autism Team, Chcemy całego życia”) oraz Urszula Perkowska (Fundacja Jesteśmy Ważni). Dyskusję moderowała koordynatorka Inicjatywy „Nasz Rzecznik”, Ania Duniewicz (Stowarzyszenie wspierające Inicjatywę „Nasz Rzecznik”, Chcemy całego życia).

Podczas intensywnej, dwuipółgodzinnej rozmowy, przedstawiłyśmy kluczowe dla Zespołu sprawy, o których wsparcie zwróciłyśmy się do RPO.

Dziękujemy Wicerzecznikowi i Biuru RPO za zrozumienie, otwartość na nasze postulaty i zapowiedziane wystąpienia generalne. Dziękujemy też za rozpoczęcie prac nad utworzeniem grupy roboczej ds. współpracy między Biurami Rzecznika Praw Obywatelskich i Rzeczniczki Praw Dziecka, w ramach której – przy udziale osób eksperckich i przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego – będzie mógł zostać podjęty m.in. problem niealimentacji, tak ważny dla naszej Inicjatywy.

Dziękujemy za nadzieję, że dzięki wspólnym działaniom opiekunki i opiekunowie przestaną wreszcie zastępować w Polsce system wsparcia.

Relacja na BIP RPO:

oraz na portalu społecznościowym Biura Rzecznika Praw Obywatelskich:
Fot. Marek Hołówka

O nas

Polityka prywatności