16 lutego odbyło się spotkanie Zespołu ds. Wolności Zrzeszenia, w którym uczestniczyły osoby:
- Rafał Dymek (Polska Fundacja im. Roberta Schumana),
- Piotr Frączak (Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych),
- Adela Gąsiorowska (Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich),
- Łukasz Gorczyński (Fundacja trzeci.org, Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych),
- Julia Kluczyńska (Forum Darczyńców w Polsce),
- Rafał Kowalski (Stowarzyszenie Klon/Jawor, portal ngo.pl),
- Anna Kuć (Stowarzyszenie Klon/Jawor, portal ngo.pl),
- Tomasz Pawłowski (Fundacja trzeci.org),
- Tomasz Schimanek (Stowarzyszenie Dialog Społeczny).
Omówiono następujące tematy:
- Działania na rzecz unormowania kwestii sposobu nadawania statusu osoby bezrobotnej przez PUP członkiniom/członkom zarządów organizacji pozostającym bez zatrudnienia.
W obecnym stanie prawnym osobom pozostającym bez zatrudnienia i społecznie zasiadającym w zarządach organizacji urzędy pracy odmawiają przyznawania statusu osób bezrobotnych, pozbawiając tym samym związanych z tym statusem określonych uprawnień (czytaj szerzej: https://proste.ngo/tezy/teza-058).
Łukasz Gorczyński przybliżył dotychczasowe działania na rzecz poprawy ww. sytuacji:
- 1 sierpnia 2022 r. Rzecznik Praw Obywatelskich przekazał do Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej – Departamentu Rynku Pracy wniosek firmowany przez Łukasza Gorczyńskiego w imieniu OFOP (uzupełniony następnie w dn. 22 sierpnia 2022 r.) i awizowany w nim postulat unormowania kwestii niejednolitego sposobu nadawania statusu osoby bezrobotnej przez PUP członkiniom/członkom zarządów organizacji;
- 15 września 2022 r. przyszła odpowiedź z ww. Ministerstwa, w której wskazano, że – zdaniem Ministerstwa – ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w prawidłowy sposób reguluje możliwość nabycia statusu bezrobotnego przez wszystkie osoby ubiegające się o ten status, w tym również osoby pełniące funkcję członkini/członka zarządu fundacji;
- 19 października 2022 r. Łukasz Gorczyński w imieniu OFOP za pośrednictwem RPO ponownie przedstawił ww. sytuację Ministerstwu i przywołał szereg argumentów wskazujących na nieprawidłowości w regulacji;
- 4 listopada 2022 r. przyszła odpowiedź z Ministerstwa, w której pierwotne stanowisko Ministerstwa zostało podtrzymane.
Cały przebieg proces oraz pisma wraz z argumentacją dostępne są pod poniższym adresem:
https://proste.ngo/kalendarz-pup-2
Uznano bezcelowość dalszej wymiany korespondencji i postanowiono zebrać pełne dane dotyczące skali problemu. Na przełomie sierpnia i września 2023 r. do PUP-ów w całej Polsce zostały wysłane zapytania w trybie wniosków o dostęp do informacji publicznej, z prośbą o przekazanie następujących informacji:
- liczby osób, którym odmówiono nadania statusu osoby bezrobotnej w 2022 r., ze względu na fakt nieodpłatnego pełnienia funkcji w zarządzie organizacji pozarządowej,
- podania podstawy prawnej w przypadkach decyzji odmownej dla tych osób,
- wytycznych, instrukcji lub innych dokumentów regulujących procedury odmowy nadania statusu osoby bezrobotnej dla osób pełniących funkcję w zarządzie organizacji pozarządowej.
Status poszczególnych wniosków można sprawdzić tutaj:
https://fedrowanie.siecobywatelska.pl/monitoringi/odmowa-nadania-statusu-osoby-bezrobotnej
Dane zostały zebrane oraz opisane przez Łukasza Gorczyńskiego i czekają na publikację w Kwartalniku Trzeci Sektor:
https://www.kwartalnik3sektor.pl/pl/
Z uwagi na zmianę władzy w wyniku wyborów z dn. 15 października 2023 r. po publikacji wniosków z badania, zamierza się ponowić działania na rzecz poprawy niekorzystnej sytuacji.
W sprawę zaangażowały się też media:
- Wzmocnienie bezpieczeństwa prawnego osób wchodzących w skład zarządów organizacji pozarządowych nieprowadzących działalności gospodarczej w zakresie odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe i rozliczenie otrzymanych dotacji.
Uznano, że z uwagi na zmianę władzy w wyniku wyborów z dn. 15 października 2023 r. warto też wrócić do postulatu wzmocnienia bezpieczeństwa prawnego osób wchodzących w skład zarządów organizacji pozarządowych nieprowadzących działalności gospodarczej w zakresie odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe i rozliczenie otrzymanych dotacji.
Czytaj szerzej:
Szczególnie, że z analiz Biura RPO wynika, że nadal istnieje szereg nierozwiązanych problemów o charakterze generalnym, które wymagają zmiany ustawy Ordynacja podatkowa:
https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-ordynacja-podatkowa-koniecznosc-zmian-mf
Pierwotnie na ww. postulat również otrzymano negatywną odpowiedź, o czym w artykule na portalu ngo.pl pisał Rafał Kowalski:
- Publikacje na oficjalnej stronie Sejmu RP niezgodne ze standardami dostępności
Zwrócono uwagę na publikacje na oficjalnej stronie Sejmu RP wniesionych projektów ustaw, którym jeszcze nie został nadany nr druku w sposób niezgodny ze standardami dostępności (skany zdjęć).
Patrz:
https://www.sejm.gov.pl/Sejm10.nsf/agent.xsp?symbol=PROJNOWEUST&NrKadencji=10&Kol=D&Typ=UST
Postuluje się dodanie dodatkowych plików pdf możliwych do przeszukiwania przez czytniki.
- Zespoły robocze przy Min. Agnieszce Buczyńskiej
Do do 26.02.2024 do godz. 23.59 trwał otwarty nabór do trzech grup roboczych, których celem będzie wypracowanie rozwiązań prawnych i systemowych dotyczących rozwoju społeczeństwa obywatelskiego, a także przedstawienie opinii w kwestiach działań popularyzujących aktywność społeczną. Grupy robocze będą pełniły rolę doradczą dla Ministry ds. Społeczeństwa Obywatelskiego.
Patrz:
Większość osób z Zespołu zgłosiło swój akces do ww. grup roboczych.
- Koncepcja merytoryczna wydarzenia pod patronatem RPO
Krótko omówiono planowane merytoryczne wydarzenie Zespołu, które mogłoby się odbyć pod patronatem RPO.
Propozycje tematów:
- Fundacje a stowarzyszenia w kontekście wolności zrzeszania się
- Formalne wymogi a prawo zrzeszania się
- Rzecznictwo stowarzyszeń w kontekście konsultacji i opiniowania (głos obywatelki/obywatela a a głos organizacji)
- Kontrola nad finansami stowarzyszeń
- Wolność zrzeszania się a rejestracja podmiotów społecznych
Podnoszono, że dużą wartością byłoby włączenie w dyskusję akademiczek/akademików.
- Kolejne spotkanie
Kolejne spotkanie Zespołu ds. Wolności Zrzeszania się planowane jest na 29 marca 2024 roku (piątek), godz. 13:30-15:00.