Spotkanie Zespołu ds. Wolności Zrzeszania się – 16 lutego 2024 r. 

Łukasz Gorczyński

16 lutego odbyło się spotkanie Zespołu ds. Wolności Zrzeszenia, w którym uczestniczyły osoby:

  • Rafał Dymek (Polska Fundacja im. Roberta Schumana),
  • Piotr Frączak (Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych),
  • Adela Gąsiorowska (Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich),
  • Łukasz Gorczyński (Fundacja trzeci.org, Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych),
  • Julia Kluczyńska (Forum Darczyńców w Polsce),
  • Rafał Kowalski (Stowarzyszenie Klon/Jawor, portal ngo.pl),
  • Anna Kuć (Stowarzyszenie Klon/Jawor, portal ngo.pl),
  • Tomasz Pawłowski (Fundacja trzeci.org),
  • Tomasz Schimanek (Stowarzyszenie Dialog Społeczny).

 

Omówiono następujące tematy:

  • Działania na rzecz unormowania kwestii sposobu nadawania statusu osoby bezrobotnej przez PUP członkiniom/członkom zarządów organizacji pozostającym bez zatrudnienia.

 

W obecnym stanie prawnym osobom pozostającym bez zatrudnienia i społecznie zasiadającym w zarządach organizacji urzędy pracy odmawiają przyznawania statusu osób bezrobotnych, pozbawiając tym samym związanych z tym statusem określonych uprawnień (czytaj szerzej: https://proste.ngo/tezy/teza-058).

Łukasz Gorczyński przybliżył dotychczasowe działania na rzecz poprawy ww. sytuacji:

  • 1 sierpnia 2022 r. Rzecznik Praw Obywatelskich przekazał do Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej – Departamentu Rynku Pracy wniosek firmowany przez Łukasza Gorczyńskiego w imieniu OFOP (uzupełniony następnie w dn. 22 sierpnia 2022 r.) i awizowany w nim postulat unormowania kwestii niejednolitego sposobu nadawania statusu osoby bezrobotnej przez PUP członkiniom/członkom zarządów organizacji;
  • 15 września 2022 r. przyszła odpowiedź z ww. Ministerstwa, w której wskazano, że – zdaniem Ministerstwa – ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w prawidłowy sposób reguluje możliwość nabycia statusu bezrobotnego przez wszystkie osoby ubiegające się o ten status, w tym również osoby pełniące funkcję członkini/członka zarządu fundacji;
  • 19 października 2022 r. Łukasz Gorczyński w imieniu OFOP za pośrednictwem RPO ponownie przedstawił ww. sytuację Ministerstwu i przywołał szereg argumentów wskazujących na nieprawidłowości w regulacji;
  • 4 listopada 2022 r. przyszła odpowiedź z Ministerstwa, w której pierwotne stanowisko Ministerstwa zostało podtrzymane.

 

Cały przebieg proces oraz pisma wraz z argumentacją dostępne są pod poniższym adresem:

https://proste.ngo/kalendarz-pup-2

Uznano bezcelowość dalszej wymiany korespondencji i postanowiono zebrać pełne dane dotyczące skali problemu. Na przełomie sierpnia i września 2023 r. do PUP-ów w całej Polsce zostały wysłane zapytania w trybie wniosków o dostęp do informacji publicznej, z prośbą o przekazanie następujących informacji:

  • liczby osób, którym odmówiono nadania statusu osoby bezrobotnej w 2022 r., ze względu na fakt nieodpłatnego pełnienia funkcji w zarządzie organizacji pozarządowej,
  • podania podstawy prawnej w przypadkach decyzji odmownej dla tych osób,
  • wytycznych, instrukcji lub innych dokumentów regulujących procedury odmowy nadania statusu osoby bezrobotnej dla osób pełniących funkcję w zarządzie organizacji pozarządowej.

 

Status poszczególnych wniosków można sprawdzić tutaj:

https://fedrowanie.siecobywatelska.pl/monitoringi/odmowa-nadania-statusu-osoby-bezrobotnej

Dane zostały zebrane oraz opisane przez Łukasza Gorczyńskiego i czekają na publikację w Kwartalniku Trzeci Sektor:

https://www.kwartalnik3sektor.pl/pl/

Z uwagi na zmianę władzy w wyniku wyborów z dn. 15 października 2023 r. po publikacji wniosków z badania, zamierza się ponowić działania na rzecz poprawy niekorzystnej sytuacji.

W sprawę zaangażowały się też media:

https://www.tokfm.pl/Tokfm/7,189660,30373776,spolecznik-kontra-urzad-chcial-byc-bezrobotnym-napotkal-na.html

 

  • Wzmocnienie bezpieczeństwa prawnego osób wchodzących w skład zarządów organizacji pozarządowych nieprowadzących działalności gospodarczej w zakresie odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe i rozliczenie otrzymanych dotacji.

 

Uznano, że z uwagi na zmianę władzy w wyniku wyborów z dn. 15 października 2023 r. warto też wrócić do postulatu wzmocnienia bezpieczeństwa prawnego osób wchodzących w skład zarządów organizacji pozarządowych nieprowadzących działalności gospodarczej w zakresie odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe i rozliczenie otrzymanych dotacji.

Czytaj szerzej:

https://publicystyka.ngo.pl/trudna-odpowiedzialnosc-czlonkow-zarzadow-ngo-bez-dzialalnosci-gospodarczej

Szczególnie, że z analiz Biura RPO wynika, że nadal istnieje szereg nierozwiązanych problemów o charakterze generalnym, które wymagają zmiany ustawy Ordynacja podatkowa:

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-ordynacja-podatkowa-koniecznosc-zmian-mf

Pierwotnie na ww. postulat również otrzymano negatywną odpowiedź, o czym w artykule na portalu ngo.pl pisał Rafał Kowalski:

https://publicystyka.ngo.pl/rzadzacy-nie-widza-problemow-ngo-sow-sa-odpowiedzi-w-sprawach-sygnalizowanych-przez-rpo

 

  • Publikacje na oficjalnej stronie Sejmu RP niezgodne ze standardami dostępności

 

Zwrócono uwagę na publikacje na oficjalnej stronie Sejmu RP wniesionych projektów ustaw, którym jeszcze nie został nadany nr druku w sposób niezgodny ze standardami dostępności (skany zdjęć).

Patrz:

https://www.sejm.gov.pl/Sejm10.nsf/agent.xsp?symbol=PROJNOWEUST&NrKadencji=10&Kol=D&Typ=UST

Postuluje się dodanie dodatkowych plików pdf możliwych do przeszukiwania przez czytniki.

 

  • Zespoły robocze przy Min. Agnieszce Buczyńskiej

Do do 26.02.2024 do godz. 23.59 trwał otwarty nabór do trzech grup roboczych, których celem będzie wypracowanie rozwiązań prawnych i systemowych dotyczących rozwoju społeczeństwa obywatelskiego, a także przedstawienie opinii w kwestiach działań popularyzujących aktywność społeczną. Grupy robocze będą pełniły rolę doradczą dla Ministry ds. Społeczeństwa Obywatelskiego.

Patrz:

https://www.gov.pl/web/pozytek/minister-ds-spoleczenstwa-obywatelskiego-agnieszka-buczynska-zaprasza-do-tematycznych-grup-roboczych-wspolnie-budujmy-spoleczenstwo-obywatelskie

Większość osób z Zespołu zgłosiło swój akces do ww. grup roboczych.

 

  • Koncepcja merytoryczna wydarzenia pod patronatem RPO

Krótko omówiono planowane merytoryczne wydarzenie Zespołu, które mogłoby się odbyć pod patronatem RPO.

Propozycje tematów:

  • Fundacje a stowarzyszenia w kontekście wolności zrzeszania się
  • Formalne wymogi a prawo zrzeszania się
  • Rzecznictwo stowarzyszeń w kontekście konsultacji i opiniowania (głos obywatelki/obywatela a a głos organizacji)
  • Kontrola nad finansami stowarzyszeń
  • Wolność zrzeszania się a rejestracja podmiotów społecznych

Podnoszono, że dużą wartością byłoby włączenie w dyskusję akademiczek/akademików.

 

  • Kolejne spotkanie

Kolejne spotkanie Zespołu ds. Wolności Zrzeszania się planowane jest na 29 marca 2024 roku (piątek), godz. 13:30-15:00.