• Wyniki badań wskazują, że 90% kobiet w Polsce doświadczyło przemocy seksualnej. Jako Zespół Praw Kobiet walczymy o zmianę prawnokarnej definicji gwałtu i dostosowanie zapisów polskiego prawa do orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.
• Jaką przyjąć strategię działania, by znaleźć sojuszników, którzy poprą zmiany w zapisach ustawy? Dotychczasowy model powszechnej edukacji, niska świadomość społeczna i opór części środowiska prawniczego nie sprzyjają zmianom, jakich oczekujemy.

 

Zapowiadane wydarzenia

15 marca w godz. 9.00-11.00 i 17.00-19.00 odbędzie się zdalne szkolenie pt. „Społeczne i psychologiczne aspekty zaginięć. Doświadczenia Fundacji ITAKA” dla pracowników/czek infolinii pomocowych i organizacji z Koalicji Infolinii. Poprowadzi je Agata Nowacka, psycholożka i koordynatorka Zespołu Poszukiwań i identyfikacji Fundacji ITAKA.

22 marca – II tura szkolenia samorzeczników w spektrum autyzmu „Jak zgłaszać sprawy RPO”, prowadzonego przez ekspertki Biura Rzecznika Praw Obywatelskich.

31 marca – spotkanie „Samorzecznicy u Rzecznika” Rzecznika Praw Obywatelskich z samorzeczni(cz)kami w spektrum autyzmu.

12 i 13 czerwca – stacjonarne spotkanie Inicjatywy „Nasz Rzecznik”, OFOP w Warszawie.

 

Kampanie społeczne

12 lutego w Ogólnopolski Dzień Opiekuna organizacje, społeczniczki i aktywiści Zespołu Praw Opiekunek/ów Inicjatywy „Nasz Rzecznik” punktowali systemowe pułapki i absurdy, z jakimi codziennie mierzą się opiekunki i opiekunowie osób z niepełnosprawnościami. Spontaniczna, jednodniowa kampania pokazała osobom spoza środowiska opiekunek i opiekunów, co trzeba zmienić w przepisach, urzędniczych praktykach i społecznej mentalności. Po to, by opiekunki i opiekunowie osób z niepełnosprawnościami i ich bliscy mogli cieszyć się pełnią praw i „całym życiem”.

https://naszrzecznik.pl/kampania-chcemy-calego-zycia-w-ogolnopolski-dzien-opiekuna/W

 

Ostatnie interwencje i wystąpienia RPO w odpowiedzi na postulaty Inicjatywy:

• RPO interweniował w sprawi braku świadczeń i urlopów dla rodziców dziecka martwo urodzonego, którego płci nie da się ustalić.

To jeden z problemów, które poruszaliśmy m.in. 2 grudnia 2022 r. na spotkaniu Zespołu Praw Kobiet i Zespołu Praw Opiekunek/ów.

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-brak-swiadczen-rodzice-dziecka-martwo-urodzonego-sejm

• Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do organów 24 gmin i 12 powiatów, w których w 2019 i 2020 r. przyjęto – nadal obowiązujące – uchwały „anty-LGBT”. Wnosi o podjęcie działań w celu ich uchylenia.

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-uchwaly-anty-lgbt-samorzady-odpowiedzi-kolejne

• W lesie przy granicy, w pobliżu Hajnówki znaleziono ciało młodej kobiety. Miało też dojść do pushbacków. W ramach prowadzonego postępowania RPO zwraca się o pilne wyjaśnienia do Straży Granicznej i Policji

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-interwencja-sg-policja-smierc-kobiety-w-lesie-granica

• Biuro RPO podjęło działania wyjaśniające w sprawie dyskryminacji pracujących opiekunów OzN przez OPS.

 

• RPO napisał do resortu finansów w sprawie obniżenia VAT-u na kubeczki menstruacyjne. Ministerstwo Finansów analizuje sprawę. Cieszy szybka interwencja RPO w odpowiedzi na postulat Fundacji Różowa skrzyneczka. Zapowiedź obniżenia stawki z 23% do 5%, jak w przypadku podpasek jest ważna, ale poczekamy na konkrety.

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-kubeczki-menstruacyjne-vat-mf-odpowiedz

• W odpowiedzi na postulaty Fundacji Różowa Skrzyneczka i Zespołu Praw Kobiet RPO pisze do ministra edukacji i nauki w sprawie zapewniania darmowych środków higieny osobistej dla dziewcząt w szkołach i placówkach edukacyjnych oraz podjęcia działań na rzecz eliminacji negatywnych stereotypów związanych z menstruacją

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-menstruacja-darmowe-srodki-higieny-szkoly-mein?fbclid

Wróciłyśmy jeszcze do tematu unijnej dyrektywy work-life balance dotyczącej równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów. RPO podjął szybką interwencję. Senat zaproponował poprawki do ustawy zgodne ze wskazaniami RPO i organizacji pozarzadowych. Chodziło głównie o zwiększenie zasiłku. Niestety ustawa została przyjęta przez Sejm bez poprawek. Będziemy wnioskować do RPO, aby zgłaszał rządzącym konieczność nowelizacji ustawy – w myśl deklaracji złożonej na spotkaniu z Zespołem Praw Kobiet 8 marca przez Valeriego Vacheva, Zastępcę RPO.

 

Ważne:

10 marca na stronach RPO został opublikowany apel Rzecznika Praw Obywatelskich o jak najszybsze zrealizowanie unijnych dyrektyw dotyczących tzw. work-life balance. „Równowaga pomiędzy życiem zawodowym a prywatnym jest jednym z warunków zachowania zdrowia, dobrego samopoczucia i satysfakcji z życia i pracy. Sprzyja też rozwojowi kreatywności. Jej brak może prowadzić do frustracji, problemów rodzinnych, wypalenia zawodowego, a nawet do poważnych chorób.” – mówi w wystąpieniu, powołującym się na postulaty zgłaszanych przez organizacje pozarządowe, prof. Wiącek. Nad wdrożeniem unijnych dyrektyw do polskiego prawa prace kończy właśnie parlament. Nie wszystkie postulaty organizacji i RPO zostały uwzględnione. „Dlatego z uwagą przyglądam się, jaką ostatecznie treść przybiorą przepisy. Czy będą realizowały zasadę równości kobiet i mężczyzn.” – deklaruje RPO.

Postulaty w sprawie dyrektywy work-life balance przekazała RPO aktywna w Zespole Praw Kobiet Fundacja Rodzic w mieście.

Wystąpienie RPO w tej sprawie:

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rownowaga-miedzy-praca-zyciem-prywatnym-wideo

 

Po spotkaniu z ZRPO Valerim Vachevem 8 marca

Dzień przed spotkaniem Zespołu Praw Kobiet, 8 marca, przedstawicielki Zespołu Praw Kobiet spotkały się z Valerim Vachevem, Zastępcą RPO. W odpowiedzi na deklarację wicerzecznika w sprawie niezwłocznego zajmowania się naszymi postulatami, Aleksandra Magryta (FEDERA) wyraziła oczekiwanie jej organizacji, że postulat dotyczący respektowania przesłanki zagrożenia życia i zdrowia osób w ciąży zostanie w końcu i rzeczywiście niezwłocznie zbadany przez RPO, do czego Rzecznik zobligował się na spotkaniu z Zespołami Praw Kobiet i Opiekunek/ów 2 grudnia 2022 r.

Niemniej spotkanie 8 marca pokazało autentyczne zainteresowanie wicerzecznika naszymi problemami, co uważamy za dobry prognostyk na dalszą współpracę. Atmosfera spotkania była przyjazna, a sam Rzecznik skracał dystans. Wręczenie gospodarzowi spotkania różowej skrzyneczki zbiegło się z konstatacją, że w siedzibie RPO takiej skrzyneczki do tej pory nie było.

 

Relacja ze spotkania 8 marca na stronie:

https://naszrzecznik.pl/spotkanie-zespolu-praw-kobiet-z-zrpo-valerim-vachevem-8-marca-2023/

 

Zmiana definicji gwałtu

Dużą część spotkania z Valerim Vachevem w Dniu Kobiet poświęcona była dyskusji na temat konieczności zmiany prawnokarnej definicji gwałtu. Wróciłyśmy do tego w kontekście zapowiedzianego na spotkaniu przez zastępcę RPO seminarium, które ma być poświęcone tej tematyce. Zastanawiałyśmy się, czy w seminarium, na które Valeri Vachev zaprosił przedstawicielki Inicjatywy „Nasz Rzecznik” powinny wziąć udział kobiety z doświadczeniem gwałtu w myśl zasady „nic o nas, bez nas”. Dyskutowałyśmy nad tym, czy jest to dobre i potrzebne posunięcie, czy podczas merytorycznej dyskusji nad zapisami w ustawodawstwie konieczne jest personalne uwiarygodnianie przestępstwa gwałtu. Przeważyła opinia, że aktywny udział w wydarzeniu osób z doświadczeniem gwałtu narazi je na powrót traumy. Zgodziłyśmy się, że możliwe jest również przedstawienie świadectw osób z doświadczeniem przemocy seksualnej, a skalę naruszeń praw doskonale zobrazują przykłady i dane przekazane przez prawniczki i badaczki tematu.

Zastanawiałyśmy się nad strategią przygotowania do seminarium, które planowane jest na przełomie maja/czerwca oraz kto oprócz ekspertek/ów prawa karnego, przedstawicielek organizacji wspierających osoby z doświadczeniem gwałtu, psycholożek i badaczek powinien wziąć w nim udział. Zgodziłyśmy się, że naszym celem jest przedstawienie na tyle mocnych argumentów, by Rzecznik Praw Obywatelskich poparł postulowaną przez nas zmianę definicji przestępstwa zgwałcenia.

Paulina Wróbel ze Stowarzyszenia Pro Civium zadeklarowała, że może podczas seminarium opowiedzieć o gwałtach w zakładach karnych. Natomiast prawniczka Anna Głogowska-Balcerzak zaproponowała przygotowanie prawno-porównawczej analizy, jak wygląda sytuacja w innych krajach, które wprowadziły przepisy, jakie chcemy, aby obowiązywały w Polsce.

 

Następne spotkanie zespołu zaplanowałyśmy na 6 kwietnia (czwartek) o godz. 12.00.

 

Ważne:

Zgłaszamy i zachęcajmy do zgłaszania przypadków naruszania praw kobiet, postulatów i wniosków do RPO w prostym formularzu:

https://bip.brpo.gov.pl/wniosek/index.php?formularz=dla_wnioskodawcy