- Ustawowe zagwarantowanie asystencji osobistej w wymiarze dostosowanym do realnych potrzeb osoby z niepełnosprawnością, także w formie asystencji interwencyjnej. Objęcie wsparciem asystenckim niepełnoletnich osób z niepełnosprawnościami, by jak najwcześniej stworzyć im szanse możliwie niezależnego życia, osób „niewspółpracujących” oraz osób z niepełnosprawnościami przemieszczających się na terytorium kraju. Asystencja jako zadanie obowiązkowe jednostek samorządu terytorialnego finansowane z budżetu centralnego.
- Zobligowanie gmin i powiatów do sporządzania diagnoz potrzeb społecznych osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin na podstawie rzetelnie zebranych danych. Obowiązkowy udział jednostek samorządu terytorialnego w programach wsparcia kierowanych do tych grup.
- Zapobieganie wypaleniu opiekunów/ek poprzez zapewnienie pakietu wsparcia opiekuna, obejmującego opiekę wytchnieniową, grupy wsparcia, fizjoterapię dla opiekunów osób leżących etc. Bardzo ważne jest dostrzeżenie i wsparcie opiekunek/ów osób z niepełnosprawnościami zajmujących się dodatkowo starszymi rodzicami.
- Przejrzyste standardy stosowania wglądu w sytuację rodziny osoby z niepełnosprawnością i kierowania spraw do sądów rodzinnych. Bezzasadne interwencje w życie rodziny pogłębiają stres, obciążają psychicznie i negatywnie wpływają na funkcjonowanie rodzin.
– to jedne z ważniejszych tematów i rekomendacji, nad którymi pracował na październikowym spotkaniu Zespół Praw Opiekunek/ów. Postulat dotyczący asystencji osobistej znajdzie się w zestawie naszych rekomendacji na polską prezydencję. 30 listopada przedstawi go podczas tegorocznego Zlotu obrończyń i obrońców praw człowieka koordynatorka Zespołu, Olga Ślepowrońska.
Od dawna podkreślamy też konieczność rzetelnego badania i szacowania liczby oraz potrzeb osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin jako podstawy do planowania i wdrażania adekwatnych usług społecznych na poziomie krajowym i lokalnym. Ważna jest standaryzacja projektowania, realizacji i ewaluacji gminnych programów wspierania rodzin,których członkami/kiniami są osoby z niepełnosprawnościami.
W kontekście listopadowej konferencji Biura RPO dotyczącej interwencji kryzysowej, reprezentująca Zespół na tym wydarzeniu Anna Szalast zgłosiła problemy związane z Ośrodkami Interwencji Kryzysowej:
a) brak wykonywania zadania własnego powiatu przez znaczną część powiatów w Polsce
b) nieuwzględnianie kryzysu opiekuńczego w rodzinach z dorosłymi osobami z niepełnosprawnością w działaniach OIK (np. w sytuacji nagłej hospitalizacji opiekuna faktycznego) i konieczności zabezpieczenia opieki nad osobą z niepełnosprawnością.
Całodobowa pomoc OIK powinna objąć wsparcie kryzysowe osób z niepełnosprawnościami ich rodzin.
„Interwencja kryzysowa jest najczęściej bardzo skuteczna, pod warunkiem, że do niej dojdzie” – przytaczała opracowanie Najwyższej Izby Kontroli Anna Szalast.
„Zaledwie 45 proc. powiatów wywiązuje się z ustawowego obowiązku świadczenia takiej pomocy osobom i rodzinom. W dodatku zdarza się, że pomocy udziela ktoś inny niż psycholog, a sama pomoc przybierając formę długotrwałego poradnictwa, przeczy idei pomocy o charakterze interwencyjnym. Wiedza o istnieniu i funkcjonowaniu placówek interwencji kryzysowej jest poza tym stosunkowo mało rozpowszechniona.” – czytamy na stronie NIK.
Kontrola NIK (WYKONYWANIE ZADAŃ W ZAKRESIE INTERWENCJI KRYZYSOWEJ NA RZECZ OSÓB I RODZIN PRZEZ POWIATY KPS.430.004.2021 Nr ewid. 23/2021/P/20/042/KPS) ujawniła, że osoby z niepełnosprawnościami pozostające pod opieką własnych rodziców w sytuacji kryzysowej, jak nagła hospitalizacja opiekuna czy innego rodzaju zdarzenie losowe, pozostają bez wsparcia środowiskowego w miejscu swojego zamieszkania. Działalność OIK lub PIK koncentruje się często na jednej grupie osób potrzebujących interwencji kryzysowej, to jest na osobach doświadczających przemocy domowej, przy rzadko wykonywanej procedurze natychmiastowej izolacji sprawcy przemocy. Tymczasem sytuacja kryzysowa dotyczy również innego rodzaju sfer życia człowieka. Bardzo często dotyczy kryzysu psychicznego w sytuacji diagnozy niepełnosprawności lub diagnozy niepełnosprawności u członka rodziny, urodzenia dziecka z wadą letalną lub diagnozy niepełnosprawności u osoby bliskiej oraz coraz częściej kryzysu opiekuńczego, który ma związek z wzrostem wieku opiekunów faktycznych dorosłych osób z niepełnosprawnościami.
Problemem są niedoprecyzowane przepisy w zakresie interwencji kryzysowej, które nie określają szczegółowych zasad i norm funkcjonowania jednostek realizujących to zadanie. Placówki często same określają reguły swojej działalności, korzystając m.in. z rozwiązań przyjętych w innych jednostkach. Sformułowanie standardów lub doprecyzowanie przepisów przyczyniłoby się niewątpliwie do większej skuteczności tej formy pomocy. – stwierdza NIK.
O doprecyzowanie przepisów o Ośrodkach interwencji kryzysowej upomina się Biuro RPO i Pełnomocniczka RPO ds. Osób z Niepełnosprawnościami, dr Monika Wiszyńska-Rakowska:
https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-powiaty-interwencje-kryzysowe-mrpips-wideo
Niedługo po listopadowej konferencji o interwencji kryzysowej, 11 grudnia, odbędzie się spotkanie trzech zespołów Inicjatywy „Nasz Rzecznik”, w tym Zespołu Praw Opiekunek/ów z Zastępcą RPO Valerim Vachevem i Pełnomocniczką Moniką Wiszyńską-Rakowską, w sprawie przemocy wobec osób z niepełnosprawnościami i ich bliskich.
Kolejne spotkanie Zespołu Praw Opiekunek/ów odbędzie się 22 listopada (piątek) o godz. 17:30 – uwaga, zmiana!
Ważne:
- Zgłaszajmy i zachęcajmy do zgłaszania przypadków naruszania praw oraz postulaty i wnioski do RPO w prostym formularzu:
https://bip.brpo.gov.pl/wniosek/index.php?formularz=dla_wnioskodawcy
lub mailowo na adres biurorzecznika@brpo.gov.pl, pisząc w mailu, że sprawa jest zgłaszana w ramach Inicjatywy Nasz Rzecznik
- 17 października, na zaproszenie Fundacji Stocznia, grupa członkiń naszego Zespołu Praw Opiekunek/ów uczestniczyła w zdalnym spotkaniu konsultacyjnym wstępnego profilu absolwenta i absolwentki, zorganizowanym dla rodziców dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
„Naszrzecznikowy” głos w konsultacjach społecznych profilu absolwenta
- Dekalog naszych postulatów na stronie:
- Odliczamy dni do warszawskiego Zlotu obrońców i obrończyń praw człowieka (29-30 XI 2024 r.), ale też do wiosennego mini-zlotu w Pruszkowie w gościnnych progach koordynatorki Zespołu, Olgi Ślepowrońskiej. Olu, dziękujemy za zaproszenie! Nie możemy się doczekać!
