Pierwsze po przerwie wakacyjnej spotkanie Zespołu Praw Uchodźców/czyń odbyło się w językach polskim i ukraińskim (tłumaczenie: Bogdana Kosmyna). Ze względu na realizowany przez Inicjatywę „Nasz Rzecznik” we współpracy ze Stowarzyszeniami Hakoach i Mudita projekt wsparcia uchodźczyń i uchodźców wojennych z Ukrainy, do końca 2022 roku spotkania Zespołu będą dwujęzyczne. Umożliwi to osobom uchodźczym pełniejszy w nich udział.
Na początku spotkania koordynatorka Inicjatywy Anna Duniewicz i koordynatorka Zespołu Eliza Gaust przedstawiły osoby, które pojawiły się na spotkaniu Zespołu po raz pierwszy, w tym uchodźczynie wojenne i przedstawicielki organizacji pomocowych. Natalia Boyko i Natalia Kotyla z Platformy Talk To Loop opowiedziały o wsparciu udzielanym osobom uchodźczym przez ich organizację.
Następnie Anna Duniewicz krótko podsumowała bieżące wydarzeniach z życia Inicjatywy „Nasz Rzecznik”. 6 września otrzymaliśmy pismo od Rzecznika Praw Obywatelskich, które było odpowiedzią na część postulatów, jakie Inicjatywa NR wystosowała do RPO. Wśród postulatów wspartych przez Rzecznika znalazły się rekomendacje dotyczące osób uchodźczych, w tym osób z Ukrainy pochodzenia romskiego. RPO zobowiązał się do monitorowania sytuacji na granicy polsko-białoruskiej i podejmowania interwencji, jeśli zajdzie taka potrzeba. Zapowiedział zacieśnianie współpracy z mniejszościami etnicznymi i narodowościowymi. Rzecznik zwrócił się też do nas z prośbą, by kolejne postulaty zgłaszać poprzez oficjalną stronę, za pomocą formularza:
https://bip.brpo.gov.pl/wniosek/index.php?formularz=dla_wnioskodawcy
Do formularza można, choć nie trzeba, dołączyć opracowanie postulatu w formatce. Wnioski do RPO można też zgłaszać w języku ukraińskim:
https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-yak-otrimati-dopomogu-ukraina
W dalszej części spotkania Anna Grudzińska z OFOP opowiedziała o pracy i naborze do Komitetów Monitorujących, które nadzorują prawidłowość rozdzielania środków unijnych w kolejnych perspektywach finansowych UE. Zapraszała do współpracy i zgłaszania się do pracy w Komitetach w celu monitorowania różnych programów. Bardzo ważne jest, by znaleźć osoby do monitorowania projektów zajmujących się prawami podstawowymi i zasadami niedyskryminacji w ramach finansowego Programu Polska Wschodnia. Są też inne programy społeczne. – Chodzi o to, by środki były wydawane zgodnie z naszymi celami. Nie jest więc niezbędna wiedza na temat funduszy unijnych, ale na temat praw człowieka. W każdym Komitecie przewidzianych jest co najmniej 9 miejsc dla członków NGO-sów. Praca ma charakter społeczny – mówiła Anna Grudzińska.
Więcej szczegółów na Facebook OFOP: Obywatelski monitoring funduszy UE – mobilizacja!
Link do wydarzenia: https://www.facebook.com/events/2266161373538796
Obywatelski monitoring programów finansowanych z funduszy Unii Europejskiej – Praworządność i prawa podstawowe a fundusze – webinary:
https://www.youtube.com/watch?v=1zSoxWifGws&t=8842s
O kolejnych inicjatywach mówiły koordynatorka Zespołu Eliza Gaust i Olga Ślepowrońska.
1 września, dzięki finansowemu wsparciu Civitates, ruszył 4-miesięczny projekt wsparcia osób uchodźczych, realizowany przez Inicjatywę „Nasz Rzecznik” wspólnie ze stowarzyszeniami Hakoach i Mudita. Chodzi m.in. o bezpłatne wsparcie psychologiczne, informacyjne i integracyjne, ale też warsztaty samorzecznicze i szkolenia, jak zgłaszać sprawy RPO (co od marca możliwe jest także w języku ukraińskim).
Wsparcie dotyczy osób uchodźczych z całej Polski, choć pomoc psychologiczna dla dzieci, młodzieży i osób dorosłych będzie oferowana przez Stowarzyszenie Hakoach w Łodzi. Tu też planowane są animacje dla dzieci i osób dorosłych i szkolenia samorzecznicze. 2 października w Gminie Wyznaniowej Żydowskiej w Łodzi (ul. Pomorska 18) w godz. 12.00-16.00 odbędzie się piknik integracyjny dla dzieci i rodziców z Ukrainy i Polski.
Dzięki projektowi od września Stowarzyszenia Hakoach zwiększa liczbę bezpłatnego wsparcia psychologicznego dla osób dorosłych oraz dzieci i młodzieży z Ukrainy. Zapraszamy osoby uchodźcze do punktu przy ul. Kościuszki 1 w Łodzi. Zapisy pod adresem mailowym: hakoach.lodz@gmail.com lub pod nr tel. 517 364 690.
27 listopada w Łodzi odbędzie się pierwsze szkolenie z cyklu „Mechanizmy i strategia działań rzeczniczych w kryzysie”, poprowadzone w j. polskim i ukraińskim przez ekspertki z krakowskiego Stowarzyszenia Czulent. Szkolenie jest skierowane do osób uchodźczych z Ukrainy oraz przedstawicieli/lek organizacji zaangażowanych na rzecz osób z Ukrainy.
Z kolei Stowarzyszenie MUDITA dzięki projektowi Fundusz Solidarności z Ukrainą – Inicjatywa „Nasz Rzecznik”, OFOP, rozwinie infolinię pomocową skierowaną dla osób uchodźczych, szczególnie osób z niepełnosprawnościami i ich bliskich: +48 539 866 471. Ekspertki i eksperci infolinii udzielą w języku ukraińskim informacji na temat świadczeń, uprawnień, ochrony zdrowia, zagadnień prawnych. Pytania można też kierować drogą mailową na adres: ukraina@stowarzyszeniemudita.pl
Podczas spotkania głos zabrała Iryna Dubohraeva, uchodźczyni z Ukrainy przebywająca w Polsce wraz z dzieckiem. Mówiła o tym, jak ważne są dla ukraińskich matek-uchodźczyń programy na rzecz dzieci, w tym wsparcie psychologiczne, ale też logopedyczne. Dzieci mają problemy z adaptacją, relacjami rówieśniczymi, akceptacją, ale też problemy logopedyczne – także z uwagi na doświadczenia wojenne. Mają również problemy ze zrozumieniem materiałów dydaktycznych. Opanowanie podstaw programowych w sytuacji, gdy nie w pełni władają językiem polskim, bywa bardzo trudne. Iryna dziękowała w imieniu wszystkich rodzin, szczególnie Elizie Gaust i organizacji Hakoach.
O działaniach przeciwko wykluczeniu opowiedziała następnie Karolina Kwiatkowska z Centralnej Rady Romów w Polsce. Reprezentowana przez nią organizacja m.in. szkoli asystentów międzykulturowych. Wśród uchodźców z Ukrainy jest liczna grupa Romów, którą mocno wspiera Centralna Rada Romów. Kontakty: Centralna Rada Romów w Polsce, Centrum Doradztwa i Informacji dla Romów, CRR@vp.pl, Romowie.pl.
Anna Grudzińska dodała ważną informację o tym, że Fundacja na rzecz Różnorodności Społecznej (FRS) rozpoczyna projekt stypendialny na studia podyplomowe „Asystentura międzykulturowa w szkole”, kształcące na Uniwersytecie Warszawskim asystentów/ki międzykulturowe oraz romskich. Zgłoszenia można składać do 30 września 2022 r. Szczegóły projektu na stronie: https://asywszkole.pl/
Psycholożka Olha Shakotko (Stowarzyszenie Hakoach z Łodzi) dziękowała za możliwość pracy z rodakami w dobrych warunkach, w centrum miasta. Mówiła też o problemach, jakie napotyka. – Nie do końca rozumiemy mechanizmy i procedury prawne obowiązujące w Polsce, gdyż w Ukrainie mamy inny system. Nie wiem, gdzie mogę skierować osoby, które doświadczają przemocy domowej ani dokąd kierować dzieci ze specjalnymi potrzebami. Największym problemem są kwestie organizacyjne i obowiązujące procedury. Brakuje nam informacji o procedurach np. dotyczących zapisania dziecka do szkoły integracyjnej. Mój postulat to organizacja spotkań integracyjnych dla rodziców z Ukrainy, którym może brakować informacji prawnych i innych, a także spotkań dla nauczycieli polskich, mających styczność z dziećmi z Ukrainy. Dzieci przyjeżdżające z Ukrainy przeżywają traumę ze względu na doświadczenia wojenne. Mogą przez to zachowywać się w sposób specyficzny. Problemy psychosomatyczne są często mylone z problemami zdrowotnymi.
Anna Duniewicz przekazała kontakty do organizacji, które mogą odpowiedzieć na problemy, które zgłaszała Olha Shakotko.
Z kolei Olga Ślepowrońska poinformowała, że prowadzi warsztaty wsparcia uczniów i uczennic ze specjalnymi (własnymi) potrzebami w ramach szkoleń Polskiego Forum Migracyjnego.
Natalia Boyko zauważyła, że szkolenia międzykulturowe są bardzo potrzebne, ale jest ich zbyt mało. Istnieje też problem współpracy NGO-sów z instytucjami państwowymi. Brak komunikacji na odpowiednim poziomie, która pozwoliłaby podnieść jakość świadczonych usług. W dużych miastach jest wiele wydarzeń, szkoleń, ale np. na Podkarpaciu i w mniejszych ośrodkach ich brakuje. Osoby uchodźcze borykają się z nierównomiernym dostępem do różnych form wsparcia. – Dla mnie problemem jest odpowiedzialność wobec osób dotkniętych kryzysem – np. przez transparentny, dostępny kanał w wielu językach. NGO Forum zbiera wiele informacji, ale one nie docierają do beneficjentów – mówiła Natalia Boyko.
Kolejne spotkanie Zespołu Praw Uchodźców/czyń Inicjatywy „Nasz Rzecznik” zostało zaplanowane na 14 października (piątek) o godz. 17.30.
