• Brakuje nam przepisów, które zobowiążą radnych do kontaktu z mieszkańcami. Cieszymy się, że temat dostrzegł i wsparł Rzecznik Praw Obywatelskich i część parlamentarzystów. Zespół Spraw Lokalnych nieustannie walczy o zmianę prawa.
• Obecne regulacje określające zasady udziału mieszkańców w debacie nad raportem o stanie gminy, powiatu, województwa naruszają art. 11 ust. 1 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej (prawo do wolności wypowiedzi) oraz art. 54 ust. 1 Konstytucji (wolność wyrażania poglądów). Chcemy to zmienić!
• Ludzie listy piszą, a tymczasem polscy radni mogą w ogóle nie wiedzieć, że została do nich skierowana korespondencja. Nie ma obowiązku zamieszczania w Biuletynie Informacji Publicznej danych kontaktowych do radnych, w szczególności adresów mailowych i/lub numerów telefonów radnych. Nie ma też prawnego obowiązku odpowiedzi.

18 października odbyło się spotkanie Zespołu Spraw Lokalnych, które poprowadziła koordynatorka Anna Gryta. Podsumowaliśmy dotychczasowe i zaplanowaliśmy kolejne działania.

W sprawie petycji o zmianę przepisów dotyczących zasad sprawowania mandatu radnego, ostatnią informacją jest złożenie przez posłankę Bożenę Lisowską interpelację w tej sprawie.

Posłanka była radną, więc jej doświadczenie jest w tej sprawie istotne. Jak napisała w interpelacji: „Niestety, jako posłanka na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej często otrzymuję informację na temat utrudnionego kontaktu z radnymi gminnymi czy wójtami. Często jest to uciążliwe dla mieszkańców terenów danej jednostki samorządu terytorialnego. Uważam, iż osoby, piastujące funkcje publiczne, takie jak radny samorządowy, wójt czy burmistrz, powinny być bardziej otwarte na kontakt z mieszkańcami ich samorządów oraz na informowanie obywateli o działalności radnych.”

https://www.sejm.gov.pl/sejm10.nsf/InterpelacjaTresc.xsp?key=DA2BY9

W kwestii petycji dotyczącej zmiany ustawy o petycjach, otrzymaliśmy informację, że w maju 2024 r. Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił z pismem do Przewodniczących Komisji do Spraw Petycji Sejmu i Senatu. W odpowiedzi przewodniczący Komisji Robert Mamątow przekazał, że „z opinii Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu wynika, że na rozważenie zasługuje jeden z postulatów dotyczący doprecyzowania art. 8 ust. 2 ustawy o petycjach, wskazujący na potrzebę jednoznacznego uregulowania, że podmiot rozpatrujący petycję ma obowiązek publikowania na swojej stronie internetowej skanu odpowiedzi udzielonej na petycję”.

Członkowie Zespołu zgodzili się, że jest to niewystarczające w odniesieniu do zgłaszanych w petycji postulatów. Po rozszerzeniu zostanie ona złożona ponownie.

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-petycje-ustawa-nasz-rzecznik-propozycje-parlament-odpowiedz

Poruszona była również kwestia ponownego wystąpienia do komisji Sejmu i Senatu RP w sprawie obowiązku zbierania podpisów dla zabrania głosu w debacie o stanie gminy, powiatu, województwa. W opinii Zespołu obecne regulacje określające zasady udziału mieszkańców w debacie nad raportem o stanie jednostki samorządu terytorialnego naruszają art. 11 ust. 1 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (prawo do wolności wypowiedzi) oraz art. 54 ust. 1 Konstytucji (wolność wyrażania poglądów).

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-raport-stan-gminy-powiatu-wojewodztwa-mieszkancy-udzial-mswia

Wiele miejsca w dyskusji poświęciliśmy jednomandatowym okręgom wyborczym, również w odniesieniu do pojawiających się w przestrzeni publicznej informacji o rozmowach polityków w sprawie zlikwidowania przepisów dotyczących kadencyjności wójtów, burmistrzów i prezydentów.

Członkowie Zespołu zwracali uwagę, że wiele osób nie zdecydowało się kandydować do samorządu lokalnego, bo liczą na zmiany wymuszone ograniczeniami kandydowania. Przy JOW w zasadzie trudno mówić o opozycji. Wójt ma w zasadzie gwarancję większości, bo musi zebrać minimum połowę głosów.

Kolejnym poruszonym problemem jest skarga np. na przewodniczącego komisji czy rady. Nawet jeżeli zostanie ona uznana za zasadną, to w zasadzie na tym się sprawa kończy.

Nie ma również żadnych norm dotyczących korespondencji. Radny czy przewodniczący może w ogóle nie wiedzieć, że została do nich skierowana korespondencja. Ta sprawa wiąże się z petycją złożoną przez członków Zespołu odnośnie zmiany przepisów dotyczących zasad sprawowania mandatu radnego. Jednym z jej punktów jest wprowadzenie obowiązku publikacji w Biuletynie Informacji Publicznej wykazu danych kontaktowych do radnych, w szczególności adresów mailowych i/lub numerów telefonów radnych. Natomiast w dalszym ciągu nie ma żadnego uregulowania odnośnie obowiązku odpowiedzi.

Konieczne są również uregulowania dotyczące uczestnictwa mieszkańców w posiedzeniach komisji organów samorządu terytorialnego. Pojawiają się kolejne skargi odnośnie utrwalania zapisów ich przebiegu. Członkowie Zespołu zgodzili się, że to wymaga odrębnego wystąpienia do Rzecznika Praw Obywatelskich.

Kolejne spotkanie Zespołu Spraw Lokalnych odbędzie się 22 listopada o godz. 19:00.