„Działalność stowarzyszenia Żurawinka uosabia wartości, które służą budowaniu szacunku dla ludzkiej godności i stanowią realizację praw człowieka w praktyce. Niech ta odznaka będzie wyrazem naszego najwyższego hołdu dla Państwa, ale także dla wszystkich osób i organizacji walczących o nasze człowieczeństwo oraz godne warunki do życia i rozwoju dla każdego – mówił Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek podczas uroczystości wręczenia Odznaki Honorowej RPO za Zasługi dla Ochrony Praw Człowieka poznańskiemu Stowarzyszeniu na rzecz Dzieci i Dorosłych z Mózgowym Porażeniem Dziecięcym „Żurawinka”. Odznakę w imieniu stowarzyszenia odebrała jego wieloletnia prezeska, Anna J. Nowak, która działa w Zespole Praw Opiekunek/ów Inicjatywy „Nasz Rzecznik”.

30-letnią działalność poznańskiej „Żurawinki” przedstawiła w laudacji koordynatorka Inicjatywy „Nasz Rzecznik”, Anna Duniewicz.

Dziękując za wyróżnienie, Anna Nowak mówiła:

– Sytuacja, która 26 lipca 1993 r. spowodowała założenie fundacji, to sytuacja bardzo trudna w życiu każdej rodziny, a mianowicie fakt urodzenia się w rodzinie dziecka z niepełnosprawnością. Takie rodziny zostają pozbawione wsparcia i pomocy. My postanowiliśmy nie stać z założonymi rękami, tylko wziąć los w swoje ręce, pomóc sobie i innym rodzinom znajdującym się w podobnej sytuacji. I tak to się zaczęło – wspominała początki „Żurawinki”.

– Naszym największym marzeniem jest to, żeby takie organizacje jak nasza nie były potrzebne – przyznała Anna Nowak. – Żeby w naszym kraju funkcjonował dobrze działający, kompleksowy system wsparcia dotyczący niepełnosprawności, bezdomności czy innych przypadków, w których człowiek staje w bardzo trudnej sytuacji.

Zwróciła też uwagę, że organizacje społeczne, jak Inicjatywa „Nasz Rzecznik”, muszą się stale mobilizować. – Obecnie trwają intensywne prace związku z pojawieniem się projektów ustaw, które mają regulować sprawy finansowe związane z funkcjonowaniem osób z niepełnosprawnością i ich opiekunów. To ustawy, które decydują o jakości naszego życia. Staramy się w sposób skuteczny i obiektywny mieć wpływ na ich procedowanie – mówiła prezeska „Żurawinki”.

Serdecznie gratulujemy Stowarzyszeniu „Żurawinka” i Annie Nowak pięknego odznaczenia, na które codziennym, tytanicznym wysiłkiem pracowali przez ostatnie trzydzieści lat. Bardzo się cieszymy z inauguracji dostępnej dla wszystkich komfortki – pokoju pielęgnacyjnego dla dorosłych osób z niepełnosprawnościami i osób starszych – w Biurze RPO przy Al. Solidarności 77.

 

Laudacja wygłoszona przez koordynatorkę Inicjatywy „Nasz Rzecznik”, Annę Duniewicz:

Anna Nowak – silna, niezawodna, pracowita, wrażliwa. Inspirująca determinacją, wspierająca życiową mądrością.

Wspaniała mama dorosłej Agnieszki z mózgowym porażeniem dziecięcym i niepełnosprawnością sprzężoną. Społeczniczka, „Chciejka” – od 2017 r. współtworzymy inicjatywę obywatelską „Chcemy całego życia!”. Wieloletnia prezeska poznańskiego Stowarzyszenia na rzecz Dzieci i Dorosłych z Mózgowym Porażeniem Dziecięcym „Żurawinka”, z którym co rok w październiku „świecimy na zielono” i któremu dziś Rzecznik Praw Obywatelskich przyznaje Odznakę Honorową za Zasługi dla Ochrony Praw Człowieka. Stowarzyszenia, o którym Rzecznik pisze, że stanowi „piękny przykład postawy społecznej wobec osób z niepełnosprawnością. Pełny empatii, zaangażowania i profesjonalnego wsparcia. Uosabia te wartości, które służą budowaniu szacunku dla ludzkiej godności, jak również stanowią realizację praw człowieka w praktyce.”

Stowarzyszenie „ŻURAWINKA” zostało zarejestrowane w Poznaniu dokładnie trzydzieści lat temu. Powstało z inicjatywy 16 matek i ojców dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym. Urokliwą nazwę zawdzięcza ulicy Żurawinowej, przy której od lat się mieści. Misją „Żurawinki” było i jest niesienie wszechstronnej pomocy osobom z uszkodzeniami ośrodkowego układu nerwowego, szczególnie z mózgowym porażeniem dziecięcym oraz ich rodzinom.

Jeszcze w czerwcu 1996 roku Stowarzyszenie uruchomiło ambulatoryjną rehabilitację ruchową w wynajętych od miasta pomieszczeniach żłobka i zatrudniło pierwszego pracownika. Przez kolejne pięć lat zorganizowało                                                                                               ponad 20 wyjazdowych turnusów rehabilitacyjnych dla ponad 150 dzieci i młodzieży z MPD, zajęcia usprawniające na basenie, hipoterapię.

Stowarzyszenie szybko nawiązało kontakty z poznańskimi szkołami, z którymi organizowało integracyjne imprezy okolicznościowe. Dzięki współpracy z holenderskimi klubami rotariańskimi rodzice dzieci z MPD wyjeżdżali na wizyty studyjne do Holandii, by poznawać tamtejszy system wsparcia osób z niepełnosprawnością. Równocześnie trwały remonty pomieszczeń wynajętych w jednym z miejskich żłobków, gdzie miał powstać pierwszy w Poznaniu dzienny ośrodek terapeutyczny dla młodzieży wymagającej najbardziej intensywnego wsparcia.

Równolegle organizowana była pomoc rzeczowa i żywnościowa. Z Holandii sprowadzany był sprzęt rehabilitacyjny, wózki inwalidzkie i pierwsze jednorazowe pieluchy, które w Polsce były jeszcze niedostępne.

W 2001 roku ruszył Dzienny Ośrodek Terapeutyczny „Żurawinka”, z którego korzystało 16 nastoletnich osób z MPD. Stowarzyszenie zorganizowało im transport (bus z windą) i asystenta towarzyszącego podczas dojazdów. Zdobyło też ze środków poznańskiego samorządu pierwsze granty na zatrudnienie kadry.

Praktycznie w tym samym systemie ośrodek działa do dziś, obejmując łącznie wsparciem 15 dorosłych osób z mózgowym porażeniem dziecięcym. W 2004 roku Stowarzyszenie uzyskało status Organizacji Pożytku Publicznego. Od 2016 roku korzysta w trybie konkursowym z dofinansowania Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Dzięki temu możliwe jest nieprzerwane wsparcie terapeutyczne w wymiarze ponad 5500 godzin rocznie.

W ciągu 30 lat działalności Stowarzyszenia grupa jego wolontariuszek i wolontariuszy, którymi są osoby wspierające bliskich z MPD, zorganizowała:

– ponad 60 tysięcy godzin terapii i wsparcia,

– działający na co dzień kameralny ośrodek terapeutyczny dla dorosłych osób wymagających najbardziej intensywnego wsparcia,

– 60 turnusów rehabilitacyjnych,

– ponad 150 wycieczek rodzinnych, w tym do Pragi, Wiednia, Paryża i do wielu polskich miast, wiosek i atrakcji turystycznych. 26 czerwca Żurawinka będzie w zwiedzać łódzkie Orientarium.

–  18 jesiennych wernisaży – corocznych wystaw i wydarzeń promujących sztukę osób z MPD,

– ponad 50 pikników i wyjazdów do gospodarstw agroturystycznych,

– pierwszą w Poznaniu drużynę „START-Żurawinka”, w skład które weszły osoby z MPD regularnie trenujące boccię i osiągające ogólnopolskie sukcesy. Stowarzyszenie „ŻURAWINKA” jest współzałożycielem Polskiego Związku Bocci, którego zawodnicy zdobywają wysokie miejsca w europejskich i światowych zawodach.

W ostatnich latach Stowarzyszenie zorganizowało trzy wyjazdy dla kilkunastu osób z niepełnosprawnościami na leczenie stomatologiczne do Czech, bo w Polsce wciąż brakuje dostępnych, odpowiednio wyposażonych gabinetów stomatologicznych.

Łącznie Stowarzyszenie „Żurawinka” zrealizowało blisko 200 projektów na rzecz osób z niepełnosprawnością, w tym:

• od dekady Poznański Tydzień Mózgowego Porażenia Dziecięcego, inicjując w Polsce obchody Światowego Dnia MPD (który przypada na 6 października). Obchody połączone są z happeningami „Dajemy zielone światło”. Obiekty w przestrzeni publicznej są wówczas podświetlane na zielono, w kolorze nadziei dedykowanym MPD;
• siedem projektów z udziałem wolontariatów pracowniczych, m.in.: „Oddech dla Mam” dla 20 kobiet-opiekunek osób z niepełnosprawnością, „Kącik Wytchnieniowy dla rodziców osób z MPD” i „Galerię na Piętrze”, w której mieści się całoroczna ekspozycja prac osób z mózgowym porażeniem dziecięcym. W tym roku urządzony został pokój, w którym będzie organizowana opieka wytchnieniowa
• „Paszport Życia” – bardzo potrzebne, proste narzędzie, które zabezpiecza osoby ze sprzężoną niepełnosprawnością i niekomunikujące się werbalnie w sytuacji nagłej utraty rodzica lub innej bliskiej osoby wspierającej.

Stowarzyszenie Żurawinka jest też inicjatorem głośnej akcji społecznej „Przewijamy Polskę”. Koalicja organizacji współtworzących tę kampanię od dwóch lat zabiega o utworzenie w polskich miastach sieci „komfortek” – pokoi pielęgnacyjnych wyposażonych w leżanki dla dorosłych osób z niepełnosprawnością i osób starszych. Po to, by umożliwić tym osobom i osobom je wspierającym wykonanie niezbędnych czynności pielęgnacyjno-higienicznych w godny i bezpieczny sposób.

Pokoje pielęgnacyjne dla dorosłych osób z niepełnosprawnościami powinny powstawać w przychodniach, szpitalach i miejscach publicznych w całej Polsce. Wciąż brakuje też mobilnych „komfortek”. A potrzeby są ogromne. Szacuje się, że z komfortek skorzystałoby około 150 tysięcy osób w Polsce, z których wiele ogranicza wyjścia z domu z powodu braku prostych udogodnień, a część z nich to wręcz więźniowie czterech ścian.

Dzięki Akcji „Przewijamy Polskę” powstało już w naszym kraju 30 komfortek w kilku największych miastach, w tym jedna na Zamku Królewskim na Wawelu. W styczniu 2022 r. miałam zaszczyt inaugurować wraz z Katarzyną Król łódzką komfortkę przy Piotrkowskiej 17. Nie byłoby tej inicjatywy, gdyby nie Anna Nowak i „Żurawinka”.

W tym miejscu muszę też przypomnieć inną ważną akcję, zainicjowaną przez Annę Nowak na rzecz godności osób z niepełnosprawnościami i osób starszych, korzystających z pieluchomajtek.

W 2017 roku środowisko osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin bardzo negatywnie oceniło krzywdzące limity na zakup refundowanych pieluchomajtek dla osób niekontrolujących potrzeb fizjologicznych. Dwie pieluchy dziennie – na tylko tyle mogły liczyć osoby niekontrolujące potrzeb fizjologicznych, przebywające w DPS-ach i szpitalach, skazane wyłącznie na pomoc instytucjonalną. W 2017 r. wspólnie z Anką Nowak zainicjowałyśmy petycję „O godność osób korzystających z pieluchomajtek”, apelując do ówczesnego Ministra Zdrowia o refundację minimum pięciu sztuk pieluch dziennie.

Od tamtego czasu niestety niewiele się zmieniło. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 2018 r. zwiększyło limit ilościowy do 90 sztuk pieluchomajtek na miesiąc, ale nie podniosło kwoty ich refundacji. Niestety nadal w Polsce oszczędza się na osobach wymagających szczególnego wsparcia, pozbawionych pomocy rodziny.

Mimo to Anna Nowak się nie poddaje! Ona sama i Stowarzyszenie „Żurawinka” działają rzeczniczo w Inicjatywach: „Chcemy całego życia!” i „Nasz Rzecznik”, zabiegając o ważne dla osób z niepełnosprawnościami i ich bliskich sprawy.

Stowarzyszenie jest też ważną częścią światowego ruchu na rzecz osób z mózgowym porażeniem dziecięcym i współorganizatorem World Cerebral Palsy Day.

W Poznaniu „Żurawinka” współpracuje ze szkołami, lokalnym biznesem i mediami, a także ze społecznością miasta, promując pozytywne postawy i działania wobec osób z niepełnosprawnościami.

Wolontariusze Stowarzyszenia aktywnie działają w komisjach dialogu społecznego i w Poznańskiej Radzie Działalności Pożytku Publicznego. Są laureatami konkursów i plebiscytów. Trzykrotnie zostali uhonorowani tytułami Poznańskiego Wolontariusza Roku.

Dziesięć lat temu Stowarzyszenie otrzymało Srebrną Pieczęć Miasta Poznania za działalność na rzecz osób z niepełnosprawnością. W roku 2019 zostało uhonorowane tytułem Poznańskiego Inicjatora Roku w obszarze Zdrowie za innowację „Paszport Życia”, a trzy lata później – tytułem Inicjatora Roku za innowację „Przewijamy Poznań”.

Stowarzyszenie jest też pracodawcą: zatrudnia trzech pracowników etatowych i dziewiętnastu na umowach cywilno-prawnych. Całość działań koordynuje pięć osób wspierających dorosłe osoby z MPD, angażujących się pro bono.

Wasza trzydziestoletnia, ogromna, bardzo potrzebna praca zyskała uznanie Rzecznika Praw Obywatelskich. Przyłączam się do gratulacji i życzę Wam siły i determinacji na kolejne trzydzieści lat!

 

Relacja na stronie Rzecznika Praw Obywatelskich:

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/stowarzyszenie-zurawinka-odznaka-honorowa-rpo?fbclid

 

fot. Grzegorz Krzyżewski/BRPO