Symboliczną datą 8 marca, w Międzynarodowym Dniu Kobiet Rzecznik Praw Obywatelskich przypomniał w swoich wystąpieniach do ministry edukacji Barbary Nowackiej i ministry zdrowia Izabeli Leszczyny bardzo ważny i niestety wciąż aktualny temat wykluczenia menstruacyjnego. Według badań Kulczyk Foundation, problem dotyczy aż co piątej osoby miesiączkującej w Polsce, to blisko 500 000 osób, czyli miasto wielkości Gdańska. Wykluczenie menstruacyjne to brak pieniędzy na zakup podpasek, czy tamponów menstruacyjnych. W XXI wieku dostęp do podpasek, tamponów czy innych środków menstruacyjnych powinien być powszechny i darmowy – na równi z dostępem do papieru toaletowego, którego obecność w publicznych toaletach jest czymś oczywistym. W swoim wystąpieniu Rzecznik podkreślił również, że na uwzględnienie czeka sformułowany przez Rzecznika w wystąpieniu do ministra finansów z 2023 r. postulat ujednolicenia podatku VAT na wszystkie artykuły higieniczne stosowane w czasie menstruacji – obecnie podpaski i tampony objęte są 5% VAT-em, natomiast w przypadku kubeczków menstruacyjnych stawka VAT wynosi aż 23%. O równy i powszechny dostęp do produktów menstruacyjnych zabiega od lat m. in. Fundacja Różowa Skrzyneczka.
Równy rok temu także podczas spotkania Zespołu Praw Kobiet,a – pierwsza taka w Biurze RPO, które bardzo szybko wyposażyło wszystkie swoje oddziały w różowe skrzyneczki, a ich zawartość (darmowe podpaski/tampony) jest stale uzupełniana.
Treść wystąpień RPO:
- https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-mz-men-ubostwo-menstruacyjne
- https://tinyurl.com/ycyau4wv
- https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-kubeczki-menstruacyjne-vat-mf-odpowiedz
8 marca RPO Marcin Wiącek przedstawił ministrze zdrowia także inny bardzo ważny temat dotyczący dostępności ginekologicznych gabinetów lekarskich dla osób z niepełnosprawnościami. Pierwsze wystąpienie Rzecznika w tej sprawie miało miejsce we wrześniu 2023 r. w odpowiedzi na wniosek Zespołu Praw Kobiet z lipca 2022 r. Osoby z niepełnosprawnościami nie mają równego z innymi dostępu do świadczeń opieki ginekologicznej i położniczej.
Pod względem dostępności architektonicznej – w całej Polsce tylko 122 gabinety ginekologiczne (dane za 2023 r.) posiadają udogodnienia w postaci obniżanego fotela ginekologicznego, a jedynie 9 – podnośnik. Dyskryminacja, stereotypowe i niewłaściwe traktowanie dotyka osoby z niepełnosprawnościami również podczas kontaktów z personelem medycznym – uwłaczające godności uwagi, ignorowanie (poprzez np. zwracanie się do osoby asystenckiej, zamiast bezpośrednio do osoby z niepełnosprawnością), infantylizowanie czy przyjmowanie założenia, że osoby z niepełnosprawnościami nie prowadzą/nie mogą/nie powinny prowadzić aktywnego życia seksualnego.
Treść wystąpień RPO:
- https://tinyurl.com/mry84va7
- https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-kobiety-ozn-ginekologia-nierowne-traktowanie-mz
Cieszymy się i czekamy na wprowadzenie pilnych i koniecznych zmian w tych ważnych sprawach przez nowe osoby w ministerstwach.