• Kto może skontrolować lokal wyborczy i w jaki sposób?

• Dlaczego dywaniki na podłodze lokalu są złamaniem wymogu dostępności?

• Po co w ogóle sprawdzać faktyczną dostępność lokalu?

26 marca odbył się webinar Biura RPO „Wybory dostępne dla wszystkich” w ramach kampanii społecznej pod tym samym tytułem, której współorganizatorami są m. in. Inicjatywa „Nasz Rzecznik” oraz Akcja Demokracja.

Webinar poprowadziły osoby eksperckie z Biura RPO – Barbara Imiołczyk, dyrektorka Centrum Projektów Społecznych BRPO, Monika Wiszyńska-Rakowska, Pełnomocniczka RPO ds. Osób z Niepełnosprawnościami oraz Kacper Nowina-Konopka, starszy referent Zespołu Prawa Konstytucyjnego, Międzynarodowego i Europejskiego.

Podzielone na trzy części spotkanie rozpoczęła Barbara Imiołczyk, przedstawiając najważniejsze założenia akcji „Wybory dostępne dla wszystkich”. W teorii osoby z niepełnosprawnościami mają zagwarantowane równe prawa do udziału w polityce i życiu publicznym. W praktyce kilka milionów Polek i Polaków z niepełnosprawnościami nie uczestniczy w wyborach na równi z innymi. Dlatego tak ważna jest wiedza nas wszystkich odnośnie tego, czym jest faktyczna dostępność wyborów, kontrolowanie lokali wyborczych wskazanych jako dostępne i sprawdzanie, czy aby na pewno minimalne wymogi, które muszą spełnić, zostały spełnione. Jeśli zaś nie – informowanie i raportowanie wszelkich uchybień tak, aby minimalizować bariery i podnosić społeczną świadomość tego problemu, żeby w rezultacie prawa wyborcze osób z niepełnosprawnościami nie były łamane.

Monika Wiszyńska-Rakowska przedstawiła na czym realnie polega dostępność zarówno kampanii wyborczej, jak i lokalu wyborczego dla osób z niepełnosprawnościami. Problem nie dotyczy samego tylko aktu wyborczego w dniu głosowania – ogromnym problemem jest np. niemożność zapoznania się z programem wyborczym przez osoby głuche i niedosłyszące. Sam program często jest napisany językiem specjalistycznym i niezrozumiałym, a przez to jego treść także jest faktycznie dla odbiorczyń i odbiorców niedostępna. Równie ważna jest dostępność architektoniczna lokali, jak i miejsc spotkań przedwyborczych – akustyka, dojazd, obecność osób zapewniających tłumaczenie PJM, obecność sprzętu wzmacniającego dźwięk, takich jak np. pętla indukcyjna. Barierą może się okazać winda, której nie jesteśmy w stanie sami obsłużyć, brak informacji o rozkładzie pomieszczeń itp.

W ostatniej części webinaru Kacper Nowina-Konopka omówił arkusz oceny przystosowania lokalu wyborczego dla osób z niepełnosprawnościami, podpowiadając, jak możemy się przygotować do kontroli lokalu oraz jakie siedem rzeczy możemy zrobić przed skontrolowaniem lokalu wyborczego. Od osób uczestniczących w webinarze padły pytania o to, jak wygląda wizytacja w zakładach karnych i szpitalach; mogłyśmy i mogliśmy się dowiedzieć także z jakimi problemami podczas wyborów najczęściej spotykają się osoby głuche i niedosłyszące. Bazując na materiałach Biura RPO z poprzedniej kontroli lokali wyborczych (dokumentacja fotograficzna) zaprezentowane zostały konkretne przykłady, kiedy dany lokal nie spełnił wymogów dostępności – np. brak dodatkowego oświetlenia (najczęściej raportowane), brak zapewnienia tajności głosowania, czy odpowiednio szerokiego przejścia do miejsc głosowania.

Razem z Biurem RPO zachęcamy wszystkich do angażowania się w obywatelski monitoring dostępności lokali wyborczych.

Arkusz oceny dostępności lokalu wyborczego można pobrać tutaj

Zachęcamy też do podpisania petycji o wybory dostępne dla wszystkich:

https://akcja.link/dostepne-wybory