• W związku z rokiem wyborczym zamierzamy przygotować również w naszym zespole pytania do polityczek/ków. Zastanawialiśmy się, jak dotrzeć do posłów/anek i do kandydatów do parlamentu, by wywrzeć na nich presję i uzyskać odpowiedzi na nasze zapytania i postulaty.
• Organizacje proekologiczne powinny mieć możliwość zaskarżania decyzji środowiskowych w sprawie budowy ferm przemysłowych. Ten postulat spotyka się z dużym oporem nie tylko inwestorów, ale i samorządowców w gminach, na terenie których inwestorzy ubiegają się o budowę ferm.

 

Interwencje RPO w odpowiedzi na nasze postulaty w styczniu 2023:

• RPO wsparł postulat Zespołu Praw Kobiet w sprawie urlopów rodzicielskich i dyrektywy work-life balance. Powołując się na postulat zgłoszony przez Fundację Rodzic w mieście, Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do Anny Schmidt, Pełnomocniczki Rządu ds. Równego Traktowania, w sprawie implementacji unijnej dyrektywy work-life balance dotyczącej równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów. Termin jej implementacji przez państwa Unii Europejskiej upłynął 2 sierpnia 2022 r.

W swoim wystąpieniu RPO wnioskuje m.in., by urlop rodzicielski dla każdego rodzica wynosił 100% uposażenia. Przepisy przyznające ojcu dziecka zasiłek w wysokości jedynie 70% podstawy wymiaru zasiłku, podczas gdy matce – 81,5%, powodowałyby dalsze wypychanie kobiet z rynku pracy.

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-zycie-zawodowe-prywatne-rodzicow-dyrektywa-implementacja

https://naszrzecznik.pl/rpo-wsparl-postulat-zespolu-praw-kobiet-w-sprawie-urlopow-rodzicielskich-i-dyrektywy-work-life-balance/

Niestety parlamentarzyści z Komisji Rodziny i Spraw Społecznych pozostali głusi na nasze postulaty i na głos RPO.

• W odpowiedzi na postulat Fundacji Różowa Skrzyneczka i Zespołu Praw Kobiet, RPO pisze do resortu finansów w sprawie obniżenia VAT na kubeczki menstruacyjne. RPO podkreśla, że objęcie tą samą stawką podatku VAT (5%) wszystkich artykułów higienicznych niezbędnych kobietom przyczyniłoby się do ograniczenia „ubóstwa menstruacyjnego” oraz byłoby proekologiczne.

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-kubeczki-menstruacyjne-vat-mf

• W odpowiedzi na postulat Zespołu Praw Opiekunek/ów dotyczący wydłużenia okresu opłacania składek emerytalno-rentowych na osobę pobierającą świadczenie opiekuńcze (obecnie odprowadzanych tylko przez minimalny okres uprawniający do najniższej emerytury – 20 lat dla kobiety i 25-lat dla mężczyzny) na cały okres sprawowania opieki, zastępca RPO Stanisław Trociuk wystąpił do minister rodziny i polityki społecznej Marleny Maląg.

Wystąpienie RPO i odpowiedź Stanisława Szweda, sekretarza stanu w MRiPS:

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-opiekunowie-ozn-skladki-oplacanie-mrips-odpowiedz

• Rzecznik Praw Obywatelskich i pełnomocniczka RPO do spraw wdrażania Konwencji o prawach osób z niepełnosprawnościami, Monika Wiszyńska-Rakowska, podjęli interwencję w sprawie siłowego przytrzymania dziecka w spektrum autyzmu, które spowodowało u niego obrażenia ciała.

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/interwencja-silowe-przytrzymanie-dziecko-autyzm

RPO zwrócił się do Kuratora Oświaty i Komendanta Policji z prośbą o wyjaśnienia w sprawie.

O wprowadzenie zakazu stosowania przemocowego, siłowego unieruchamiania osób z niepełnosprawnościami i w spektrum autyzmu wnioskowali do RPO samorzecznik w spektrum autyzmu Jan Gawroński z Klubu Świadomej Młodzieży przy Fundacji Autism Team oraz Zespół Edukacja Włączająca Inicjatywy „Nasz Rzecznik”.

• Zespół Praw Pracy i Zabezpieczenia Społecznego w Biurze RPO zwrócił się do Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej w sprawie skargi indywidualnej dotyczącej żądania w sprawie o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego przez Wydział Spraw Społecznych i Zdrowia Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy dostarczenia przez matkę dorosłej osoby z autyzmem i niepełnosprawnością intelektualną m.in. opisu zakresu czynności opiekuńczych i pielęgnacyjnych wykonywanych przy synu. Opis miał uwzględniać, ile razy w tygodniu, ile razy dziennie i w jakich ramach czasowych dana czynność jest wykonywana, pod rygorem pozostawienia wniosku o świadczenie bez rozpatrzenia. Przedstawicielka RPO prosiła o przedstawienie stanowiska w sprawie, szczególnie odnośnie zasadności i podstaw prawnych żądań Urzędu oraz o rozważenie podjęcia stosownych działań. Sprawa nękania opiekunek/ów takimi wezwaniami była podjęta przez Zespół Praw Opiekunek/ów i przedstawiana RPO także na spotkaniach z Rzecznikiem.

 

• Ważne z perspektywy Zespołu Ochrona Środowiska/Klimat:

31 stycznia pojawiło się wystąpienie RPO w sprawie: Jak zmienić przepisy o interwencyjnym odbiorze maltretowanych zwierząt?

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-interwencyjny-odbior-zwierzat-przepisy-mrirw

RPO wnioskuje, by nie odbierać tych uprawnień organizacjom społecznym. Co do tego jesteśmy w zespole zgodni. Państwowa Inspekcja Weterynaryjna jest instytucją niedofinansowaną, a jej lokalne oddziały często nie reagują na zgłoszenia o maltretowaniu zwierząt. Postanowiliśmy, że rozmowę na ten temat przeniesiemy na kolejne spotkanie, aby dać możliwość przygotowania argumentów i wniosków do tego wystąpienia. Potrzebne jest też wsparcie prawnicze.

 

Spotkania z RPO:

• 13 stycznia odbyło się spotkanie Rzecznika Praw Obywatelskich z przedstawicielami/kami naszego zespołu. W trakcie padła prośba Rzecznika, aby przesyłać do Biura RPO materiały i ekspertyzy dotyczące tematów poruszanych na spotkaniu. Część materiałów została już przekazana Rzecznikowi i teraz będziemy oczekiwać na reakcję z jego strony.

Podsumowanie spotkania dostępne jest tu:

Spotkanie Zespołu Ochrona Środowiska/Klimat z RPO, 13 stycznia

Zdaniem członków i członkiń naszego zespołu spotkanie miało charakter kurtuazyjny. RPO podkreślał, że reprezentuje interesy wszystkich obywateli, a nie tylko osób i organizacji zaangażowanych w działania proekologiczne.

 

• 24 stycznia miało miejsce spotkanie Rzecznika Praw Obywatelskich z koordynatorami/kami zespołów Inicjatywy “Nasz Rzecznik”. Nasz zespół reprezentowała Paulina Kramarz (Nauka dla Przyrody), która przedstawiła kilka ważnych dla nas postulatów. Podkreślała uciążliwość ferm przemysłowych dla okolicznych mieszkańców i ich negatywny wpływ na środowisko, przyrodę, a w związku z tym na zdrowie ludzi. Jednocześnie, mięso, jaja i nabiał z tego rodzaju ferm są niskiej jakości, również z powodu nadużywania antybiotyków do chowu zwierząt. Mówiła też, jak ważne są zdrowe, dobrej jakości szkolne posiłki, przygotowane z sezonowych składników pochodzących z lokalnych źródeł. Przedstawiła również postulat zapewnienia wegańskich posiłków w szkołach i przedszkolach.

Prof. Kramarz zasygnalizowała też postulaty dotyczące rzek, w tym dotyczące rezygnacji z inwestycji regulujących ich przebieg. Mówiła o zagrożeniach, jakie niesie zanik bioróżnorodności, a także o prawie dostępu do lasów, co jest niezbędne również dla zdrowia psychicznego ludzi. Podjęła ważny dla zespołu i wielokrotnie przedstawiany RPO, temat trudności w wyłączaniu obszarów łowieckich na prywatnych terenach. Na koniec zasygnalizowała sprawę muru na granicy polsko-białoruskiego z punktu widzenia życia ludzi, ale też dobrostanu zwierząt, które wcześniej mogły swobodnie przechodzić przez linię granicy, a dziś są doznają okaleczeń i giną. – Mam wrażenie, że postulaty naszego zespołu nie są zbyt istotne dla RPO. Wyjątkiem jest sytuacja na granicy polsko-białoruskiej – podsumowała spotkanie Paulina Kramarz.

Podsumowanie spotkania 24 stycznia:

Spotkanie koordynatorek/ów zespołów Inicjatywy „Nasz Rzecznik” z Rzecznikiem Praw Obywatelskich, 24 stycznia 2023

Podczas dyskusji w czasie bieżącego spotkania padło też stwierdzenie, że trzeba zacząć inaczej mówić o weganizmie, by nie wywoływać konfliktów między wsią a miastem. Hodowców nie można nazywać mordercami. Z drugiej strony nie powinniśmy się godzić na ośmieszanie weganizmu, na twierdzenie, że weganizm to moda lub światopogląd.

 

Bieżące i nowe sprawy:

• 7 lutego prof. Paulina Kramarz wzięła udział w Podkomisji stałej do spraw dobrostanu zwierząt gospodarskich i ochrony produkcji zwierzęcej w Polsce w Sejmie RP, dotyczącej Europejskiej Inicjatywy Obywatelskiej „End the Cage Age – Koniec Epoki Klatkowej”. Prof. Kramarz poparła konieczność zakazu chowu klatkowego zwierząt. Jak między innymi podkreśliła, taki chów nie tylko nie jest w stanie zapewnić choć minimalnego dobrostanu zwierząt, ale jest podstawą uprzemysłowienia chowu zwierząt. Prowadzi do powstawania ferm przemysłowych, które są nie tylko uciążliwe dla okolicznych mieszkańców i mieszkanek, ale są odpowiedzialne za zanieczyszczenie środowiska i nadhodowlę zwierząt w czasach, kiedy z powodu zmian klimatycznych i masowego wymierania gatunków musimy maksymalnie ograniczać chów zwierząt, a co za tym idzie konsumpcję mięsa, jaj i nabiału. Dodatkowo, taka centralizacja chowu zwierząt jest jedną z przyczyn spadającej liczby małych i średnich gospodarstw rodzinnych, wyludniania i starzenia się wsi.

https://sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/PlanPosKom.xsp?view=3&komisja=RRW03S

Pod unijną inicjatywą obywatelską „Stop Klatkom” w całej UE podpisało się ponad 1,3 mln osób. Jest nadzieja, że w ciągu najbliższych kilku lat inicjatywa wejdzie w życie. Apelujemy, by wspierać i podpisywać tę inicjatywę. Chodzi też o zablokowanie budowy nowych ferm przemysłowych. Organizacje proekologiczne powinny mieć możliwość zaskarżania decyzji środowiskowych w sprawie ich budowy. Ten postulat spotyka się z dużym oporem nie tylko inwestorów, ale i samorządowców, na terenie których inwestorzy ubiegają się o budowę ferm.

 

• Koordynatorka Zespołu, Olga Wojdyńska (Stowarzyszenia Mudita) przypomniała, że w związku z rokiem wyborczym zamierzamy przygotować pytania do polityczek/ków. Zastanawialiśmy się, jak najskuteczniej dotrzeć do posłów/anek i do kandydatów do parlamentu. Czy damy radę, wyłącznie własnymi zasobami, przygotować taką operację. Czy przygotowanie wyłącznie ankiety skierowanej do komitetów wyborczych okaże się skuteczne? Ważne, by nie powielać się z tego typu akcjami, które prowadzą inne organizacje i media.

Zgodziliśmy się co do tego, że pytań powinno być niewiele i nie powinny mieć charakteru pytań otwartych.

• Zespół Praw Opiekunów/ek 12 lutego z okazji Dnia Opiekuna przygotowuje spontaniczną akcję pokazującą absurdy wielu obowiązujących obecnie przepisów i niedostatki systemu wsparcia. O podobnych akcjach/ kampaniach wspieranych przez nasze organizacje możemy pomyśleć w naszym zespole np. z okazji Dnia Ziemi.

 

• Green REV Institute rozpoczął nowy roczny projekt dotyczący działań systemowych, Europejskiego Zielonego Ładu, Strategii „Od pola do stołu” i Zrównoważonego Systemu Żywnościowego. Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską i adresowany do osób w wieku 14-24 lat z Polski i Finlandii. Składa się z 7 warsztatów (2 krajowych i 5 międzynarodowych) z udziałem osób eksperckich i aktywistycznych. W ramach projektu odbędzie się także wyjazd studyjny do Brukseli z debatą z udziałem posłów i posłanek do Parlamentu Europejskiego.

 

• 10 lutego Ewa Dąbrowska z Fundacji Client Earth prześle do RPO raport i analizy dotyczące ferm wiatrowych. Organizacje ekologiczne walczą o możliwość zaskarżania wchodzącej w życie ustawy. Materiały Client Earth obejmują:

1) publikację Polskiego Stowarzyszenia Energii Wiatrowej we współpracy z NFOŚiGW pt. „Energetyka Wiatrowa. Fakty”, dostępną tutaj: pdf (psew.pl)

2) „Wpływ zmiany zasady 10H na ceny energii w Polsce” – raport ClientEarth we współpracy z Aurora Energy Research, dostępny tutaj: Aurora Energy Reasearch -Wpływ zmiany zasady 10H na ceny energii w Polsce (clientearth.pl)

 

Ważne:

Zgłaszajmy i zachęcajmy do zgłaszania przypadków naruszania praw oraz postulaty i wnioski do RPO w prostym formularzu:

https://bip.brpo.gov.pl/wniosek/index.php?formularz=dla_wnioskodawcy

 

Koalicja Infolinii i ważne szkolenia:

Do 15 lutego można zgłaszać w ramach Koalicji Infolinii punkty wsparcia, nr telefonów, adresy internetowe do informatora pomocowego uaktualnianego przez Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.

15 marca w godz. 9.00-11.00 i 17.00-19.00 odbędzie się szkolenie pt. „Społeczne i psychologiczne aspekty zaginięć. Doświadczenia Fundacji ITAKA” dla pracowników/czek infolinii pomocowych i organizacji z Koalicji Infolinii. Poprowadzi je Agata Nowacka, psycholożka i koordynatorka Zespołu Poszukiwań i identyfikacji Fundacji ITAKA.

Zapisy na: koalicjainfolinii@wp.pl i anna.duniewicz@naszrzecznik.pl

W II połowie maja przewidziane jest kolejne szkolenie w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich pod hasłem “Jak zgłaszać sprawy do RPO” dla Koalicji Infolinii, ale też organizacji z Inicjatywy „Nasz Rzecznik”.

 

Następne spotkanie Zespołu Ochrona Środowiska/Klimat: 17 marca o godz. 12.00.