- Śmierć dziecka z niepełnosprawnością natychmiast pozbawia matkę pobierającą świadczenie pielęgnacyjne prawa do świadczenia. Nieludzkie jest natychmiastowe wzywanie matki w żałobie do urzędu i konieczność zwrotu świadczenia za liczbę dni, które nie będą przeznaczone na opiekę nad dzieckiem;
- W Polsce opiekunom pobierającym świadczenia nie wolno dorobić ani złotówki. Marnuje się ich potencjał, skazuje na ubóstwo i wypalenie, pozbawia środków na terapię i rehabilitację dzieci/podopiecznych z niepełnosprawnością;
- Wciąż niekonstytucyjnie różnicuje się wielkość świadczeń ze względu na moment powstania niepełnosprawności;
- Gminy nie mają danych o liczbie i potrzebach osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin. Nie zapewniają adekwatnych programów asystenckich i wytchnieniowych, które wciąż nie są obowiązkowe.
11 lutego, podczas drugiego spotkania Zespołu Praw Opiekunek/ów inicjatywy „Nasz Rzecznik”, prowadzonego przez koordynatorki Zespołu: Olgę Ślepowrońską i Olgę Wojdyńską (Stowarzyszenie „Mudita”), omawialiśmy i uzupełnialiśmy dotychczas zgłoszone postulaty. Łącznie udało nam się przedyskutować osiemnaście propozycji.
Nie budziła wątpliwości konieczność bezzwłocznego wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 2014 roku w sprawie świadczeń dla opiekunów znacznie niepełnosprawnych osób dorosłych. Padło wiele powodów, dlaczego trzeba znieść zakaz pracy zarobkowej dla opiekunów pobierających świadczenia opiekuńcze i dlaczego nie powinno być limitu „dorabiania”. Zgodziliśmy się, że należy wydłużyć okres odprowadzania składek emerytalno-rentowych za opiekunki i opiekunów wspierających osoby z niepełnosprawnościami wymagające stałej opieki. Wśród proponowanych rozwiązań była też koncepcja przypisania świadczenia pielęgnacyjnego do osoby z niepełnosprawnością, co pozwoliłoby na otrzymywanie dodatkowego świadczenia w przypadku, gdy np. gdy rodzic/opiekun wspiera dwie osoby z niepełnosprawnością (obecnie otrzymując jedno świadczenie). Sprawiedliwe i zasadne jest zwielokrotnienie świadczeń według zasady 1:1 w sytuacji, gdy stałego całodobowego wsparcia wymaga więcej niż jeden podopieczny z niepełnosprawnością.
Jak postulował już Rzecznik Praw Obywatelskich, konieczne jest też wsparcie finansowe opiekunów faktycznych, którzy sprawują opiekę nie mając obowiązku alimentacyjnego wobec podopiecznego. Zgodziliśmy się również, że grupę uprawnionych do wyrównania między świadczeniem pielęgnacyjnym a wysokością świadczenia emerytalno-rentowego należy rozszerzyć o ogół opiekunek/ów na emeryturach i rentach, nie tylko osoby na emeryturach EWK i EWM.
Konieczne jest systemowe wsparcie opiekuna po śmierci podopiecznego, np. w formie dostępu do programu „Kompleksowa rehabilitacja”. Także prawo do zasiłku dla osób bezrobotnych w sytuacji, gdy nowe orzeczenie nie daje opiekunom prawa do świadczenia pielęgnacyjnego – brak pkt. 7. Należy też rozszerzyć krąg uprawnionych do zasiłku dla bezrobotnych na wszystkich byłych opiekunów, a nie tylko ich część, jak to jest obecnie.
Mówiliśmy, jak ważne jest wsparcie rodziny osoby z niepełnosprawnością w stopniu znacznym, szczególnie „na początku drogi”. I że program „Za życiem” zawęża niektóre instrumenty wsparcia do rodzin z dziećmi z niepełnosprawnościami, a pomija dorosłe OzN i starszych opiekunów.
Powszechna jest niewiedza urzędów, ile osób z jakim rodzajem niepełnosprawnościami jest w danym mieście. Jednym z powodów jest niejednorodność systemu orzekania, co uniemożliwia tworzenia obiektywnych, dokładnych statystyk.
Padła propozycja, by w ustawie o dostępności pojawił się zapis o obowiązku dostarczenia osobom z niepełnosprawnościami i opiekunom informacji o przysługujących im usługach i uprawieniach. Zapis ten mógłby być realizowany przez koordynatora dostępności w każdym urzędzie gminy.
Zgodziliśmy się też, że programy rządowe dedykowane osobom z niepełnosprawnościami i opiekun(k)om powinny być obowiązkowe, a nie fakultatywne.
Do postulatów, których nie zdążyliśmy przedyskutować, wrócimy na kolejnym spotkaniu, zaplanowanym na 11 marca.
* * *
Nieustannie zachęcamy do zgłaszania przypadków dyskryminacji i naruszania praw opiekunów osób z niepełnosprawnościami Rzecznikowi Praw Obywatelskich:
https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/jak-mozna-zwrocic-sie-do-rpo
Jako inicjatywa „Nasz Rzecznik” będziemy współtworzyć projekt KOALICJI INFOLINII – informatora RPO o liniach, telefonach i organizacjach pomocowych, koordynowany przez panią Joannę Troszczyńską-Reyman. Zapraszamy do włączenia się w te prace osoby i organizacje, które prowadzą telefony wsparcia, i które mogą pomóc w kwestiach zapewnienia dostępności informatora.
Petycja portalu NaRencie.pl o zachowanie okresu ochronnego dla opiekuna osoby z niepełnosprawnością po jej śmierci:
http://petycjeonline.com/okresochronnydlaopiekuna
#naszeprawa
#NaszRzecznik
