- Jak w roku wyborczym dotrzeć do polityków i polityczek, kandydatów i kandydatek do parlamentu, by uzyskać od nich odpowiedzi na ważne dla nas pytania, postulaty i zagadnienia? Z kim współpracować i jak nagłaśniać naszą inicjatywę, byśmy działali/ły jak najskuteczniej?
- Popieramy postulaty w sprawie osadzonych w więzieniach kobiet, które przygotowała Fundacja Pro Civium. Zostaną one przekazane do Rzecznika Praw Obywatelskich.
Ostatnie wydarzenia
Spotkanie rozpoczęłyśmy od relacji Karoliny Bury (Fundacja „Rodzic w mieście”) z sejmowego spotkania Komisji Rodziny i Polityki Społecznej w sprawie dyrektywy work-life balance, które odbyło się 7 lutego. Przedstawicielki NGO-sów biorące udział w obradach Komisji zaskoczył poziom nieprzygotowania ministra Stanisława Szweda, posługiwanie się nieprawdziwymi danymi i argumentami, że z urlopów ojcowskich korzysta tylko 20% ojców. Argumenty Rzecznika Praw Obywatelskich dot. ustawy wdrażającej dyrektywę również nie zostały wzięte pod uwagę. Większością, którą posiada obecna władza przegłosowano odrzucenie poprawek.
13 stycznia odbyło się spotkanie Rzecznika Praw Obywatelskich z przedstawicielami/kami Zespołu Ochrona Środowiska/Klimat Inicjatywy „Nasz Rzecznik”. W trakcie padła prośba Rzecznika, aby przesyłać do Biura RPO materiały i ekspertyzy dotyczące tematów poruszanych na spotkaniu. Dotyczy to również naszego zespołu i spraw przedstawionych Rzecznikowi i ekspertkom z Biura RPO podczas grudniowego spotkania.
24 stycznia miało miejsce spotkanie Rzecznika Praw Obywatelskich z koordynatorami/kami zespołów Inicjatywy „Nasz Rzecznik”. Nasz zespół reprezentowała Joanna Gzyra-Iskandar (OFOP), która mówiła o sprawach już wcześniej przekazanych RPO. Podziękowała za wystąpienie Rzecznika w sprawie wysokości VAT-u na kubeczki menstruacyjne (postulat Fundacji Różowa Skrzyneczka) i za propozycję Rzecznika odnośnie wprowadzenia zasiłku rodzicielskiego w wysokości 100% wynagrodzenia dla obojga rodziców korzystających z urlopu rodzicielskiego. Jednocześnie prosiła RPO o dalsze monitorowanie implementacji dyrektywy work-life balance, szczególnie, że dzień po spotkaniu odbywało się pierwsze czytanie projektu ustawy wdrażającej w Sejmie. Na koniec, odnosząc się do problemu zmiany definicji gwałtu, zasugerowała, że Biuro RPO, mogłoby przeprowadzić analizę orzecznictwa biorąc pod uwagę, że ponad 70% spraw jest umarzanych. – Prosiłam, by nie tracić tego tematu z oczu – apelowała.
Niestety w tej ostatniej kwestii Rzecznik odnosi się na tę chwilę negatywnie do proponowanych zmian, uważając, że nie są one potrzebne. Jednak poprosił o naszą ekspertyzę i jest ona w trakcie tworzenia.
Podczas tego samego spotkania z RPO Anna Duniewicz zwróciła uwagę na problem braku opieki położnych środowiskowych nad kobietami po poronieniach i matkami noworodków, których dzieci pozostają w szpitalu. Obecne przepisy wiążą wizytę położnej środowiskowej z obecnością noworodka w domu matki. Niektóre położne odwiedzają te kobiety z dobrego serca, ale przepisy systemowo wykluczają je z wizyt położnych, a NFZ nie płaci za taką wizytę. Potrzebne jest też instytucjonalne wsparcie matek i rodziców po stracie chorego dziecka. Konieczna jest zmiana obowiązujących przepisów i zainteresowanie problemem obu Rzeczników: Praw Pacjenta i Praw Obywatelskich.
3 lutego odbyło się spotkanie delegacji sygnatariuszy/szek listu w sprawie dymisji dr Hanny Machińskiej z Rzecznikiem Praw Obywatelskich i jego zastępcą, Wojciechem Brzozowskim. Organizacje pozarządowe reprezentowali: Maciej Nowicki (Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Grupa Granica), Katarzyna Batko-Tołuć (OFOP, Inicjatywa „Nasz Rzecznik”), Anna Błaszczak-Banasiak (Amnesty International), Karolina Gierdal (Kolektyw Szpila, Stowarzyszenie Lambda Warszawa), Joanna Gzyra-Iskandar (OFOP, „Nasz Rzecznik”) i Magdalena Pecul-Kudelska (Obywatele RP).
Kluczowym tematem spotkania były dalsze działania Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur. W czasie rozmowy przedstawiciele/lki NGO-sów poruszyli temat współpracy z Biurem RPO w obszarze prewencji tortur podczas zatrzymań (na komendach i w policyjnych kotłach), praworządności i aktywności BRPO w sferze symbolicznego wsparcia grup wykluczanych. Zastępca Rzecznika przystał na szybką ścieżkę kontaktu z organizacjami i zapewnił, że wraz ze swoim zespołem będzie podejmował interwencje tam, gdzie naruszane będą prawa człowieka w sytuacjach demonstracji, detencji czy na granicy polsko-białoruskiej. Wskazane zostały konkretne przypadki, w których taka interwencja z wysokim prawdopodobieństwem będzie potrzebna.
Rzecznik zaprosił przedstawicieli/lki organizacji na kolejne spotkanie z udziałem zastępcy RPO Valeriego Vacheva, które będzie poświęcone działaniom Biura RPO na rzecz równego traktowania.
Podsumowanie spotkania można znaleźć na stronie:
Członkinie naszego zespołu podziękowały Joannie za aktywny udział w spotkaniu i za sprawozdanie z tego spotkania.
Interwencje RPO w odpowiedzi na nasze postulaty w styczniu 2023
- RPO wsparł postulat Zespołu Praw Kobiet w sprawie urlopów rodzicielskich i dyrektywy work-life balance, zgłoszony przez Fundację Rodzic w mieście.
W swoim wystąpieniu RPO wnioskuje m.in., by urlop rodzicielski dla każdego rodzica wynosił 100% uposażenia. Przepisy przyznające ojcu dziecka zasiłek w wysokości jedynie 70% podstawy wymiaru zasiłku, podczas gdy matce – 81,5%, powodowałyby dalsze wypychanie kobiet z rynku pracy.
https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-zycie-zawodowe-prywatne-rodzicow-dyrektywa-implementacja
- W odpowiedzi na postulat Fundacji Różowa Skrzyneczka i Zespołu Praw Kobiet, RPO zwrócił się do resortu finansów w sprawie obniżenia VAT-u na kubeczki menstruacyjne, co przyczyniłoby się do ograniczenia „ubóstwa menstruacyjnego”.
https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-kubeczki-menstruacyjne-vat-mf
- W odpowiedzi na postulat Zespołu Praw Opiekunek/ów dotyczący wydłużenia okresu opłacania składek emerytalno-rentowych na osobę pobierającą świadczenie opiekuńcze (obecnie odprowadzanych tylko przez minimalny okres uprawniający do najniższej emerytury – 20 lat dla kobiety i 25 lat dla mężczyzny) na cały okres sprawowania opieki, zastępca RPO Stanisław Trociuk wystąpił do minister rodziny i polityki społecznej Marleny Maląg.
Wystąpienie RPO i odpowiedź Stanisława Szweda, sekretarza stanu w MRiPS:
https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-opiekunowie-ozn-skladki-oplacanie-mrips-odpowiedz
- Rzecznik Praw Obywatelskich i pełnomocniczka RPO ds. wdrażania Konwencji o prawach osób z niepełnosprawnościami, Monika Wiszyńska-Rakowska, podjęli interwencję w sprawie siłowego przytrzymania dziecka w spektrum autyzmu, które spowodowało u niego obrażenia ciała.
https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/interwencja-silowe-przytrzymanie-dziecko-autyzm
RPO zwrócił się do Kuratora Oświaty i Komendanta Policji o wyjaśnienia w sprawie.
O wprowadzenie zakazu stosowania przemocowego, siłowego unieruchamiania osób z niepełnosprawnościami i w spektrum autyzmu wnioskowali do RPO samorzecznik w spektrum autyzmu Jan Gawroński z Klubu Świadomej Młodzieży przy Fundacji Autism Team oraz Zespół Edukacja Włączająca Inicjatywy „Nasz Rzecznik”.
- Zespół Praw Pracy i Zabezpieczenia Społecznego w Biurze RPO zwrócił się do Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej w sprawie skargi indywidualnej dotyczącej żądania w sprawie o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego przez Wydział Spraw Społecznych i Zdrowia Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy dostarczenia przez matkę dorosłej osoby z autyzmem i niepełnosprawnością intelektualną m.in. opisu zakresu czynności opiekuńczych i pielęgnacyjnych wykonywanych przy synu. Opis miał uwzględniać, ile razy w tygodniu, ile razy dziennie i w jakich ramach czasowych dana czynność jest wykonywana, pod rygorem pozostawienia wniosku o świadczenie bez rozpatrzenia. Przedstawicielka RPO prosiła o przedstawienie stanowiska w sprawie, szczególnie odnośnie zasadności i podstaw prawnych żądań Urzędu oraz o rozważenie podjęcia stosownych działań. Sprawa nękania opiekunek/ów takimi wezwaniami była podjęta przez Zespół Praw Opiekunek/ów i przedstawiana RPO także na spotkaniach z Rzecznikiem.
Nowe ważne sprawy
Postanowiłyśmy, że w trybie ekspresowym zaproponujemy Rzecznikowi spotkanie z naszym zespołem, które symbolicznie mogłoby się odbyć 8 marca. Byłaby to okazja do przypomnienia grudniowych postulatów i ustalenia, na jakim etapie są prace nad nimi. Oczywiście przygotujemy też nowe postulaty.
Krakowska Fundacja „Autonomia” organizuje 8 marca w Krakowie w Solidarnościowym Centrum Feministycznym spotkanie o działaniach osób i organizacji feministycznych w Białorusi, Ukrainie, Polsce. Będą rozmawiać o tym, co osoby aktywistyczne robią, jakie mają trudności, jak wyglądają ich realia działań.
Jo Janowicz z European Fem Institute opowiedziała o spotkaniu z przedstawicielką Komisarki ds. Równości Heleny Dalli. Jeden z projektów realizowanych przez EFI skupia się na działaniach na rzecz osób uchodźczych, w związku z czym organizacja chętnie nawiąże współpracę z innymi organizacjami w kraju, które też zajmują się podobnymi działaniami, skupiają się na osobach uchodźczych. Na stronie poniżej więcej informacji na temat działań EFI.
Pytania do polityków i polityczek
Miesiąc temu, podczas spotkania Zespołu Praw Kobiet postanowiłyśmy, że przygotujemy pytania do polityków i polityczek dotyczące ważnych dla nas kwestii, postulatów, zagadnień. Chcemy w roku wyborczym skutecznie zabiegać o wsparcie polityczne i instytucjonalne, zachowując jednocześnie niezależność Inicjatywy „Nasz Rzecznik”. Kolejne kilkadziesiąt minut spotkania przeznaczyłyśmy na dyskusję na temat tego, jak skutecznie dotrzeć do polityków, jakie kanały docierania wybrać, jak sformułować pytania i z kim współpracować w tej sprawie, bowiem istnieją już od lat podobne inicjatywy. Np. WKRW ponownie zamierza pytać polityków i polityczki głównie o ich stosunek do praw reprodukcyjnych. Zgodziłyśmy się, że należy działania uwspólnić, by się nie powielać i skutecznie działać jako środowisko niezależnych organizacji obywatelskich. Trzeba też naszą inicjatywę nagłośnić, żeby politycy/czki i kandydaci/tki czuli presję i udzielili odpowiedzi.
Zastanawiałyśmy się nad stworzeniem grupy roboczej do tego zadania. Zdecydowałyśmy, że temat wymaga przemyślenia i wrócimy z konkretami na następnym spotkaniu.
Postulaty w sprawie osadzonych kobiet
Ostatnim punktem spotkania była dyskusja nad postulatami w sprawie osadzonych w więzieniach kobiet, które przygotowała Fundacja Pro Civium. Zastanawiałyśmy się nad ewentualnym uzupełnieniem tego, co już zostało zredagowane.
- Menstruacja
– ciągły dostęp do środków przeciwbólowych czy też artykułów higienicznych jak np.: wkładki, tampony, podpaski
– dostęp do lekarza, aby osadzona mogła uzyskać zwolnienie od cięższych zadań
- Widzenia z dziećmi
– częstsze widzenia w miesiącu lub dłuższe
– regularny kontakt telefoniczny z dziećmi
- Kobiety w ciąży
– odpowiedni poziom i wystarczająca ilość miejsc dla kobiet w ciąży
- Ubiór i wygląd
– swobodny dostęp do dopasowanej bielizny regularnie wymienianej: majtki, skarpetki, stanik, koszula nocna
– dostęp do usług fryzjera
- Dostęp do lekarza ginekologa i badań okresowych,
– dostęp do takich badań jak cytologia, USG piersi, mammografia
- Kąpiel
– częstsza możliwość skorzystania z kąpieli, szczególnie w okresie menstruacji.
Zdecydowałyśmy, że Zespół Praw Kobiet Inicjatywy „Nasz Rzecznik” poprze te postulaty u Rzecznika Praw Obywatelskich.
Konkurs dotacyjny
Fundacja Batorego ogłosiła konkurs dotacyjny w ramach Funduszu Solidarności z Ukrainą na wsparcie działań na rzecz osób uchodźczych z Ukrainy, które pomogą im w integracji i aklimatyzacji w społecznościach lokalnych. Wnioski mogą do końca lutego nadsyłać fundacje, stowarzyszenia zwykłe i rejestrowe, związki stowarzyszeń, spółdzielnie socjalne, koła gospodyń wiejskich i kościelne osoby prawne.
Wszystkie informacje dotyczące terminów, finansowania oraz wspieranych działań dostępne są na stronie:
https://www.batory.org.pl/dotacje/fundusz-solidarnosci-z-ukraina/
Ważne
Zgłaszajmy i zachęcajmy do zgłaszania przypadków naruszania praw oraz postulaty i wnioski do RPO w prostym formularzu:
https://bip.brpo.gov.pl/wniosek/index.php?formularz=dla_wnioskodawcy
Do 15 lutego można zgłaszać w ramach Koalicji Infolinii punkty wsparcia, nr telefonów, adresy internetowe do informatora pomocowego uaktualnianego przez Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
15 marca w godz. 9.00-11.00 i 17.00-19.00 odbędzie się szkolenie pt. „Społeczne i psychologiczne aspekty zaginięć. Doświadczenia Fundacji ITAKA” dla pracowników/czek infolinii pomocowych i organizacji z Koalicji Infolinii. Poprowadzi je Agata Nowacka, psycholożka i koordynatorka Zespołu Poszukiwań i identyfikacji Fundacji ITAKA.
W II połowie maja przewidziane jest kolejne szkolenie w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich pod hasłem “Jak zgłaszać sprawy do RPO” dla Koalicji Infolinii, ale też organizacji z Inicjatywy „Nasz Rzecznik”.
Kolejne spotkanie zespołu: 9 marca godz. 12.00.
