Spotkanie Zespołu Praw Osób Uchodźczych 18 września 2024 r.

Anna Duniewicz

– Rozumiem, że dzieci z Ukrainy powinny chodzić do szkoły. Ale są dzieci, które przyjechały do Polski po raz pierwszy, uciekając przed przemocą, a tu są ZMUSZANE chodzić do polskiej szkoły, bez czasu na adaptację. Nie mogą kontynuować zdalnej nauki w swojej ukraińskiej szkole, bo rodzice boją się kar. Co z absolwentami IX klasy? Ukraiński i polski system edukacji znacznie się różnią, co potęguje chaos.

– Jako dziecko „z mniejszości” też mam z tym problem. Skoro edukacja ma być przymusowa, może słusznie byłoby potraktować dzieci uchodźcze jako dzieci z mniejszości? W Gdańsku dzieci z mniejszości i uchodźcze zgłaszają, że chcą mieć możliwość uczenia się języka ukraińskiego i religii po ukraińsku, i mają taką możliwość.

– Ukraińskie dzieci do 13. roku życia są „uwięzione” w Polsce. Rodzice, którzy otrzymali kartę pobytu utracili status UKR, a ich dzieci zniknęły z aplikacji mObywatel. Skutek: dziecko do 13. r. ż. nie może wyjechać z Polski nawet na wycieczkę szkolną.

– W czasie pandemii Covid-19 pracownicy zatrudnieni na zlecenie otrzymywali wsparcie od ZUS. Dziś, po kilku latach, ludzie ci otrzymują od ZUS wezwania do zwrotu 2600 zł miesięcznie z odsetkami, bo ich pracodawcy nie dotrzymali procedur (rejestracja zamknięcia na czas pandemii). Dlaczego karze się pracowników za zaniedbania pracodawców?

 

– To kilka ze spraw poruszonych na spotkaniu Zespołu Praw Osób Uchodźczych 18 września. Część z nich wkrótce po spotkaniu została zgłoszona Rzecznikowi Praw Obywatelskich przez Olenę Dekhtiar (Fundacja Dom Tam Gdzie Ty). Kwestie związane z edukacją dzieci uchodźczyń i uchodźców wojennych z Ukrainy chcemy też podjąć we współpracy z innymi organizacjami społecznymi, zajmującymi się prawami osób uchodźczych i migranckich. Jedna z takich organizacji, Związek Ukraińców w Polsce, opublikowała Raport – dzieci i młodzież z Ukrainy w Polsce Fundacji Grow Space:

https://ukraincy.org.pl/raport-dzieci-i-mlodziez-z-ukrainy-w-polsce/

Obywatele polscy, będący członkami mniejszości narodowych mają subwencje dla swoich dzieci, jeśli chcą mieć one zapewnioną naukę języka mniejszości. Dzieci uchodźcze, jeśli są objęte obowiązkiem szkolnym, również powinny mieć prawo do nauki języka ojczystego w Polsce przynajmniej w podstawowym zakresie – przekonywała Anna Romanko (Stowarzyszenie Mudita), sama pochodząca z rodziny migranckiej. – Tym bardziej, że wypełnianie obowiązku szkolnego jest powiązane z uzyskiwaniem świadczeń na dzieci. Przez to wielka liczba rodzin uchodźczych jest podstawiona pod ścianą i brakiem wyjścia ze względów finansowych.

Pozostałe sprawy omawiane na spotkaniu dotyczyły:

  • wydłużenia okresu rozpatrywania wniosków składanych przez Ukraińców. W woj. mazowieckim, żeby złożyć wniosek o legalizację, trzeba przejść przez biurokratyczny labirynt i wstrzelić się w okienko od 8:00-10:00 (kiedy wiele osób pracuje), żeby móc się zapisać;
  • problemów ukraińskim mężczyzn z otrzymaniem paszportów – muszą wyjechać do Ukrainy a stamtąd już nie wrócą do Polski;
  • odbierania przez ZUS 800+ za „nienależnie” pobrane świadczenia, choć np. świadczenia pobierane w Ukrainie są minimalne;
  • planów wypracowania rekomendacji dla samorządów i urzędów, które na co dzień stykają się z obcokrajowcami (koordynacja: Eliza Gaust);
  • zaangażowania naszych organizacji we wsparcie powodzian, także z grup mniejszościowych.

 

Anna Romanko przedstawiła koncepcję realizowaną przez Stowarzyszenie Mudita i jego prezeskę, Olgę Ślepowrońską, stworzenia konsorcjum wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami z terenów objętych powodzią. Działania te wspieramy i my. Konsorcjum organizacji pracuje nad analizą potrzeb osób z niepełnosprawnościami w sytuacji powodzi. Takie opracowanie wraz ze wskazówkami rozwiązań zostanie rozesłane do mediów i organizacji pomocowych. Powstaje też informator dla osób z niepełnosprawności o oferowanej pomocy. Mudita uruchamia także telefon wsparcia dla powodzian.

 

Kolejne spotkanie Zespołu Praw Osób Uchodźczych zostało zaplanowane na 22 października (wtorek) o godz. 10:30.

 

Ważne:

 

  • Zgłaszajmy i zachęcajmy do zgłaszania przypadków naruszania praw oraz postulaty i wnioski do RPO w prostym formularzu:

https://bip.brpo.gov.pl/wniosek/index.php?formularz=dla_wnioskodawcy

lub mailowo na adres biurorzecznika@brpo.gov.pl

Zgłoszenia w języku ukraińskim: https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-yak-otrimati-dopomogu-ukraina

 

Wystąpienie RPO w sprawie trudnej sytuacji uchodźców z Ukrainy z niepełnosprawnościami: https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-ukraina-uchodzcy-grupy-wrazliwe-system-wsparcia-premier

  • Nowa rola koordynatorki Zespołu, Elizy Gaust: Specjalistka ds. DEI (Diversity, Equity & Inclusion – różnorodności, równości i włączenia przy Inicjatywie „Nasz Rzecznik” i Stowarzyszeniu wspierającym Inicjatywę „Nasz Rzecznik”. Kontakt: dei@naszrzecznik.pl

 

Wydarzenia Inicjatywy „Nasz Rzecznik”

  • Pierwsze walne Stowarzyszenia wspierającego Inicjatywę „Nasz Rzecznik” – 19 września 2024
  • 5-6 IX współorganizowaliśmy na Uniwersytecie Warszawskim debatę diagnostyczną na rzecz społecznego projektu ustawy o mieszkalnictwie wspomaganym dla OzN

https://naszrzecznik.pl/nie-moze-byc-tak-ze-ktos-kto-ma-wieksze-potrzeby-jest-z-tego-powodu-wykluczany-relacja-z-debaty-diagnostycznej-na-rzecz-spolecznego-projektu-ustawy-o-mieszkalnictwie-wsp/

https://www.facebook.com/naszrzecznik/posts/pfbid02Dk85cV6vZT1xvW4BaGMTpEVJgh21PJ1cpyTJTBaycX2DwS6V7oMGgE1w5Q3idhF7l

 

  • 4 października organizujemy webinar pt. „Ustawa Kamilka – jak wprowadzać standardy ochrony małoletnich i lepiej chronić dzieci przed przemocą” dla organizacji społecznych i osób aktywistycznych. Poprowadzi go Dominika Kuna – filozofka i prawniczka, wykładowczyni akademicka, do niedawna starsza specjalistka w Zespole ds. Przestępczości wobec dzieci w Biurze Rzeczniczki Praw Dziecka.

 

  • Dekalog naszych postulatów na stronie:

Sztandarowe postulaty Inicjatywy „Nasz Rzecznik”

  • 29-30 listopada 2024 – współorganizowany przez nas w Warszawie doroczny zlot obrończyń i obrońców praw człowieka