- Zapewnienie przez państwo osobom z niepełnosprawnościami, a także ich opiekunom, stałego, ciągłego, systemowego finansowania w ramach zapisanego w ustawach i zagwarantowanego w budżecie systemu wsparcia. Wprowadzenie adekwatnego do potrzeb wynikających z niepełnosprawności budżetu osobistego. Odejście od dominującego obecnie systemu projektowego, konkursowego;
- Przyspieszenie prac nad zniesieniem ubezwłasnowolnienia i zmianą tej sprzecznej z Konwencją ONZ instytucji na wspierane podejmowanie decyzji;
- Zwrócenie uwagi rządzącym na niedziałające w sposób skuteczny i oczekiwany przepisy ustawy „Za życiem”, w tym niedziałający system szybkich ścieżek medycznych;
- Zrównanie zasiłku pielęgnacyjnego wypłacanego osobom z niepełnosprawnością przez OPS z corocznie waloryzowanym dodatkiem pielęgnacyjnym wypłacanym przez ZUS;
- Upowszechnienie wśród osób z niepełnosprawnością i osób je wspierających “Paszportów Życia” – instrumentu zabezpieczającego osobę wymagającą stałego intensywnego wsparcia w sytuacji nagłej hospitalizacji, choroby lub śmierci opiekuna.
Podczas trzeciego spotkania Zespołu Praw Osób z Niepełnosprawnościami inicjatywy „Nasz Rzecznik”, prowadzonego przez Koordynatora Zespołu, Romana Szackiego, omówiliśmy te i inne wysunięte dotąd postulaty z działu „postulaty ogólne”. Kilka postulatów zostało przyjętych finalnie – te w marcu zgłosimy do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich.
Na kolejnym spotkaniu 9 marca czeka nas dyskusja nad kolejnymi postulatami, począwszy od postulatu przyspieszenia ogłoszenia projektu zapowiadanej przez rząd od lat i wyczekiwanej przez osoby z niepełnosprawnościami reformy orzecznictwa. Środowisko czeka na nią z nadzieją, ale też z niepokojem, bo prace nad zmianami w orzecznictwie są utajnione i przeciągają się w czasie. Konieczne jest przeprowadzenie rzeczywistych konsultacji społecznych.
23 lutego dyskutowaliśmy o potrzebie uruchomienia szybkiej (24-godzinnej) ścieżki interwencyjnej w Biurze RPO w przypadku łamania praw osób z niepełnosprawnościami i opiekunów, zwłaszcza w sytuacjach bezpośredniego zagrożenia zdrowia i życia. Rozmawialiśmy o konieczności wprowadzenia państwowych procedur awaryjnych w razie choroby lub nagłej hospitalizacji opiekuna osoby z niepełnosprawnością wymagającej stałego intensywnego wsparcia. Powszechne uznanie zyskał postulat Anny Szalast połączenia interwencji kryzysowej z opieką wytchnieniową.
Zastanawialiśmy się, jak dostosować formy wsparcia do konkretnych potrzeb i sytuacji osoby z niepełnosprawnością i opiekuna/nki. Mówiliśmy o ograniczonym dostępie do programów asystenckich i wytchnieniowych oraz o konieczności zapewnienia państwowych programów dla osób z niepełnosprawnościami uznawanych za „trudnych podopiecznych”, które niestety często nie mogą liczyć na pomoc organizacji pozarządowych.
Rozmawialiśmy o tym, jak zapewnić osobom z niepełnosprawnościami i ich bliskim fachowe, dostępne, bezpłatne wsparcie prawne – porady oraz (obecnie niedostępną) bardzo potrzebną pomoc w przygotowaniu pism procesowych.
Dyskutowaliśmy o potrzebie wprowadzenia jednolitego ogólnodostępnego systemu informacji dla środowiska osób z niepełnosprawnością i koordynacji wszystkich dostępnych w systemie form wsparcia, oferowanych przez pomoc społeczną, ochronę zdrowia, organizacje pozarządowe i system edukacji. Ważna jest możliwość uzyskania usług w jednym miejscu, “jednym okienku”. Padła propozycja, by rolę centrów informacyjno-doradczych pełniły powstające w wielu miejscowościach Centra Usług Społecznych (które wówczas musiałyby powstawać w każdej gminie).
Mówiliśmy też o konieczności zmiany myślenia o usługach społecznych – nie jako rozwiązań dla grup wykluczonych, ale dla wszystkich obywateli, każdego i każdej z nas.
Jagoda Gmachowska przedstawiła projekt praktycznej formatki dla przekazywanych do Biura RPO postulatów, zawierającej propozycje działań, jakie w danej kwestii mógłby podjąć Rzecznik. Członkowie Zespołu mówili też, że ważne jest wyartykułowanie potrzeb osób z niepełnosprawnościami także w kwestiach, które wykraczają poza ustawowe kompetencje Rzecznika.
Pod koniec spotkania Jan Gawroński opowiedział o swoim liście do PKN Orlen w sprawie zapewnienia na stacjach paliw, szczególnie na trasach międzymiastowych, pokojów pielęgnacyjnych (komfortek) wyposażonych w leżanki dla osób z niepełnosprawnościami i osób starszych. Do wsparcia akcji Przewijamy Polskę zachęcała też jej pomysłodawczyni, Anna J. Nowak. Przy okazji wróciliśmy do tematu jednego klucza do toalet dla osób z niepełnosprawnościami, jak w Niemczech.
Spotkanie zakończyliśmy postulatem niwelowania barier – od architektonicznych po bariery w komunikacji – i propagowania idei projektowania uniwersalnego.
* * *
Nieustannie zachęcamy do zgłaszania przypadków dyskryminacji i naruszania praw obywatelskich Rzecznikowi Praw Obywatelskich:
https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/jak-mozna-zwrocic-sie-do-rpo
Jako inicjatywa „Nasz Rzecznik” będziemy współtworzyć projekt KOALICJI INFOLINII – informatora RPO o liniach, telefonach i organizacjach pomocowych, koordynowany przez panią Joannę Troszczyńską-Reyman. Zapraszamy do włączenia się w te prace osoby i organizacje, które prowadzą linie wsparcia i telefony alarmowe, i które mogą pomóc w kwestiach zapewnienia dostępności informatora.
#naszeprawa
#NaszRzecznik
