• Szpitale psychiatryczne i organizacje wspierające osoby w kryzysie zdrowia psychicznego otrzymują mniejsze środki i okrojone dotacje. W istniejącym od pond 20 lat Stowarzyszeniu „Pomost”, działającym na rzecz osób z chorobami psychicznymi, nie starcza już pieniędzy na zajęcia kulturalne, wspólne wyjścia do kina itp., tak bardzo potrzebne osobom w kryzysie zdrowia psychicznego. Dotąd osoby z klubu otrzymywały na miejscu posiłek z produktów banku żywności, lecz teraz nie mogą już liczyć na takie wsparcie.
• Poznańska Fundacja “Akceptacja” wspiera medycznie osoby uchodźcze LGBT+, nie tylko z Ukrainy. Oferuje bezpłatną diagnostykę, badania wyjazdowe w punktach noclegowych, konsultacje pielęgniarskie, wykup leków. Wszystko w bezpiecznej, przyjaznej przestrzeni.

 

Ostatnie wydarzenia:

13 stycznia odbyło się spotkanie Rzecznika Praw Obywatelskich z przedstawiciel(k)ami/kami Zespołu Ochrona Środowiska/Klimat Inicjatywy „Nasz Rzecznik”. W trakcie padła prośba Rzecznika, aby przesyłać do Biura RPO materiały i ekspertyzy dotyczące tematów poruszanych na spotkaniu.

24 stycznia miało miejsce spotkanie Rzecznika Praw Obywatelskich z koordynatorami/kami zespołów Inicjatywy “Nasz Rzecznik”.  W imieniu Zespołu Zdrowie głos zabrała głos koordynatorka Inicjatywy, Anna Duniewicz, która poruszyła m.in. następujące zagadnienia:

• Brak lub niedostateczna opieka położnych środowiskowych nad kobietami po poronieniach i matkami noworodków, których dzieci pozostają w szpitalu. Obecne przepisy wiążą wizytę położnej środowiskowej z obecnością noworodka w domu matki. Niektóre położne odwiedzają te kobiety z dobrego serca, ale przepisy systemowo wykluczają je z wizyt położnych, a NFZ nie płaci za taką wizytę. Potrzebne jest też instytucjonalne wsparcie matek i rodziców po stracie chorego dziecka. Konieczna jest zmiana obowiązujących przepisów i zainteresowanie problemem obu rzeczników: praw pacjenta i praw obywatelskich.
• Nagminnie odstępuje się od diagnostyki pacjentów „niewspółpracujących”, bądź diagnostyka jest wykonywana pobieżnie, co stanowi bezpośrednie zagrożenie dla ich zdrowia i życia. Przykład hospitalizacji w szpitalu psychiatrycznym niewerbalnego, „niewspółpracującego” pacjenta z autyzmem i niepełnosprawnością intelektualną, który niemal stracił życie z powodu ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego. Dosłownie w ostatnim momencie zrobiono mu badania jamy brzusznej, o które długo bezskutecznie wnioskowała matka.
• Problemy niedostępnych dla wielu osób z niepełnosprawnościami gabinetów ginekologicznych i stomatologicznych. Żeby wyleczyć zęby w godnych, bezpiecznych warunkach, osoby z niepełnosprawnością sprzężoną i ich opiekunowie jeżdżą z Poznania do… Czech. Nie wszędzie w Polsce dostępne są bardzo potrzebne zabiegi stomatologiczne – w tym w sedacji – dla osób z niepełnosprawnościami, wymagających odpowiednio przeszkolonej kadry oraz wyposażenia gabinetów.
• Powszechną praktyką, której przepisy powinny zabraniać, jest hospitalizowanie pacjentów na korytarzach.
• Z powodu absurdalnych przepisów pacjenci onkologiczni i hematoonkologiczni, u których choroba jest przewlekła, pozbawieni są możliwości refundowanego leczenia uzdrowiskowego. I w tej sprawie liczymy na interwencję RPO i Rzecznika Praw Pacjenta.
• Podziękowała też Monice Wiszyńskiej za ścisłą współpracę, także w zakresie nowelizacji ustawy o ochronie zdrowia psychicznego.

 

W styczniu doszło również do spotkania Moniki Wiszyńskiej-Rakowskiej, pełnomocniczki RPO ds. wdrażania Konwencji o prawach osób z niepełnosprawnościami z przedstawicielkami Protestu OzN i ich rodzin.

3 lutego odbyło się spotkanie delegacji sygnatariuszy/szek listu w sprawie dr Hanny Machińskiej z Rzecznikiem Praw Obywatelskich. W imieniu Inicjatywy „Nasz Rzecznik” i OFOP w spotkaniu wzięły udział Katarzyna Batko-Tołuć i Joanna Gzyra-Iskandar.

 

Interwencje RPO w odpowiedzi na nasze postulaty w styczniu 2023:

1. RPO wsparł postulat Zespołu Praw Kobiet w sprawie urlopów rodzicielskich i dyrektywy work-life balance.

Powołując się na postulat zgłoszony przez Fundację Rodzic w mieście, Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do Anny Schmidt, Pełnomocniczki Rządu ds. Równego Traktowania, w sprawie implementacji unijnej dyrektywy work-life balance dotyczącej równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów.

W swoim wystąpieniu RPO wnioskuje m.in., by urlop rodzicielski dla każdego rodzica wynosił 100% uposażenia. Przepisy przyznające ojcu dziecka zasiłek w wysokości jedynie 70% podstawy wymiaru zasiłku, podczas gdy matce – 81,5%, powodowałyby dalsze wypychanie kobiet z rynku pracy.

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-zycie-zawodowe-prywatne-rodzicow-dyrektywa-implementacja

https://naszrzecznik.pl/rpo-wsparl-postulat-zespolu-praw-kobiet-w-sprawie-urlopow-rodzicielskich-i-dyrektywy-work-life-balance/

2. W odpowiedzi na postulat Zespołu Praw Opiekunek/ów dotyczący wydłużenia okresu opłacania składek emerytalno-rentowych na osobę pobierającą świadczenie opiekuńcze (obecnie odprowadzanych tylko przez minimalny okres uprawniający do najniższej emerytury – 20 lat dla kobiety i 25-lat dla mężczyzny) na cały okres sprawowania opieki, zastępca RPO Stanisław Trociuk wystąpił do minister rodziny i polityki społecznej Marleny Maląg.

Wystąpienie RPO i odpowiedź Stanisława Szweda, sekretarza stanu w MRiPS:

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-opiekunowie-ozn-skladki-oplacanie-mrips-odpowiedz

3. Rzecznik Praw Obywatelskich i pełnomocniczka RPO ds. wdrażania Konwencji o prawach osób z niepełnosprawnościami, Monika Wiszyńska-Rakowska, podjęli interwencję w sprawie siłowego przytrzymania dziecka w spektrum autyzmu, które spowodowało u niego obrażenia ciała.

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/interwencja-silowe-przytrzymanie-dziecko-autyzm

RPO zwrócił się do Kuratora Oświaty i Komendanta Policji o wyjaśnienia w sprawie.

O wprowadzenie zakazu stosowania przemocowego, siłowego unieruchamiania osób z niepełnosprawnościami i w spektrum autyzmu wnioskowali do RPO samorzecznik w spektrum autyzmu Jan Gawroński z Klubu Świadomej Młodzieży przy Fundacji Autism Team oraz Zespół Edukacja Włączająca Inicjatywy „Nasz Rzecznik”.

4. W odpowiedzi na postulat Fundacji Różowa Skrzyneczka i Zespołu Praw Kobiet, RPO zwrócił się do resortu finansów w sprawie obniżenia VAT na kubeczki menstruacyjne, co przyczyniłoby się do ograniczenia „ubóstwa menstruacyjnego”.

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-kubeczki-menstruacyjne-vat-mf

 

Bieżące sprawy:

Anna Szymkowiak z Fundacji “Akceptacja” opowiedziała o projekcie, który aktualnie realizuje “Akceptacja”. Jest to wsparcie medyczne ukierunkowane na osoby uchodźcze LGBT+, nie tylko z Ukrainy. W ramach projektu udzielana jest pomoc osobom trans, w tym diagnostyka, badania poziomu hormonów, badania USG. Wszystko to w bezpiecznej przestrzeni, aby osoby LGBT czuły się bezpiecznie. Oferowane są m.in. badania wyjazdowe w punktach noclegowych, konsultacje pielęgniarskie, konsultacje dermatologiczne minimum 2 razy w miesiącu, w tym badania dermatoskopem. Istnieje też możliwość dojazdu z badaniami także do osób, które potrzebują pomocy, do Ukrainy (Lwów). – Wiemy np., że trans kobiety, które nie mają zmienionych dokumentów, nie zostaną z Ukrainy wypuszczone, a mają obecnie problem z prowadzeniem kuracji hormonalnej – mówiła Anna Szymkowiak.

Osoby LGBT boją się wizyt u lekarzy, gdyż mogą się spotkać z dyskryminacją, stygmatyzacją „klauzulą sumienia” lekarzy, niezrozumieniem w kwestiach prokreacji związków jednopłciowych. Osoby trans potrzebują np. badań poziomu hormonów, ale zgodnych z płcią odczuwaną i tutaj trafiają na mur, nie mają możliwości otrzymania skierowania. Zdarza się, że przy wizycie w laboratorium personel wyrażą zdziwienie, dlaczego potrzebne są badania poziomu hormonów „innej” płci.

Z kolei Agnieszka Ejsmont (Grupa Wsparcia Osób z Doświadczeniem Kryzysu Psychicznego TROP) zauważyła, że jest coraz mniej pieniędzy dla NGO-sów zajmujących się osobami chorymi psychicznie. Zmniejsza się też środki dla jednostek wspierających osoby w kryzysie zdrowia psychicznego, w tym oddziały psychiatryczne. Padają jednostki, które do tej pory całkiem dobrze funkcjonowały. Jako przykład podała trudną sytuację Stowarzyszenia „Pomost”, istniejącego od 20 lat, gdzie pieniędzy starcza już tylko na wspólne gotowanie weekendowe, a na zajęcia kulturalne, które są bardzo potrzebne i atrakcyjne, już nie ma. W ośrodku „Pomost” uczestnicy zajęć mieli dotąd dostęp do banków żywności, obecnie jest to niemożliwe. Często jedynym posiłkiem dla osób z takiego klubu był ten otrzymywany na miejscu dzięki produktom z banku żywności.

Agnieszka Ejsmont podniosła też temat obowiązującej rejonizacji. Pacjenci przyzwyczaili się do swoich lekarzy, mieli do nich zaufanie, a teraz muszą ich zmieniać. Jest to często trudne, skutkuje rezygnacją ze wsparcia psychiatry, terapeuty. – Pacjenci powinni mieć wybór – przekonywała Agnieszka Ejsmont.

Przedstawicielka TROPu wróciła uwagę na nieżyciowe limity pozbawiające lekarzy możliwości rzetelnego diagnozowania pacjentów. Np. w sieci przychodni Corten Medic internista ma 15 min. czasu dla pacjenta, potem pacjent jest wypraszany z gabinetu. Tak rygorystyczny przepis skutkuje brakiem wsparcia pacjentów, uderza też w lekarzy. Temat powinien trafić w formie skarg zarówno do Rzecznika Praw Obywatelskich jak i Rzecznika Praw Pacjenta.

Olena Dekhtiar z warszawskiego Centrum Praw Kobiet opowiedziała o zajęciach, które realizowane są przez CPK dla kobiet z Ukrainy w różnych grupach wiekowych, również dla matek z dziećmi. Bardzo dużym zainteresowaniem cieszą się spotkania z lekarzami różnej specjalności. Spotkania mają charakter otwarty. Ograniczeniem jest tylko wielkość sali.

CPK organizuje też zajęcia rehabilitacyjne dla dzieci i spotkania z lekarzami: ginekologami dla osób 60+, endokrynologami – dla kobiet z Polski i kobiet uchodźczych.

 

Dla przypomnienia: Materiał dotyczący wsparcia osób uchodźczych, polecanego przez Inicjatywę „Nasz Rzecznik”, który można wciąż uzupełniać:

https://docs.google.com/document/d/1laBb7nqBkR0lVVFaaVA9h2vtNBqnTL5mpoa9YZ8bbLU/edit

 

Ważne:

Zgłaszajmy i zachęcajmy do zgłaszania przypadków naruszania praw oraz postulaty i wnioski do RPO w prostym formularzu:

https://bip.brpo.gov.pl/wniosek/index.php?formularz=dla_wnioskodawcy

 

Kolejne spotkanie zespołu Zdrowie odbędzie się 7 marca, 17:30.

 

Zapowiedzi:

W czerwcu odbędzie się wspólne wyjazdowe spotkanie w Inicjatywy “Nasz Rzecznik” i OFOP. Przewidujemy ciekawe wykłady, warsztaty, sieciowanie i wymianę doświadczeń.

Ważne szkolenia:

15 marca w godz. 9.00-11.00 i 17.00-19.00 odbędzie się szkolenie pt. „Społeczne i psychologiczne aspekty zaginięć. Doświadczenia Fundacji ITAKA” dla pracowników/czek infolinii pomocowych i organizacji z Koalicji Infolinii. Poprowadzi je Agata Nowacka, psycholożka i koordynatorka Zespołu Poszukiwań i identyfikacji Fundacji ITAKA.

Zapisy na: koalicjainfolinii@wp.pl i anna.duniewicz@naszrzecznik.pl

W II połowie maja przewidziane jest kolejne szkolenie w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich pod hasłem “Jak zgłaszać sprawy do RPO” dla Koalicji Infolinii ale też organizacji z Inicjatywy „Nasz Rzecznik”.