• Uchodźczynie z Ukrainy z doświadczeniem traumy wojennej potrzebują szybkiego i łatwego dostępu do lekarzy psychiatrów i wsparcia psychologicznego
• Osoby z niepełnosprawnościami, w tym osoby głuche, mają utrudniony dostęp do profilaktyki i ochrony zdrowia psychicznego
• „Całkowite zwalczenie wirusa HCV u osób pozbawionych wolności leży w interesie społecznym i sprzyja zdrowiu publicznemu” – mówi RPO po spotkaniu z Fundacją Urszuli Jaworskiej

 

Ważne wydarzenia Inicjatywy:

8 marca – spotkanie przedstawicielek Zespołu Praw Kobiet z Valerim Vachevem, zastępcą Rzecznika Praw Obywatelskich

15 marca w godz. 9.00-11.00 i 17.00-19.00 – zdalne szkolenie pt. „Społeczne i psychologiczne aspekty zaginięć. Doświadczenia Fundacji ITAKA” dla pracowników/czek infolinii pomocowych i organizacji z Koalicji Infolinii. Poprowadzi je Agata Nowacka, psycholożka i koordynatorka Zespołu Poszukiwań i identyfikacji Fundacji ITAKA

22 marca – II tura szkolenia dla samorzeczników/czek w spektrum autyzmu „Jak zgłaszać sprawy RPO”, organizowanego przez ekspertki Biura Rzecznika Praw Obywatelskich

31 marca – spotkanie „Samorzecznicy u Rzecznika” Rzecznika Praw Obywatelskich z samorzeczni(cz)kami w spektrum autyzmu

12 i 13 czerwca – stacjonarne spotkanie Inicjatywy „Nasz Rzecznik” w Warszawie

 

Kampanie społeczne

12 lutego w Ogólnopolski Dzień Opiekuna organizacje, społeczniczki i aktywiści Zespołu Praw Opiekunek/ów Inicjatywy „Nasz Rzecznik” punktowali systemowe pułapki i absurdy, z jakimi codziennie mierzą się opiekunki i opiekunowie osób z niepełnosprawnościami. Spontaniczna, jednodniowa kampania pokazała osobom spoza środowiska opiekunek i opiekunów, co trzeba zmienić w przepisach, urzędniczych praktykach i społecznej mentalności. Po to, by opiekunki i opiekunowie osób z niepełnosprawnościami i ich bliscy mogli cieszyć się pełnią praw i „całym życiem”.

https://naszrzecznik.pl/kampania-chcemy-calego-zycia-w-ogolnopolski-dzien-opiekuna/W

„Uważaj na słowa!” – to hasło kampanii społecznej przygotowanej przez organizację współtworzącą Inicjatywę „Nasz Rzecznik”, Polskie Stowarzyszenie Syndrom Tourette’a. Razem z młodymi ludźmi z zespołem Tourette’a Stowarzyszenie przygotowało poruszający spot, który pokazuje przemoc słowną, jakiej codziennie doświadczają dzieci i młodzież z tikami ze strony rówieśników, rodziców, nauczycieli.

Spot można znaleźć tu: https://youtu.be/gQVqa0tLV2U

Na kwiecień Zespół Edukacji Włączającej Inicjatywy „Nasz Rzecznik” zaplanował kampanię społeczną „STOP Przemocy! #przyjaźniedlaautyzmu” z okazji miesiąca wiedzy o autyzmie. Dotyczyć ona będzie przemocy wobec osób w spektrum i ich bliskich. Na wniosek samorzeczniczek i samorzeczników z Klubu Świadomej Młodzieży przy Fundacji AutismTeam kampanię objął honorowym patronatem Rzecznik Praw Obywatelskich.

 

Podjęte interwencje i wystąpienia RPO w odpowiedzi na nasze postulaty

• RPO interweniował w sprawi braku świadczeń i urlopów dla rodziców dziecka martwo urodzonego, którego płci nie da się ustalić.

To jeden z problemów, które poruszaliśmy m.in. 2 grudnia 2022 r. na spotkaniu Zespołu Praw Kobiet i Zespołu Praw Opiekunek/ów.

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-brak-swiadczen-rodzice-dziecka-martwo-urodzonego-sejm

• Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do organów 24 gmin i 12 powiatów, w których w 2019 i 2020 r. przyjęto – nadal obowiązujące – uchwały „anty-LGBT”. Wnosi o podjęcie działań w celu ich uchylenia.

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-uchwaly-anty-lgbt-samorzady-odpowiedzi-kolejne

• W lesie przy granicy, w pobliżu Hajnówki znaleziono ciało młodej kobiety. Miało też dojść do pushbacków. W ramach prowadzonego postępowania RPO zwraca się o pilne wyjaśnienia do Straży Granicznej i Policji.

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-interwencja-sg-policja-smierc-kobiety-w-lesie-granica

• Maria i Wojciech Radwańscy oraz Mirosława i Zbigniew Warzecha to dwa małżeństwa wyróżnione tegoroczną Nagrodą RPO im. Pawła Włodkowica za niesienie pomocy uchodźcom na granicy polsko-białoruskiej oraz uchodźczyniom i uchodźcom wojennym z Ukrainy.
  

https://naszrzecznik.pl/nagroda-rpo-im-pawla-wlodkowica-dla-dwoch-malzenstw-pomagajacych-uchodzcom/

• Biuro RPO podjęło działania wyjaśniające w sprawie dyskryminacji pracujących opiekunów OzN przez OPS.

• RPO napisał do resortu finansów w sprawie obniżenia VAT-u na kubeczki menstruacyjne. Ministerstwo Finansów analizuje sprawę.

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-kubeczki-menstruacyjne-vat-mf-odpowiedz

• Po spotkaniu z Urszulą Jaworską oraz Fundacją Urszuli Jaworskiej 31 stycznia br. Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do Ministerstwa Sprawiedliwości ws. leczenia wirusowego zapalenia wątroby typu C u pacjentów osadzonych w zakładach penitencjarnych. „Całkowite zwalczenie wirusa HCV u osób pozbawionych wolności leży w interesie społecznym i sprzyja zdrowiu publicznemu” – przekonuje RPO.

Zastępca RPO Wojciech Brzozowski zwrócił się do wiceministra sprawiedliwości Michała Wosia o podanie, na jakim etapie znajdują się uzgodnienia z MZ oraz ewentualnie jakie przeszkody to odwlekają.

RPO pytał też, czy budżet Służby Więziennej w 2023 r. zapewnia środki dla wszystkich chorych oczekujących na wdrożenie leczenia przewlekłego zapalenia wątroby typu C.

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-leczenie-wirusowego-zapalenia-watroby-wiezniowie-ms

• Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich Valeri Vachev występuje do Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Konferencji Rektorów Uczelni Pedagogicznych oraz Konferencji Rektorów Zawodowych Szkół Polskich o jak najszersze uwzględnienie treści z zakresu edukacji antydyskryminacyjnej, interwencji kryzysowej, praw dzieci i uczniów z niepełnosprawnościami i specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, edukacji międzykulturowej i wsparcia dzieci i uczniów z doświadczeniem migracyjnym i uchodźczym w programach kształcenia przyszłych pedagogów i nauczycieli oraz rozwijanie oferty edukacyjnej.

Jest to m.in. odpowiedź na wniosek Marty Szymczyk z Zespołu Edukacja Włączająca, dot. konieczności zapewnienia, aby wszyscy przyszli nauczyciele i pedagodzy byli kształceni również w zakresie umiejętności pracy z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, zwłaszcza z niepełnosprawnościami. Programy kształcenia pedagogów i nauczycieli powinny uwzględniać wiedzę z zakresu edukacji antydyskryminacyjnej i włączającej, interwencji kryzysowej, zjawiska przemocy oraz sposobów jej przeciwdziałania, a także kompetencji miękkich w zakresie komunikacji i mediacji.

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-edukacja-antydyskryminacyjna-nauczyciele-szkolenia?fbclid”

 

Bieżące działania naszych organizacji

• Fundacja „Akceptacja” niesie pomoc osobom transseksualnym w Ukrainie. Osoby te są pozbawione możliwości skutecznej terapii hormonalnej, diagnostyki etc. Akceptacja będzie jeździć do Lwowa i do Ukrainy, niosąc wsparcie. Prowadzi też badania stacjonarne i w postaci Mobilnego Punktu Pomocy Medycznej w miejscach noclegowych. Uruchomiła poradnię USG, która przyjmuje dwa razy w tygodniu. Badania wykonują lekarki z Ukrainy. Cały czas poszerzany jest zakres badań diagnostycznych. W ten sposób Fundacja uzupełnia system działający w ramach NFZ. „Akceptacja” buduje sieć wsparcia również w oparciu o organizacje zrzeszone w Inicjatywie „Nasz Rzecznik”.
• Katarzyna Lisowska opowiedziała o założeniu przez nią nowej Fundacji Per Humanus, która będzie prowadziła działalność edukacyjną i profilaktyczną.
• Z kolei Agnieszka Ejsmont mówiła o nawiązaniu współpracy Grupy Wsparcia Osób z Doświadczeniem Kryzysu Psychicznego TROP z Biurem RPO. W połowie lutego doszło do spotkania grupy z dyrektorką Centrum Projektów Społecznych Biura RPO Barbarą Imiołczyk i jej współpracownikami. Goście opowiedzieli o działalności RPO. Zaproponowali przeprowadzenie warsztatu dotyczącego sposobu zgłaszania postulatów do RPO oraz apelowali o zgłaszanie Rzecznikowi skarg i postulatów dotyczących łamania praw i niekorzystnych przepisów dotyczących zdrowia psychicznego.

Agnieszka Ejsmont brała też udział w spotkaniu z Valerim Vachevem, zastępcą Rzecznika Praw Obywatelskich, w Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją 23 lutego. Spotkanie dotyczyło dostępu osób głuchych, innych osób z niepełnosprawnościami i w spektrum autyzmu do ochrony zdrowia psychicznego. Wciąż występuje problem kontaktowania się osób głuchych z lekarzem, telefonicznego zgłaszania się o pomoc doraźną. Wrócił temat rejonizacji, który był poruszany na poprzednim spotkaniu. Pacjenci przyzwyczaili się do swoich lekarzy, mieli do nich zaufanie, a teraz muszą ich zmieniać. Jest to często trudne, skutkuje rezygnacją ze wsparcia psychiatry, terapeuty. Tymczasem pacjenci powinni mieć wybór. Konieczne jest ciągłe zabieganie o znoszenie barier na linii osoba głucha – instytucje ochrony zdrowia.

• Olena Dekhtiar z warszawskiego Centrum Praw Kobiet zwróciła uwagę na problem dostępności profilaktyki psychiatrycznej dla uchodźczyń z Ukrainy. Miniony i obecny rok są dla nich ogromnie stresujące, dlatego tak ważna jest szybka pomoc psychiatryczna i psychologiczna. Tymczasem kolejki do psychiatry są długie, a pomoc farmakologiczną nie sposób otrzymać bez recepty. Olena chwaliła za to szybkie reakcje Biura RPO na zgłoszenia Ukrainek w sprawie statusu UKR.

 

Pytania do polityków w obszarze zdrowia

Zdecydowaliśmy, że wzorem innych zespołów Inicjatywy „Nasz Rzecznik” zastanowimy się nad przygotowaniem krótkiego zestawu pytań do polityków i polityczek z obszaru zdrowia. To inicjatywa związana z gorącym okresem kampanii wyborczej do parlamentu i samorządu. Chcemy wiedzieć, jak kandydaci i kandydatki zamierzają reprezentować nas w obszarze zdrowia i profilaktyki zdrowotnej.

 

Kolejne spotkanie Zespołu Zdrowie: 4 kwietnia, godz. 17.30.

 

Ważne i aktualne

Zgłaszamy i zachęcajmy do zgłaszania przypadków naruszania praw, postulatów i wniosków do RPO w prostym formularzu:

https://bip.brpo.gov.pl/wniosek/index.php?formularz=dla_wnioskodawcy