- Debata przedwyborcza z politykami i polityczkami, tematyczne spotkania powyborcze, współtworzenie audycji w TT Radiu Rebeliant, warsztaty, badania, to wszystko realizować będziemy od połowy czerwca do maja przyszłego roku dzięki wsparciu, jakie otrzyma nasza Koalicja z programu realizowanego przez National Democratic Institute w partnerstwie z węgierskim DemNet oraz Instytutem Spraw Publicznych w Polsce.
- System edukacji ukraińskich dzieci w Polsce nie istnieje. Nasz system edukacji nie jest przygotowany do edukacji międzykulturowej. Do tej kwestii powinno się podejść systemowo i angażować do tego RPO.
- Jak odniósłby/odniosłaby się Pan/Pani do wprowadzenia funkcji asystenta osoby uchodźczej, który pomógłby osobom uchodźczym w komunikacji i odnalezieniu się w nowej sytuacji? – to jedno z możliwych pytań, jakie chcemy zadać kandydatom i kandydatkom w wyborach do parlamentu.
Sprawy bieżące:
- Od połowy czerwca organizujemy wydarzenia w ramach wspieranego przez NDI programu CECEP – Zaangażowania Obywatelskiego w Europie-Środkowo-Wschodniej. Program jest realizowany przez National Democratic Institute w partnerstwie z węgierskim DemNet oraz Instytutem Spraw Publicznych w Polsce. Jesteśmy jedną z pięciu koalicji objętych wsparciem NDI.
Dzięki wsparciu odbędzie się m.in. debata z politykami pod hasłem: „Mamy pomysł na Polskę” (Warszawa, 29 września). Zaprezentujemy wówczas nasze postulaty wypracowane w poszczególnych zespołach.
W partnerstwie m.in. z TT Radiem Rebeliant będziemy współtworzyć 30 audycji od lipca do września 2023. Już teraz możemy zadawać pytania, sugerować udział konkretnych polityków/polityczek, proponować tematy radiowych spotkań. Nagrania radiowe będą zapisywane i udostępniane.
Odbędą się też cztery powyborcze procesy rzecznicze/debaty w mniejszych miejscowościach, w tym spotkanie w Mrągowie dotyczące integracji osób uchodźczych.
Planowane są też ciekawe warsztaty. Pięć osób z naszej koalicji uczestniczyło w dniach 7-9 maja w warsztacie z planowania strategicznego, który odbywał się w Krakowie.
W ramach wsparcia możemy zaproponować też temat badań socjologicznych w interesującej nas dziedzinie.
- Karolina Kwiatkowska reprezentująca Centralną Radę Romów opowiedziała o tym, jak od początku wojny jej organizacja zaangażowała się w działania na rzecz uchodźców pochodzenia romskiego. – Na poziomie ministerialnych nawiązaliśmy kontakty ws. strategii na rzecz uchodźców. Mówimy o sytuacji uchodźców/czyń w Polsce z naciskiem na osoby pochodzenia romskiego. W kontekście wyborów działamy rzeczniczo, także spotykając się z przedstawicielami Komisji Europejskiej czy w ambasadach. Jesteśmy przed spotkaniem w ambasadzie amerykańskiej z ambasadorem Brzezińskim. Występujemy jako eksperci, jeśli idzie o uchodźców romskich z Ukrainy – mówiła.
- Małgorzata Latecka z Collegium Civitas zaangażowała się w międzynarodowe badania łączące świat osób z niepełnosprawnościami i osoby uchodźcze. – Do badań zaprosiła mnie dr Magdalena Szarota z Lancaster University. Jestem obecnie jedną z badaczek i jednocześnie aktywistek-ekspertek w projekcie realizowanym pod auspicjami Collegium Civitas oraz Rumuńskiej Akademii Nauk. Projekt dotyczy praktyk wspierania i udzielania pomocy migrantom i uchodźcom z niepełnosprawnościami zarówno przez instytucje państwowe, samorządowe jak też organizacje pozarządowe. Celem naszego projektu jest stworzenie platformy współpracy oraz dobrych praktyk i rekomendacji do stworzenia polityk w tym zakresie w Polsce i Rumunii. Pierwszym krokiem w tym badaniu jest spotkanie konsultacyjne, które odbędzie się 29 maja w Collegium Civitas w Warszawie. Głównym celem tego wydarzenia jest zgromadzenie osób zaangażowanych w te dziedziny, aby wymienić się wiedzą, doświadczeniami i rozwiązaniami, które mogą przyczynić się do poprawy sytuacji i wsparcia potrzebujących. Naszym zamiarem jest stworzenie przestrzeni do dialogu, gdzie osoby zaproszone będą miały okazję poruszyć różne tematy związane z obszarem działalności dotyczącej imigrantów, uchodźców oraz osób z niepełnosprawnościami. Badania dadzą możliwość zaproponowania rekomendacji – wyjaśniała założenia i cele projektu.
- Stan psychiczny ukraińskich uchodźców przebywających w Polsce oraz brak pracy to według Anastasii Derechy z Ukrainian Center obecnie największe problemy, z jakimi mierzą się uchodźcy. Zgodziłyśmy się, że zagospodarowanie potencjału osób z Ukrainy jest obecnie kluczowe. Być może nawet 60% tych osób zostanie w Polsce. Trzeba wprowadzić te osoby na rynek pracy.
- Kolejnym problemem, o którym dyskutowałyśmy jest system edukacji ukraińskich dzieci w Polsce, a w zasadzie jego brak. Ruslana Melnyk z Ukrainian Center uważa, że problemem jest nie tylko bariera językowa i niedostateczna liczba zajęć z języka polskiego, ale też inny system uczenia. Z tego powodu wiele utalentowanych dzieci nie może się rozwijać, tracimy ich talenty i pasje. Jeśli ukraińskie dzieci napiszą słabo egzamin ósmoklasisty z języka polskiego (co jest wymogiem trudnym do spełnienia), nie dostaną się do dobrej szkoły mimo wysokiego potencjału i bardzo dobrych wyników z innych przedmiotów.
Dzieci uchodźcze bardzo często nie uczestniczą w zajęciach szkolnych, bo spotykają się z niezrozumieniem wśród rówieśników, ale też nauczycieli. Rodzice są nieufni. Dzieci i młodzież uchodźcza są w ciężkim stanie psychicznym – trauma wojenna, rozłąka z bliskimi. Muszą się odnaleźć w innej rzeczywistości i spotykają się z niezrozumieniem. Czasem słyszą: czemu płaczesz, jesteś tu bezpieczny, więc dlaczego przez cały rok nie nauczyłeś się języka polskiego? Problemem jest też brak edukacji nauczycieli. Karolina Kwiatkowska zauważa, że polski system edukacji nie jest przygotowany do edukacji międzykulturowej. Do tej kwestii powinno się podejść systemowo i angażować do tego RPO.
- Zofia Wojciechowska z Instytutu Zdrowia i Hortiterapii w Mrągowie poinformowała, że otrzymała już numer sygnatury sprawy skierowanej do RPO dotyczącej instytucji asystenta rodziny uchodźczej. Chodzi o stworzenie funkcji osoby zaufania, będącej jednocześnie łącznikiem między administracją i otoczeniem społecznym. Jednocześnie w kontekście dyskusji o edukacji ukraińskich dzieci w Polsce dodała, że pośpiech, niedofinansowanie, napięcie to są również powody problemów dzieci i rodzin uchodźczych, zatem funkcja asystenta/ki byłaby bardzo przydatna. Potrzeba jest wielu zajęć integracyjnych dla tych dzieci. Jej zdaniem ich organizacja w małych miejscowościach, mniejszych społecznościach jest łatwiejsza do realizacji.
- Również Olena Dekhtiar z warszawskiego Centrum Praw Kobiet poinformowała, że otrzymała numer sygnatury zgłoszenia o niewłaściwym zachowaniu pracowników urzędów, OPS-ów i ZUS wobec uchodźców.
- Jeszcze w czerwcu planujemy spotkanie Zespołu Praw Uchodźców/czyń z Zastępcą RPO Valerim Vachevem i przedstawiciel(k)ami BRPO. Zofia Wojciechowska zaproponowała, by spotkanie odbyło się pod roboczym tytułem “Akcja Lato” i w dużym stopniu dotyczyło wakacyjnych działań integracyjnych dla dzieci z Ukrainy i rodzin uchodźczych.
- Wróciłyśmy do opracowywania i wybierania pytań do polityków/czek w roku wyborczym, które przygotowujemy wspólnie z koalicją Łódź Różnorodności i które miałyby się znaleźć w ankiecie przeprowadzonej wspólnie z Mam Prawo Wiedzieć/ Stowarzyszeniem 61.
Padły propozycje kolejnych pytań:
- Jakie filary/elementy powinna zawierać dobrze zaprojektowana polityka migracyjna?
- Jakie rozwiązania zamierza Pan/i podjąć na rzecz przeciwdziałania kolejnym śmierciom i zaginięciom na pograniczu polsko-białoruskim?
- Czy dostrzega Pan/i konieczność zaprzestania bezprawnych wywózek, stanowiących nie tylko pogwałcenie prawa polskiego, międzynarodowego i unijnego, ale także bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia osób migrujących?
- Jak odniósłby/osłaby się Pan/Pani do wprowadzenia funkcji asystenta osoby uchodźczej, który pomógłby osobom uchodźczym w komunikacji i odnalezieniu się w nowej sytuacji?
- Jakie widzi Pan/i sposoby wyrównywania szans edukacyjnych dzieci uchodźczych, by nie tracić ich potencjału?
Ostatnie i zapowiadane wydarzenia Inicjatywy „Nasz Rzecznik”:
- 5 maja (piątek) – obchody Dnia Walki z Dyskryminacją Osób Niepełnosprawnych i Dnia Godności Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną pod hasłem „Empatia się przewija”. Wspierane przez Inicjatywę „Nasz Rzecznik” wydarzenie pod honorowym patronatem Rzecznika Praw Obywatelskich było zorganizowane przez Fundację NieOdkładalni w Gliwicach w ramach akcji „Przewijamy Polskę.”
- 8 maja (poniedziałek) – spotkanie delegacji Zespołów Praw Osób z Niepełnosprawnościami i Praw Opiekunek/ów z ZRPO Valerim Vachevem i Pełnomocniczką RPO ds. wdrażania postanowień Konwencji ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami Moniką Wiszyńską-Rakowską.
- 9 maja Odznakę Honorową RPO za Zasługi dla Ochrony Praw Człowieka dla poznańskiego Stowarzyszenia na rzecz Dzieci i Dorosłych z Mózgowym Porażeniem Dziecięcym „Żurawinka” z rąk prof. M. Wiącka odebrała Anna J. Nowak, prezeska Stowarzyszenia działająca w Zespole Praw Opiekunów/ek Inicjatywy “Nasz Rzecznik”.
https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/stowarzyszenie-zurawinka-odznaka-honorowa-rpo
- 22 maja odbyło się szkolenie pt. „Rzecznik Praw Obywatelskich – podstawy prawne działania, kompetencje, zasady składania wniosków i przykłady podejmowanych interwencji” dla Koalicji Infolinii i organizacji z koalicji Inicjatywy „Nasz Rzecznik”
- 23 maja (wtorek) – spotkanie Zespołów Spraw Lokalnych i Wolności Zrzeszania się z Zastępcą Rzecznika Praw Obywatelskich Valerim Vachevem i przedstawiciel(k)ami Biura RPO
- 23-25 maja – European Civic Forum w Budapeszcie
Koordynatorka Inicjatywy Anna Duniewicz i Justyna Nakielska (Koordynatorka Zespołu Praw Osób LGBTQ+) przedstawiły w Budapeszcie prezentację o Inicjatywie “Nasz Rzecznik” i naszych działaniach rzeczniczych.
- 12 i 13 czerwca – świętowanie XX-lecia OFOP i stacjonarne spotkanie Inicjatywy „Nasz Rzecznik” w Warszawie pod hasłem: „Działając razem, możemy więcej!”
Kampanie społeczne:
- W kwietniu odbyła się współtworzona przez Inicjatywę „Nasz Rzecznik” kampania społeczna, „Stop przemocy! #przyjaźnie dla autyzmu” pod honorowym patronatem RPO.
Ostatnie interwencje i wystąpienia RPO w odpowiedzi na postulaty Inicjatywy i zgłaszane przez nas problemy:
- Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich Valeri Vachev występuje do przewodniczącego Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego, przewodniczącej Konferencji Rektorów Uczelni Pedagogicznych oraz przewodniczącego Konferencji Rektorów Zawodowych Szkół Polskich o jak najszersze uwzględnienie treści z zakresu edukacji antydyskryminacyjnej, interwencji kryzysowej, praw dzieci i uczniów z niepełnosprawnościami i specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, edukacji międzykulturowej i wsparcia dzieci i uczniów z doświadczeniem migracyjnym i uchodźczym w programach kształcenia przyszłych pedagogów i nauczycieli. Jest to m.in. odpowiedź na wniosek Marty Szymczyk z Zespołu Edukacja Włączająca. Programy kształcenia pedagogów i nauczycieli powinny uwzględniać wiedzę z zakresu edukacji antydyskryminacyjnej i włączającej, interwencji kryzysowej, zjawiska przemocy oraz sposobów jej przeciwdziałania, a także kompetencji miękkich w zakresie komunikacji i mediacji.
https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-edukacja-antydyskryminacyjna-nauczyciele-szkolenia?fbclid
- Skuteczna Interwencja Janka Gawrońskiego ws. dyskryminujących dla osób w spektrum autyzmu zapisów regulaminu zwiedzania Twierdzy Kłodzko – zakaz wstępu dla osób z autyzmem i Zespołem Aspergera.
Pełnomocniczka Terenowa RPO we Wrocławiu 12 maja 2023 r. skierowała wystąpienie do Burmistrza Miasta Kłodzka z prośbą o odniesienie się do wątpliwości przedstawionych zarówno w doniesieniach medialnych, jak również we wpływających skargach indywidualnych. Rzecznik poprosił także o rozważenie wprowadzenia zmian w regulaminie zwiedzania Twierdzy Kłodzko w sposób zapewniający pełną dostępność dla osób w spektrum autyzmu.
- 17 kwietnia – pismo do Burmistrz Wielichowa na wniosek Fundacji Wspólna Przestrzeń w sprawie zapewnienia uczniowi z niepełnosprawnością dowozu do szkoły specjalnej w celu realizacji ciążącego na gminie ustawowego obowiązku.
Przedstawicielka BRPO zwraca się o udzielenie wyjaśnień i poinformowanie Rzecznika o sposobie wykonania wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu i potraktowanie sprawy jako pilnej.
- RPO spytał Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej, jakie działania podejmie dla weryfikacji zgodności wydatkowania funduszy UE przez jednostki samorządu terytorialnego z horyzontalną zasadą równego traktowania i niedyskryminacji (sprawa tzw. uchwał „antyLGBT”).
Korespondencja RPO z MFiPR na stronie:
https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-uchwaly-anty-lgbt-fundusze-europejskie-mfipr
- 8 maja ZRPO Valeri Vachev i Pełnomocniczka RPO Monika Wiszyńska-Rakowska rozmawiali o naszych uwagach do projektu ustawy o świadczeniu wspierającym z przedstawiciel(k)ami Inicjatywy „Nasz Rzecznik”.
https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/zrpo-spotkanie-nasz-rzecznik-swiadczenie-wspierajace
- Rzecznik Praw Obywatelskich podkreśla, że podmioty więzienne są zobowiązane do przestrzegania praw pacjenta, a Rzecznik Praw Pacjenta pozostaje organem ochrony tych praw. RPO prosi RPP Bartłomieja Chmielowca o odniesienie się do wskazanych problemów, np. możliwości rozpoznania skargi od członka rodziny skazanego chorego.
https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-rpp-prawa-pacjenta-skargi-osadzeni-zaklady-penitencjarne
- RPO Marcin Wiącek apeluje do MRiT o systemowe rozwiązania ws. „komfortek”
Osoby dorosłe nie mają w przestrzeni publicznej miejsc do czynności pielęgnacyjno-higienicznych, które wymagają pozycji leżącej z powodu choroby, niepełnosprawności lub wieku. Odbywa się to często w warunkach niehigienicznych i urągających ludzkiej godności, np. na podłodze publicznych toalet czy w samochodach.
Koalicja NGO-sów „Przewijamy Polskę” utworzyła już w Polsce 30 odpowiednich miejsc, tzw. komfortek, ale to nie wystarcza – osób potrzebujących takiego wsparcia jest ok. 150 tys.
Konieczne są zatem działania o charakterze systemowym, o co Rzecznik Praw Obywatelskich występuje do ministra rozwoju i technologii.
https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-przewijanie-dorosli-miejsca-mrit
- Darmowe środki higieny osobistej dla dziewcząt w szkołach – postulat RPO do MEiN. Rzecznik Praw Pbywatelskich Marcin Wiącek napisał w tej sprawie do ministra edukacji i nauki Przemysława Czarnka.
Źródło: https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-menstruacja-darmowe-srodki-higieny-szkoly-mein-odpowiedz
- Potrzebujemy więcej parków narodowych – wystąpienie RPO w Europejski Dzień Parków Narodowych:https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/europejski-dzien-parkow-narodowych-24-maja-2023
Od 22 lat nie powstał w Polsce żaden nowy park narodowy. Polskie parki narodowe zajmują tylko nieco ponad 1% powierzchni kraju. Musimy je tworzyć.
- ZRPO Wojciech Brzozowski interweniuje w sprawie grupy cudzoziemców przebywających pod zaporą wzdłuż granicy polsko-białoruskiej. Wizya przedstawicieli RPO
https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/zrpo-brzozowski-interwencja-cudzoziemcy-zapora
Następne spotkanie Zespołu: 27 czerwca godz. 17.30.
Ważne i zawsze aktualne:
Zgłaszajmy i zachęcajmy do zgłaszania przypadków naruszania praw oraz postulaty i wnioski do RPO w prostym formularzu:
https://bip.brpo.gov.pl/wniosek/index.php?formularz=dla_wnioskodawcy
Wnioski, skargi i postulaty można też zgłaszać w języku ukraińskim:
https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-yak-otrimati-dopomogu-ukraina
