Spotkania Zespołu Praw Osób LGBTQ+ 26 maja i 24 kwietnia 2023

Agnieszka Łuczak, Anna Duniewicz

Spotkanie Zespołu Praw Osób LGBTQ+ 26 maja 2023

  • Zbliża się 13 czerwca i wydarzenie Inicjatywy “Nasz Rzecznik” odbywające się pod hasłem: „Działając razem, możemy więcej!”. Przygotowujemy się do niego!
  • Przedwyborcza debata z politykami i polityczkami, tematyczne spotkania powyborcze, współtworzenie audycji w TT Radiu Rebeliant, warsztaty, badania – to wszystko realizować będziemy od połowy czerwca do maja przyszłego roku dzięki wsparciu, jakie otrzyma nasza Koalicja z programu CECEP, realizowanego przez National Democratic Institute z USA w partnerstwie z Instytutem Spraw Publicznych w Polsce.

 

Od połowy czerwca będziemy organizować wydarzenia w ramach programu CECEP, Zaangażowania Obywatelskiego w Europie-Środkowo-Wschodniej. Program jest realizowany przez amerykański National Democratic Institute w partnerstwie z węgierskim DemNet oraz Instytutem Spraw Publicznych w Polsce. Jesteśmy jedną z pięciu koalicji objętych wsparciem NDI.

Dzięki wsparciu odbędzie się m.in. debata z politykami, nasze postulaty skuteczniej dotrą do polityków/czek.

W partnerstwie m.in. z TT Radiem Rebeliant będziemy współtworzyć 30 audycji od lipca do września 2023. Już teraz możemy zadawać pytania, sugerować udział konkretnych polityków/polityczek, proponować tematy radiowych spotkań. Nagrania radiowe będą zapisywane i udostępniane.

Odbędą się też cztery powyborcze spotkania w mniejszych miejscowościach wokół ważnych dla naszej Inicjatywy tematów.

Planowane są też ciekawe warsztaty. Pierwsze miały już miejsce. Pięć osób z naszej koalicji uczestniczyło 7-9 maja w warsztacie z planowania strategicznego, który odbywał się w Krakowie.

https://naszrzecznik.pl/szkolenie-ndi-w-ramach-projektu-central-europe-civic-engagement-cecep-krakow-7-9-maja-2023/

W ramach wsparcia proponowaliśmy też tematy badań socjologicznych w interesujących nas dziedzinach.

29 września, przed wyborami, zaplanowana została debata w Warszawie pod hasłem: „Mamy pomysł na Polskę”. Zaprezentujemy wówczas nasze postulaty wypracowane w poszczególnych zespołach.

Justyna Nakielska zaproponowała dyskusję na temat tego, co powinno wybrzmieć na zjeździe Inicjatywy „Nasz Rzecznik” 13 czerwca w odniesieniu do spraw ważnych dla Zespołu Praw Osób LGBT+. Zgodziliśmy się co do tego, że jej prezentacja powinna nieść pozytywne przesłanie. Tematy “wiecznie żywe” od 20 lat, to mowa nienawiści i konieczność zmian w kodeksie karnym. Kolejny temat, to brak związków partnerskich i brak równości małżeńskiej – to wstyd dla naszego kraju. Domagamy się nie tylko równych praw w społeczeństwie, ale należy podkreślać, że małżeństwa jednopłciowe nikomu nie zagrażają, pozwalają jedynie godnie żyć społeczności LGBT. Powinniśmy podkreślać, że po wyborach parlamentarnych będziemy domagać się od kolejnego Sejmu ustawy w tej sprawie.

Lekcje różnorodności, edukacja seksualna i antydyskryminacyjna powinny być częścią programów profilaktycznych i szkolnej edukacji. Trzeba podkreślać, że postęp wobec praw jednej grupy (w naszym wypadku osób LGBT+) pociąga postęp wobec innych mniejszościowych grup.

 

Pytania do polityków/czek w roku wyborczym

Wybieramy 5 najważniejszych pytań (do ankiety, którą chcemy przeprowadzić wspólnie z Mam Prawo Wiedzieć/ Stowarzyszeniem 61).  Ustaliliśmy, że musimy być bardzo konkretni w pytaniach i pytać o konkretne rozwiązania. Mamy już wstępną listę pytań.

[TĘCZOWE RODZINY]

  1. Czy jest Pan/Pani za uregulowaniem praw dzieci i rodziców z tzw. tęczowych rodzin?
  1. tak, jestem za uznawaniem przez polskie państwo rodzicielstwa obojga rodziców poprzez ujawnienie w dokumentach dziecka danych obu matek lub obu ojców
  2. tak, jestem za umożliwieniem parom jednopłciowym adopcji dzieci, w tym również przysposobienia przez rodzica społecznego dziecka partnera lub partnerki
  3. jestem przeciw

[PRAWA OSÓB TRANSPŁCIOWYCH]

  1. Czy jest Pan/Pani za wprowadzeniem ustawy regulującej uzgodnienie płci metrykalnej w prostej procedurze administracyjnej, bez konieczności pozywania własnych rodziców?

[FORMALIZACJA ZWIĄZKÓW]

  1. Trwa dyskusja nad formalizacją związków osób tej samej płci. Które z poniższych rozwiązań należy Pani/Pana zdaniem wprowadzić?

Prosimy wybrać wszystkie odpowiedzi, które pasują.

  1. a) Równość małżeńską, czyli śluby cywilne dla par tej samej płci.
  2. b) Związki partnerskie dla wszystkich par.
  3. c) Nie należy wprowadzać rozwiązań formalizujących związki osób tej samej płci.
  4. d) Nie mam zdecydowanej opinii w tej sprawie.

[MOWA/PRZESTĘPSTWA Z NIENAWIŚCI]

  1. Kodeks karny chroni przed znieważeniem oraz naruszeniem nietykalności cielesnej ze względu na przynależność narodową, etniczną, rasową, wyznanie albo bezwyznaniowość. Czy Pani Pana zdaniem należy rozszerzyć grupę osób podlegających ochronie ze względu na jakieś cechy?

Prosimy wybrać jedną odpowiedź.

Tak/Nie/Nie mam zdecydowanej opinii w tej sprawie.

Jeśli TAK: Prosimy o wskazanie, ze względu na jakie szczególne cechy należy chronić przed znieważeniem oraz naruszeniem nietykalności cielesnej?

Prosimy wybrać wszystkie odpowiedzi, które pasują.

  1. a) Niepełnosprawność
  2. b) Orientacja seksualna i tożsamość płciowa
  3. c) Płeć
  4. d) Inne, jakie?
  5. e) Nie mam zdecydowanej opinii w tej sprawie.

[PRAWO ANTY-LGBT]

  1. Czy jest Pan / Pani za wprowadzeniem ustaw ograniczających prawa osób LGBT (m.in. zakazu marszów równości, uchwał “przeciw ideologii LGBT” i Samorządowych Kart Praw Rodzin?

 

W lipcu planujemy spotkanie z ZRPO Valerim Vachevem. Byłoby to kolejne spotkanie zespołu, po roku od spotkania z prof. RPO Wiąckiem. Musimy zastanowić się i ustalić, jakie tematy chcemy poruszyć z Zastępcą RPO. Na pewno trzeba się odnieść do zapowiedzi RPO w sprawie działań wokół Samorządowych Kart Praw Rodzin (SKPR). Można też zapytać ZRPO o powołanie grupy eksperckiej ds. LGBT+.

 

Ostatnie i zapowiadane wydarzenia Inicjatywy „Nasz Rzecznik”:

12 i 13 czerwca – stacjonarne spotkanie Inicjatywy „Nasz Rzecznik”, OFOP w Warszawie Wydarzenie odbywać się będzie pod hasłem: „Działając razem, możemy więcej!”

13 czerwca: „Nasze prawa, nasze rzecznictwo”

W trakcie zaplanowane zostało wystąpienie Justyny Nakielskiej “Polska równych praw – korzyść dla nas wszystkich”.

5 maja – obchody Dnia Walki z Dyskryminacją Osób Niepełnosprawnych i Dnia Godności Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną pod hasłem „Empatia się przewija”.

Wspierane przez Inicjatywę „Nasz Rzecznik” wydarzenie objęte honorowym patronatem Rzecznika Praw Obywatelskich jest organizowane przez Fundację NieOdkładalni w Gliwicach w ramach akcji „Przewijamy Polskę.”

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/patronaty-rpo-2023-obchody-godnosc-osoby-z-niepelnosprawnosciami-empatia-sie-przewija

https://naszrzecznik.pl/wspieramy-wydarzenie-empatia-sie-przewija-z-okazji-europejskiego-dnia-walki-z-dyskryminacja-osob-z-niepelnosprawnosciami-5-maja/

 8 maja – odbyło się spotkanie delegacji Zespołów Praw Osób z Niepełnosprawnościami i Praw Opiekunek/ów z ZRPO Valerim Vachevem i Pełnomocniczką RPO ds. wdrażania postanowień Konwencji ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami Moniką Wiszyńską-Rakowską.

https://naszrzecznik.pl/spotkanie-delegacji-inicjatywy-nasz-rzecznik-z-zastepca-rpo-valerim-vachevem-w-sprawie-uwag-do-projektu-ustawy-o-swiadczeniu-wspierajacym-8-maja/

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/zrpo-spotkanie-nasz-rzecznik-swiadczenie-wspierajace

9 majaOdznakę Honorową RPO za Zasługi dla Ochrony Praw Człowieka dla poznańskiego Stowarzyszenia na rzecz Dzieci i Dorosłych z Mózgowym Porażeniem Dziecięcym „Żurawinka” z rąk prof. Marina Wiącka odebrała Anna J. Nowak, prezeska Stowarzyszenia działająca w Zespole Praw Opiekunów/ek Inicjatywy “Nasz Rzecznik”

https://naszrzecznik.pl/stowarzyszenie-zurawinka-wyroznione-odznaka-honorowa-rpo-za-zaslugi-dla-ochrony-praw-czlowieka/

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/stowarzyszenie-zurawinka-odznaka-honorowa-rpo

22 maja odbyło się szkolenie pt. „Rzecznik  Praw Obywatelskich – podstawy prawne działania, kompetencje, zasady składania wniosków i przykłady podejmowanych interwencji” dla Koalicji Infolinii i organizacji z koalicji Inicjatywy „Nasz Rzecznik”.

23 maja – spotkanie Zespołów Spraw Lokalnych i Wolności Zrzeszania się z Zastępcą Rzecznika Praw Obywatelskich Valerim Vachevem i przedstawiciel(k)ami Biura RPO

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/zrpo-spotkanie-nasz-rzecznik-sprawy-lokalne-spoleczenstwo-obywatelskie

23-25 maja – European Civic Forum w Budapeszcie. W spotkaniu w Budapeszcie uczestniczyły koalicje z różnych części Europy w tym nasza. Inicjatywę “Nasz Rzecznik” reprezentowały koordynatorka Inicjatywy Anna Duniewicz i koordynatorka naszego Zespołu, członkini KPH, Justyna Nakielska. Obie opowiadały o naszych działaniach rzeczniczych. Justyna wyjaśniała, dlaczego rzecznictwo w obecnych warunkach jest ważne. Rozmawiano o “strefach wolnych od LGBT”. Uczestniczki zapoznały się z pomysłami i działaniami realizowanymi w innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej.

 

Kampanie społeczne:

W kwietniu odbyła się współtworzona przez Inicjatywę „Nasz Rzecznik” kampania społeczna, „Stop przemocy! #przyjaźnie dla autyzmu” pod honorowym patronatem RPO.

NIE! dla krzywdzącej punktowej oceny zachowania – Rada Miejska w Łodzi poparła postulat Zespołu Edukacja Włączająca

37 głosów za, zero głosów przeciw – tak podczas LXXIV sesji Rady Miejskiej w Łodzi 12 kwietnia uchwalono stanowisko-apel o wprowadzenie oceny opisowej z zachowania w klasach IV-VIII szkół podstawowych dla uczniów żyjących ze spektrum autyzmu, ADHD i ADD. To jeden z postulatów Zespołu Edukacja Włączająca Inicjatywy „Nasz Rzecznik”, opracowany przez samorzecznika Jana Gawrońskiego i podnoszony podczas kampanii społecznej „Stop przemocy! #przyjaźniedlaautyzmu”. Postulat poparł też Rzecznik Praw Obywatelskich.

https://naszrzecznik.pl/nie-dla-krzywdzacej-oceny-zachowania-rada-miejska-w-lodzi-poparla-postulat-zespolu-edukacja-wlaczajaca/

Ostatnie interwencje i wystąpienia RPO w odpowiedzi na postulaty Inicjatywy i zgłaszane przez nas problemy:

  • Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich Valeri Vachev występuje do przewodniczącego Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego, przewodniczącej Konferencji Rektorów Uczelni Pedagogicznych oraz przewodniczącego Konferencji Rektorów Zawodowych Szkół Polskich o jak najszersze uwzględnienie treści z zakresu edukacji antydyskryminacyjnej, interwencji kryzysowej, praw dzieci i uczniów z niepełnosprawnościami i specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, edukacji międzykulturowej i wsparcia dzieci i uczniów z doświadczeniem migracyjnym i uchodźczym w programach kształcenia przyszłych pedagogów i nauczycieli. Jest to m.in. odpowiedź na wniosek Marty Szymczyk z Zespołu Edukacja Włączająca. Programy kształcenia pedagogów i nauczycieli powinny uwzględniać wiedzę z zakresu edukacji antydyskryminacyjnej i włączającej, interwencji kryzysowej, zjawiska przemocy oraz sposobów jej przeciwdziałania, a także kompetencji miękkich w zakresie komunikacji i mediacji.

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-edukacja-antydyskryminacyjna-nauczyciele-szkolenia?fbclid

  • Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje o jak najszybsze zrealizowanie unijnych dyrektyw dotyczących tzw. work-life balance. Postulaty w sprawie dyrektywy work-life balance przekazała RPO aktywna w Zespole Praw Kobiet Fundacja Rodzic w mieście.

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rownowaga-miedzy-praca-zyciem-prywatnym-wideo

  • Interwencja RPO w odpowiedzi na postulat Zespołu Praw Uchodźców/czyń i zgłaszane skargi ws. utraty statusu UKR

Uchodźcy wojenni z Ukrainy skarżą się, że tracą status cudzoziemca UKR, choć nie wyjeżdżali z Polski na dłużej niż 30 dni. Brak statusu UKR wiąże się m.in. z utratą prawa do opieki medycznej świadczeń, czy pomocy społecznej. RPO pisze w tej sprawie do Pełnomocnika Rządu ds. Uchodźców Wojennych z Ukrainy.

https://naszrzecznik.pl/interwencja-rpo-w-odpowiedzi-na-postulat-zespolu-praw-uchodzcow-czyn-i-zglaszane-skargi-ws-utraty-statusu-ukr/

https://naszrzecznik.pl/interwencja-rpo-w-odpowiedzi-na-postulat-zespolu-praw-uchodzcow-czyn-i-zglaszane-skargi-ws-utraty-statusu-ukr/

  • Aplikacja potwierdzająca status uchodźcy z Ukrainy nie dla osób poniżej roku życia

Obywatele Ukrainy poniżej 13. roku życia nie mogą uzyskać dostępu do elektronicznego profilu Diia.pl, który poświadcza tożsamość, status i legalność pobytu użytkownika. Diia.pl to jedyny dokument poświadczający prawo do pobytu w Polsce i fakt objęcia ochroną czasową. Bez niego podróż za granicę jest bardzo utrudniona. Rezygnacja z tradycyjnej formy dokumentu może ponadto sprawiać trudności innym użytkownikom, np. osobom z niepełnosprawnościami i osobom starszym. Marcin Wiącek pisze o problemie do ministra spraw wewnętrznych i administracji Mariusza Kamińskiego.

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-mswia-diia-pl-maloletni

  • 17 kwietnia – pismo do Burmistrz Wielichowa na wniosek Fundacji Wspólna Przestrzeń w sprawie zapewnienia uczniowi z niepełnosprawnością dowozu do szkoły specjalnej w celu realizacji ciążącego na gminie ustawowego obowiązku

Przedstawicielka BRPO zwraca się o udzielenie wyjaśnień i poinformowanie Rzecznika o sposobie wykonania wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu7 i potraktowanie sprawy jako pilnej.

  • RPO spytał Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej, jakie działania podejmie dla weryfikacji zgodności wydatkowania funduszy UE przez jednostki samorządu terytorialnego z horyzontalną zasadą równego traktowania i niedyskryminacji (sprawa tzw. uchwał „antyLGBT”)

Korespondencja RPO z MFiPR na stronie:

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-uchwaly-anty-lgbt-fundusze-europejskie-mfipr

Min. Grzegorz Puda odpisał, że niezwykle istotne jest zapewnienie przestrzegania tego warunku – ujętego w „Umowie Partnerstwa na lata 2021-2027” – przez wszystkich beneficjentów funduszy europejskich będących jednostkami samorządu terytorialnego

MFiPR prowadzi obecnie prace nad horyzontalnym kryterium wyboru projektów dotyczącego niedyskryminacji, którego spełnienie byłoby warunkiem uzyskania dofinansowania projektu ze środków europejskich.

Resort rozważa możliwość, by weryfikacja tego kryterium odbywała się na podstawie listy jednostek samorządu na stronie internetowej RPO, które podjęły tzw. uchwały „antyLGBT”.

To nie jest oficjalny rejestr dyskryminujących uchwał; może to być tylko wskazówką przy weryfikacji, czy jednostki ubiegające się o dofinansowanie nie podjęły działań dyskryminujących – odpowiada RPO i prosi MFiPR o przyjęcie innego sposobu weryfikacji.

  • Rzecznik Praw Obywatelskich podkreśla, że podmioty więzienne są zobowiązane do przestrzegania praw pacjenta, a Rzecznik Praw Pacjenta pozostaje organem ochrony tych praw. RPO prosi RPP Bartłomieja Chmielowca o odniesienie się do wskazanych problemów, np. możliwości rozpoznania skargi od członka rodziny skazanego chorego

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-rpp-prawa-pacjenta-skargi-osadzeni-zaklady-penitencjarne

  • RPO Marcin Wiącek apeluje do MRiT o systemowe rozwiązania ws. „Komfortek”

Osoby dorosłe nie mają w przestrzeni publicznej miejsc do czynności pielęgnacyjno-higienicznych, które wymagają pozycji leżącej z powodu choroby, niepełnosprawności lub wieku. Odbywa się to często w warunkach niehigienicznych i urągających ludzkiej godności, np. na podłodze publicznych toalet czy w samochodach.

Koalicja NGO-sów „Przewijamy Polskę” utworzyła już w Polsce 30 odpowiednich miejsc, tzw. komfortek, ale to nie wystarcza – osób potrzebujących takiego wsparcia jest ok. 150 tys.

Konieczne są zatem działania o charakterze systemowym, o co Rzecznik Praw Obywatelskich występuje do ministra rozwoju i technologii.

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-przewijanie-dorosli-miejsca-mrit

Dzięki naszej Inicjatywie pierwsza komfortka została zamontowana w siedzibie BRPO.

  • Darmowe środki higieny osobistej dla dziewcząt w szkołach – postulat RPO do MEiN. Rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek napisał w tej sprawie do ministra edukacji i nauki Przemysława Czarnka.

Rozwiązaniu problemu ubóstwa menstruacyjnego służyłoby zapewnienie darmowych środków higieny osobistej we wszystkich szkołach i placówkach edukacyjnych – wskazuje RPO. Na ich zakup nie stać co dziesiątej dziewczyny w Polsce – wynika z badań. Wprowadzenie tematu menstruacji do przestrzeni publicznej sprzyjałoby eliminacji negatywnych stereotypów z nią związanych.

Min. Czarnek opowiada: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach nie wskazuje wprost obowiązku zapewnienia wyrobów higienicznych dla dziewcząt. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, by z subwencji oświatowej finansować wyposażenie szkół/placówek w środki takie, jak podpaski czy tampony, jeśli organ stanowiący JST uzna taki wydatek za zasadny. Dyrektor szkoły/placówki może podjąć decyzję o zakupie takich środków higieny, jeżeli jego zdaniem są niezbędne dla zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki.

Źródło: https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-menstruacja-darmowe-srodki-higieny-szkoly-mein-odpowiedz

Naszym zdaniem odpowiedź ministra Czarnka była skandaliczna. Zrzuca obowiązek na rodziców, szkoły, samorządy. Z poziomu Inicjatywy „Nasz Rzecznik” wystosujemy odpowiedź do ministra z jasnym sygnałem, że nie ma zgody na takie traktowanie.

Dzięki współtworzącej naszą Inicjatywę  “Różowej skrzyneczce” pierwsza skrzyneczka pojawiła się w siedzibie BRPO.

Od 22 lat nie powstał w Polsce żaden nowy park narodowy. Polskie parki narodowe zajmują łącznie 329,5 tys. ha, czyli nieco ponad 1% powierzchni kraju. Musimy je tworzyć.

Termin następnego spotkania zespołu: 26 czerwca (poniedziałek), godz. 13.30.

 

Ważne:

Zgłaszajmy i zachęcajmy do zgłaszania przypadków naruszania praw oraz postulaty i wnioski do RPO w prostym formularzu:

https://bip.brpo.gov.pl/wniosek/index.php?formularz=dla_wnioskodawcy

 

Spotkanie Zespołu Praw Osób LGBTQ+, 24 kwietnia 2023

  • Zaapelowałyśmy do Zastępcy RPO o stanowcze reagowanie w trakcie kampanii wyborczej na wypowiedzi, które przekraczałyby granice wolności słowa. RPO ma możliwości działań na płaszczyźnie prawnej i sądowej.
  • Chcemy wypracować apel do Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie Samorządowych Kart Praw Rodziny.
  • W czerwcu wydrukowany zostanie uaktualniony podręcznik dla instytucji na temat transpłciowości. Spotkaliśmy się z Zastępcą RPO, by uzgodnić ostateczną treść podręcznika.

 

Sprawy bieżące:

W stolicy odbył się Obywatelski Kongres Komitetów Monitorujących. Aby wzmocnić kompetencje przedstawicieli i przedstawicielek organizacji w komitetach, dać im poczucie jak najlepszego przygotowania do zadań w komitetach monitorujących oraz odpowiadając na sygnalizowane zapotrzebowanie OFOP, Związek Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć i Fundacja Stocznia zorganizowali Obywatelski Kongres Komitetów Monitorujących i Stałą Konferencję ds. Europejskich, który odbył się w dniach 20-21 kwietnia. Wzięła w nim udział setka przedstawicielek i przedstawicieli organizacji pozarządowych. W czasie pierwszego dnia 20 grup warsztatowych wypracowało ok. 150 postulatów dotyczących m.in. poprawienia efektywności prac komitetów monitorujących.

Duża część postulatów została przedstawiona drugiego dnia przedstawicielom/kom Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, Kancelarii Prezesa Rady Ministrów i Komisji Europejskiej, którzy/które brali/ły udział w wydarzeniu. Ponad 500 osób z organizacji pozarządowych w całej Polsce podjęło się obywatelskiego monitorowania funduszy europejskich. Aktualnie realny udział strony obywatelskiej w komitetach zwiększył się do średnio 25% w odniesieniu do składów komitetów w latach 2014-2020. Podczas wydarzenia przedstawiciele i przedstawicielki organizacji pozarządowych podpisywali/ły wspólną Deklarację Koalicji organizacji pozarządowych na rzecz obywatelskiego monitorowania funduszy Unii Europejskiej w Polsce.

19 kwietnia przedstawiciele i przedstawicielki organizacji pozarządowych odbyli spotkanie z zastępcą Rzecznika Praw Obywatelskich Valerim Vachevem. W spotkaniu uczestniczyły również członkinie naszego Zespołu Inicjatywy “Nasz Rzecznik”: Karolina Gierdal (Kolektyw Szpila, Stowarzyszenie Lambda Warszawa), Justyna Nakielska (Kampania Przeciw Homofobii), Joanna Gzyra-Iskandar (OFOP). Ze strony BRPO w spotkaniu wzięły również udział Anna Mikołajczyk, zastępczyni dyrektorki Zespołu ds. Równego Traktowania oraz Agnieszka Szmajdzińska, naczelniczka Wydziału Praw Migrantów i Mniejszości Narodowych.

W trakcie spotkania zostały poruszone kwestie związane z zagrożeniami i szansami dla grup narażonych na dyskryminację w kontekście zbliżającej się kampanii przed wyborami parlamentarnymi w Polsce. Zwrócono również uwagę na to, jak ważny jest sposób komunikowania się BRPO w kontakcie z grupami narażonymi na dyskryminację. Ustalone zostały również obszary, w których warto wzmocnić współpracę między organizacjami społecznymi a BRPO. Przedstawiciele/ki NGO-sów zaapelowała do zastępcy RPO o stanowcze reagowanie już na pierwsze wypowiedzi, które przekraczałyby granice wolności słowa, aby mitygować uczestników i uczestniczki kampanii wyborczej. Zostało również podkreślone, że RPO ma możliwości działań na płaszczyźnie prawnej i sądowej, ponieważ może żądać wszczęcia postępowania tam, gdzie prokuratura odmawia ścigania, a także może dołączać do spraw sądowych.

ZRPO Valeri Vachev zapewnił, że Biuro RPO będzie zwracało uwagę na kwestię mowy nienawiści w czasie kampanii wyborczej i zachęcił, aby organizacje społeczne zgłaszały oficjalne skargi do BRPO, gdy takie sytuacje będą miały miejsce.

Wnioskowano również o podjęcie przez BRPO działań wobec Samorządowych Kart Praw Rodziny, które były w przeszłości przyjmowane obok uchwał anty-LGBT jako reakcja na warszawską Deklarację LGBT+, a obecnie są przyjmowane w drodze uchwał przez samorządy w miejsce uchwał anty-LGBT. Są to dokumenty, które wykraczają poza kompetencje samorządów, m.in. naruszając prawo oświatowe czy tworząc nowe instytucje bez odpowiedniego umocowania ustawowego. Posiadają również zapisy wprost dyskryminujące, bo dotyczące odmowy finansowania projektów, które „podważają konstytucyjną tożsamość małżeństwa jako związku kobiety i mężczyzny lub autonomię rodziny”. Podczas spotkania zwracano uwagę, że w ten sposób ukrywane są rzeczywiste intencje SKPR, która wymierzona zostaje w organizacje opowiadające się za równością małżeńską. Valeri Vachev zadeklarował, że BRPO podejmie się analizy treści SKPR i podejmie względem nich odpowiednie działania prawne.

Planujemy spotkanie Zespołu Praw Osób LGBTQ+ z V. Vachevem w lipcu. Zastanawiałyśmy się, jakie sprawy powinni/nyśmy tym razem zaprezentować zastępcy Rzecznika.

Podczas OFOP-owo-„naszrzecznikowego” wydarzenia 13 czerwca Justyna Nakielska będzie miała wystąpienie pt. “Polska równych praw – korzyść dla nas wszystkich”.

Ważne jest też wypracowanie apelu do Rzecznika w sprawie Samorządowych Kart Praw Rodzin.

Wciąż aktualne pozostaje wypracowanie 5 kluczowych pytań do polityków/czek. Planujemy, że będzie to wspólna akcja z MamPrawoWiedzieć.pl/ Stowarzyszeniem 61. Chcemy też współorganizować z OFOP-em jesienną debatę z politykami w Warszawie.

Milena Adamczewska ze Stowarzyszenie Miłość Nie Wyklucza opowiedziała o spotkaniu w BRPO z V. Vachevem i Zespołem ds. Równego Traktowania na temat aktualizacji podręcznika dla instytucji na temat transpłciowości. – Ze strony BRPO padały dość konkretne uwagi techniczne – ocenia Milena Adamczewska. Punktem niezgody było, czy podawać sygnatury konkretnych orzeczeń (innych SN). – Zdecydowaliśmy, że w przypisie podajemy informację, że np. w ten sposób orzekały sądy w Gliwicach etc. Kolejnym ważnym wątkiem był przystępny język. Zmieniony będzie też tytuł – przewodnik dla wszystkich uczestników postępowań, nie tylko dla sędziów. Cieszymy się, że podręcznik będzie miał “etykietkę” RPO, bo to podnosi jego rangę. Druk podręcznika zaplanowany jest na czerwiec. Będzie też dostępna wersja online.

 

Termin kolejnego spotkania Zespołu: 26 maja, godz. 12.30.

 

Zgłaszajmy i zachęcajmy do zgłaszania przypadków naruszania praw oraz postulaty i wnioski do RPO w prostym formularzu:

https://bip.brpo.gov.pl/wniosek/index.php?formularz=dla_wnioskodawcy

Wnioski, skargi i postulaty można też zgłaszać w języku ukraińskim:

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-yak-otrimati-dopomogu-ukraina