Spotkanie Zespołu Praw Kobiet 11 maja 2023

Agnieszka Łuczak, Anna Duniewicz
  • Zdaniem Zespołu, odpowiedź ministra edukacji i nauki P. Czarnka na wystąpienie RPO w sprawie darmowych środków higieny osobistej dla dziewcząt w szkołach jest skandaliczna. Z poziomu Inicjatywy “Nasz Rzecznik” wystosujemy w tej sprawie pismo do ministra.
  • Jeśli projekt współfinansowany z środków unijnych w jakimkolwiek zakresie łamie zasady dostępności, niedyskryminacji, Kartę Praw Podstawowych, powinniśmy zgłaszać takie przypadki Komitetom Monitorującym. Jako Inicjatywa “Nasz Rzecznik” zgłaszajmy i zachęcajmy do zgłaszania ich także RPO.
  • W ramach programu Central Europe Civic Engagement i współpracy z NDI oraz Instytutem Spraw Publicznych jako Inicjatywa “Nasz Rzecznik” mamy szansę uzyskać wsparcie m.in. na przeprowadzenie ważnych dla nas badań. Przygotowujemy listę naszych propozycji.

 

Sprawy bieżące:

  • Odpowiadając na postulat Fundacji Różowa Skrzyneczka, RPO zwrócił się do MEiN w sprawie darmowych środki higieny osobistej dla dziewcząt w szkołach, co pozwoliłoby przeciwdziałać problemowi ubóstwa menstruacyjnego. Na ich zakup nie stać co dziesiątej dziewczyny w Polsce – wynika z badań. Wprowadzenie tematu menstruacji do przestrzeni publicznej sprzyjałoby eliminacji negatywnych stereotypów z nią związanych.

Odpowiedź ministra edukacji i nauki Przemysława Czarnka jest dla nas nieakceptowalna. MEiN zrzuca obowiązek na rodziców, szkoły, samorządy.

Minister pisze:

  • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach nie wskazuje wprost obowiązku zapewnienia wyrobów higienicznych dla dziewcząt. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, by z subwencji oświatowej finansować wyposażenie szkół/placówek w środki takie, jak podpaski czy tampony, jeśli organ stanowiący JST uzna taki wydatek za zasadny. Dyrektor szkoły/placówki może podjąć decyzję o zakupie takich środków higieny, jeżeli jego zdaniem są niezbędne dla zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-menstruacja-darmowe-srodki-higieny-szkoly-mein-odpowiedz

Z poziomu Inicjatywy „Nasz Rzecznik” wystosujemy odpowiedź do ministra edukacji i nauki z jasnym sygnałem, że nie ma zgody na takie traktowanie.

  • Iwona Janicka, ekspertka ds. funduszy unijnych i ich monitorowania przypomniała, że w ramach prac nad rozdziałem środków unijnych zabezpieczono kilka zapisów wynikających z Karty Praw Podstawowych w różnych obszarach. Zasady horyzontalne muzą być respektowane na każdym etapie realizacji projektu i programu, na poziomie krajowym, regionalnym i beneficjenta. Każdy podmiot: szkoła, samorząd, organizacja musi respektować wartości unijne. Wiedząc o naruszeniach, natychmiast zgłaszajmy je RPO. Nie wystarcza samo świadczenie, że podmiot respektuje Kartę Praw Podstawowych. Jeśli projekt współfinansowany z środków unijnych w jakimkolwiek zakresie łamie zasadę dostępności, niedyskryminacji i inne zasady horyzontalne, trzeba to natychmiast zgłaszać.
  • Wypracowanie 3-5 kluczowych pytań do polityków/czek to wspólna akcja, którą chcemy przeprowadzić z MamPrawoWiedzieć.pl/ Stowarzyszeniem 61. Wciąż zbieramy propozycje pytań. Podczas spotkania również pojawiły się kolejne propozycje.
  • W dniach 7-9 maja pięć osób z naszej koalicji uczestniczyło w warsztacie z planowania strategicznego w Krakowie w ramach projektu Central Europe Civic Engagement (CECEP) i współpracy z NDI (National Democratic Institute, USA) oraz Instytutem Spraw Publicznych. Szkolenie poprowadziła Lidia Kołucka, prawniczka, liderka i ekspertka z doświadczeniem w zarządzaniu oraz opracowywaniu i wdrażaniu strategii komunikacyjnych i biznesowych. Z Inicjatywy “Nasz Rzecznik” w szkoleniu udział wzięli i wzięły przedstawiciele i przedstawicielki czterech organizacji, w tym Karolina Bury (z Fundacji Rodzic w Mieście) i Ewa Krzywaźnia (z Fundacji Różowa Skrzyneczka).

https://naszrzecznik.pl/szkolenie-ndi-w-ramach-projektu-central-europe-civic-engagement-cecep-krakow-7-9-maja-2023/

Karolina i Ewa podzieliły się wrażeniami z warsztatów. – Możemy przyjrzeć się aktywnościom naszych organizacji pod kątem strategii działań. Opracowana strategia pozwala też skuteczniej sięgać po zewnętrzne środki – mówiły.

  • W ramach wsparcia CECEP mamy możliwość przesłania propozycji badań socjologicznych w interesujących nas obszarach. Program ma bowiem na celu wspieranie zaangażowania obywateli w sprawy publiczne, szczególnie na poziomie lokalnym, poprzez podejmowanie działań na rzecz tematów istotnych dla społeczności lokalnych. Działania obejmują analizy, badania opinii oraz podejmowanie działań zbiorowych, dzięki którym koalicje obywatelskie, wspierane przez program, będą mogły lepiej angażować decydentów w priorytety obywateli/lek i tym samym będą sprzyjać włączeniu się w życie publiczne.

Podczas spotkania zastanawiałyśmy się nad możliwą tematyką badań.

  • Iza Desperak (Łódzki Szlak Kobiet) zaproponowała badania ilościowe dotyczące dostępności do środków higieny menstruacyjnej. Takie badanie można by uzupełnić o dostępności do toalet publicznych w tym dostępność dla osób z niepełnosprawnościami oraz przewijaki dla małych dzieci i leżanki dla dorosłych.
  • Agnieszka Łuczak (Kongres Kobiet) mówiła o zbadaniu korelacji między dużymi imprezami sportowymi (głównie rozgrywki w piłkę nożną), a liczbą zgłoszeń aktów przemocy domowej. Istnieje niepotwierdzone badaniami prawdopodobieństwo związku między rozgrywanymi meczami ligowymi i przegraną gospodarzy spotkania a wzrostem zachowań agresywnych, przemocowych wobec rodziny, partnerek, dzieci.
  • Z kolei Karolina Bury zaproponowała badanie świadomości dotyczącej działania RPO: czy obywatele czują się reprezentowani przez RPO, czy wiedzą, w jakich sprawach mogą się zgłosić do RPO, czy wiedzą, jak zgłaszać sprawy do RPO, jak odbierane są działania RPO. Na ile praca Rzecznika jest rozumiana i dostrzegana. Taka analiza wzmacniałaby i budowała niezależność RPO oraz była wskazówką do dalszych prac w ramach naszej Inicjatywy.

W dalszym ciągu będziemy się zastanawiać nad listą proponowanych badań.

  • 29 września planowana jest debata pod hasłem „Mamy pomysł na Polskę” z politykami i polityczkami. Jako Inicjatywa „Nasz Rzecznik” będziemy ją wraz z OFOP współorganizować i weźmiemy w niej aktywny udział.
  • Alina Kula z krakowskiej Fundacji Autonomia opowiedziała o wydarzeniu, które odbyło się 10 maja w Warszawie. Jego celem było promowanie raportu z badań wpływu udziału osób w warsztatach Wen-Do (feministycznej samoobrony jako prewencji przemocy). Ważna jest szeroka dostępność kobiet do warsztatów antyprzemocowych Wen-Do. Autorki badania przeprowadziły 300 ankiet, wywiady. Takich badań dotychczas było w Europie zaledwie kilka. Badanie pozwala formułować również argumenty w staraniu o granty na organizację kolejnych warsztatów Wen-Do.
  • Karolina Bury (Fundacja Rodzic w mieście) opowiedziała o lokalnej, jednodniowej akcji (12.05.) prowadzonej przez Fundację “Rodzic w Mieście”, w ramach której przestrzeń przy szkole zamieniana zostaje na przyjazną i bezpieczną dla dzieci. W tym roku akcję organizuje pięć szkół. Jej celem jest uświadomienie, że przy projektowaniu przestrzeni przyszkolnych należy pamiętać, by nie były one tylko parkingami. Jednocześnie pokazywane jest, jak niebezpieczne i szkodliwe dla dzieci jest miasto pod kątem dostępności i czystości powietrza. Naszym zdaniem jest to temat międzyzespołowy.
  • Iwona Janicka przypomniała o XV. Kongresie Kobiet, który w tym roku odbędzie się w Poznaniu w dniach 2-3 września. Jako Inicjatywa “Nasz Rzecznik” możemy pomyśleć o temacie panelu, który mógłby przygotować nasz Zespół. Nasze działania możemy też promować w tzw. Parku Kobiet, który jest tradycyjnym elementem Kongresu Kobiet i pokazuje różnorodność aktywności organizacji działających na rzecz kobiet.
  • Paulina Wróbel ze Stowarzyszenie Inicjatywa Obywatelska „Pro Civium” zwróciła uwagę, że jej organizacja poprosiła RPO o wsparcie w zakresie przeprowadzenia ankiety dotyczącej dostępności do środków higieny osobistej oraz higieny menstruacyjnej na terenie zakładu karnego/aresztu śledczego. – Z informacji, jakie posiadam, nie uzyskaliśmy poparcia RPO dla przeprowadzenia ankiety na terenie zakładów karnych i aresztów śledczych – stwierdziła. Postaramy się wyjaśnić przyczyny takiej decyzji RPO.
  • Mamy informację z Biura RPO, że zapowiadane przez ZRPO seminarium dot. zmiany definicji przestępstwa zgwałcenia odbędzie się po wakacjach.

 

Ostatnie i zapowiadane wydarzenia Inicjatywy „Nasz Rzecznik”:

  • 5 maja (piątek) – obchody Dnia Walki z Dyskryminacją Osób Niepełnosprawnych i Dnia Godności Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną pod hasłem „Empatia się przewija”. Wspierane przez Inicjatywę „Nasz Rzecznik” wydarzenie objęte honorowym patronatem Rzecznika Praw Obywatelskich jest organizowane przez Fundację NieOdkładalni w Gliwicach w ramach akcji „Przewijamy Polskę.”

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/patronaty-rpo-2023-obchody-godnosc-osoby-z-niepelnosprawnosciami-empatia-sie-przewija

https://naszrzecznik.pl/wspieramy-wydarzenie-empatia-sie-przewija-z-okazji-europejskiego-dnia-walki-z-dyskryminacja-osob-z-niepelnosprawnosciami-5-maja/

  • 8 maja (poniedziałek) – odbyło się spotkanie delegacji Zespołów Praw Osób z Niepełnosprawnościami i Praw Opiekunek/ów z ZRPO Valerim Vachevem i Pełnomocniczką RPO ds. wdrażania postanowień Konwencji ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami Moniką Wiszyńską-Rakowską.

Projekt budzi nasz sprzeciw, który w dużej mierze podzielają przedstawiciele BRPO.

https://naszrzecznik.pl/spotkanie-delegacji-inicjatywy-nasz-rzecznik-z-zastepca-rpo-valerim-vachevem-w-sprawie-uwag-do-projektu-ustawy-o-swiadczeniu-wspierajacym-8-maja/

  • 9 maja Odznakę Honorową RPO za Zasługi dla Ochrony Praw Człowieka dla poznańskiego Stowarzyszeniu na rzecz Dzieci i Dorosłych z Mózgowym Porażeniem Dziecięcym „Żurawinka” z rąk prof. Wiącka odebrała Anna J. Nowak, prezeska Stowarzyszenia działająca w Zespole Praw Opiekunów/ek Inicjatywy “Nasz Rzecznik”

https://naszrzecznik.pl/stowarzyszenie-zurawinka-wyroznione-odznaka-honorowa-rpo-za-zaslugi-dla-ochrony-praw-czlowieka/

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/stowarzyszenie-zurawinka-odznaka-honorowa-rpo

  • 22 maja w godz. 10.00-12.00 odbędzie się szkolenie pt. „Rzecznik Praw Obywatelskich – podstawy prawne działania, kompetencje, zasady składania wniosków i przykłady podejmowanych interwencji” dla Koalicji Infolinii i organizacji z koalicji Inicjatywy „Nasz Rzecznik”

Szkolenie poprowadzi adw. Aneta Trzeciak z Wydziału Przyjęć Interesantów Biura Rzecznika Praw Obywatelskich.

  • 12 i 13 czerwca – stacjonarne spotkanie Inicjatywy „Nasz Rzecznik”, OFOP w Warszawie Wydarzenie pod hasłem: „Działając razem, możemy więcej!”

13 czerwca: „Nasze prawa, nasze rzecznictwo”

  • Od połowy czerwca organizujemy wydarzenia w ramach wsparcia NDI z programu CECEP, Zaangażowania Obywatelskiego w Europie-Środkowo-Wschodniej. Program jest realizowany przez National Democratic Institute w partnerstwie z węgierskim DemNet oraz Instytutem Spraw Publicznych w Polsce.

Dzięki wsparciu odbędzie się debata z politykami, nasze postulaty skuteczniej dotrą do polityków/czek w partnerstwie m.in. z TT Radiem Rebeliant, odbędą się cztery powyborcze spotkania w mniejszych miejscowościach i ciekawe warsztaty. Jesteśmy jedną z pięciu koalicji objętych wsparciem NDI.

 

Kampanie społeczne:

  • W kwietniu odbyła się współtworzona przez Inicjatywę „Nasz Rzecznik” kampania społeczna, „Stop przemocy! #przyjaźnie dla autyzmu” pod honorowym patronatem RPO.

NIE! dla krzywdzącej punktowej oceny zachowania – Rada Miejska w Łodzi poparła postulat Zespołu Edukacja Włączająca

37 głosów za, zero głosów przeciw – tak podczas LXXIV sesji Rady Miejskiej w Łodzi 12 kwietnia uchwalono stanowisko-apel o wprowadzenie oceny opisowej z zachowania w klasach IV-VIII szkół podstawowych dla uczniów żyjących ze spektrum autyzmu, ADHD i ADD. To jeden z postulatów Zespołu Edukacja Włączająca Inicjatywy „Nasz Rzecznik”, opracowany przez samorzecznika Jana Gawrońskiego i podnoszony podczas kampanii społecznej „Stop przemocy! #przyjaźniedlaautyzmu”. Postulat poparł też Rzecznik Praw Obywatelskich.

https://naszrzecznik.pl/nie-dla-krzywdzacej-oceny-zachowania-rada-miejska-w-lodzi-poparla-postulat-zespolu-edukacja-wlaczajaca/

 

Ostatnie interwencje i wystąpienia RPO w odpowiedzi na postulaty Inicjatywy i zgłaszane przez nas problemy:

  • Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich Valeri Vachev występuje do przewodniczącego Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego, przewodniczącej Konferencji Rektorów Uczelni Pedagogicznych oraz przewodniczącego Konferencji Rektorów Zawodowych Szkół Polskich o jak najszersze uwzględnienie treści z zakresu edukacji antydyskryminacyjnej, interwencji kryzysowej, praw dzieci i uczniów z niepełnosprawnościami i specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, edukacji międzykulturowej i wsparcia dzieci i uczniów z doświadczeniem migracyjnym i uchodźczym w programach kształcenia przyszłych pedagogów i nauczycieli. Jest to m.in. odpowiedź na wniosek Marty Szymczyk z Zespołu Edukacja Włączająca. Programy kształcenia pedagogów i nauczycieli powinny uwzględniać wiedzę z zakresu edukacji antydyskryminacyjnej i włączającej, interwencji kryzysowej, zjawiska przemocy oraz sposobów jej przeciwdziałania, a także kompetencji miękkich w zakresie komunikacji i mediacji.

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-edukacja-antydyskryminacyjna-nauczyciele-szkolenia?fbclid

  • Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje o jak najszybsze zrealizowanie unijnych dyrektyw dotyczących tzw. work-life balance. Postulaty w sprawie dyrektywy work-life balance przekazała RPO aktywna w Zespole Praw Kobiet Fundacja Rodzic w mieście.

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rownowaga-miedzy-praca-zyciem-prywatnym-wideo

  • Interwencja RPO w odpowiedzi na postulat Zespołu Praw Uchodźców/czyń i zgłaszane skargi ws. utraty statusu UKR

Uchodźcy wojenni z Ukrainy skarżą się, że tracą status cudzoziemca UKR, choć nie wyjeżdżali z Polski na dłużej niż 30 dni. Brak statusu UKR wiąże się m.in. z utratą prawa do opieki medycznej świadczeń, czy pomocy społecznej. RPO pisze w tej sprawie do Pełnomocnika Rządu ds. Uchodźców Wojennych z Ukrainy.

https://naszrzecznik.pl/interwencja-rpo-w-odpowiedzi-na-postulat-zespolu-praw-uchodzcow-czyn-i-zglaszane-skargi-ws-utraty-statusu-ukr/

https://naszrzecznik.pl/interwencja-rpo-w-odpowiedzi-na-postulat-zespolu-praw-uchodzcow-czyn-i-zglaszane-skargi-ws-utraty-statusu-ukr/

  • Aplikacja potwierdzająca status uchodźcy z Ukrainy nie dla osób poniżej 13. roku życia

Obywatele Ukrainy poniżej 13. roku życia nie mogą uzyskać dostępu do elektronicznego profilu Diia.pl, który poświadcza tożsamość, status i legalność pobytu użytkownika. Diia.pl to jedyny dokument poświadczający prawo do pobytu w Polsce i fakt objęcia ochroną czasową. Bez niego podróż za granicę jest bardzo utrudniona. Rezygnacja z tradycyjnej formy dokumentu może ponadto sprawiać trudności innym użytkownikom, np. osobom z niepełnosprawnościami i osobom starszym. Marcin Wiącek pisze o problemie do ministra spraw wewnętrznych i administracji Mariusza Kamińskiego.

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-mswia-diia-pl-maloletni

  • 17 kwietnia – pismo do Burmistrz Wielichowa na wniosek Fundacji Wspólna Przestrzeń w sprawie zapewnienia uczniowi z niepełnosprawnością dowozu do szkoły specjalnej w celu realizacji ciążącego na gminie ustawowego obowiązku

Przedstawicielka BRPO zwraca się o udzielenie wyjaśnień i poinformowanie Rzecznika o sposobie wykonania wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu7 i potraktowanie sprawy jako pilnej.

  • 19 kwietnia. System edukacji w dużej mierze niedostępny dla osób z niepełnosprawnością słuchu. Rzecznik prosi MEiN o zmiany

RPO – który wykonuje także zadania organu monitorującego wdrażanie Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych – zwraca się do min. Przemysława Czarnka o działania na rzecz zwiększenia dostępności systemu edukacji dla uczniów z niepełnosprawnością słuchu i uwzględnienie uwag.

  • System edukacji powinien być bardziej dostępny dla uczniów z niepełnosprawnością słuchu – pisze Rzecznik Praw Obywatelskich do MEiN. Wynika to także z raportu Najwyższej Izby Kontroli.
  • Konieczne wydaje się zatem przyjęcie Polskiego Języka Migowego jako naturalnego sposobu komunikacji osób głuchych w Polsce i wdrożenie jego nauczania w procesie edukacyjnym.

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-edukacja-glusi-niedostepnosc-mein

  • RPO spytał Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej, jakie działania podejmie dla weryfikacji zgodności wydatkowania funduszy UE przez jednostki samorządu terytorialnego z horyzontalną zasadą równego traktowania i niedyskryminacji (sprawa tzw. uchwał „antyLGBT”)

Korespondencja RPO z MFiPR na stronie:

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-uchwaly-anty-lgbt-fundusze-europejskie-mfipr

Min. Grzegorz Puda odpisał, że niezwykle istotne jest zapewnienie przestrzegania tego warunku – ujętego w „Umowie Partnerstwa na lata 2021-2027” – przez wszystkich beneficjentów funduszy europejskich będących jednostkami samorządu terytorialnego

MFiPR prowadzi obecnie prace nad horyzontalnym kryterium wyboru projektów dotyczącego niedyskryminacji, którego spełnienie byłoby warunkiem uzyskania dofinansowania projektu ze środków europejskich.

Resort rozważa możliwość, by weryfikacja tego kryterium odbywała się na podstawie listy jednostek samorządu na stronie internetowej RPO, które podjęły tzw. uchwały „antyLGBT”.

To nie jest oficjalny rejestr dyskryminujących uchwał; może to być tylko wskazówką przy weryfikacji, czy jednostki ubiegające się o dofinansowanie nie podjęły działań dyskryminujących – odpowiada RPO i prosi MFiPR o przyjęcie innego sposobu weryfikacji.

  • 8 maja ZRPO Valeri Vachev i Pełnomoniczka RPO Monika Wiszyńska-Rakowska rozmawiali o naszych uwagach do projektu ustawy o świadczeniu wspierającym z przedstawiciel(k)ami Inicjatywy „Nasz Rzecznik”

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/zrpo-spotkanie-nasz-rzecznik-swiadczenie-wspierajace

  • Rzecznik Praw Obywatelskich podkreśla, że podmioty więzienne są zobowiązane do przestrzegania praw pacjenta, a Rzecznik Praw Pacjenta pozostaje organem ochrony tych praw. RPO prosi RPP Bartłomieja Chmielowca o odniesienie się do wskazanych problemów, np. możliwości rozpoznania skargi od członka rodziny skazanego chorego

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-rpp-prawa-pacjenta-skargi-osadzeni-zaklady-penitencjarne

  • RPO Marcin Wiącek apeluje do MRiT o systemowe rozwiązania ws. „Komfortek”

Osoby dorosłe nie mają w przestrzeni publicznej miejsc do czynności pielęgnacyjno-higienicznych, które wymagają pozycji leżącej z powodu choroby, niepełnosprawności lub wieku. Odbywa się to często w warunkach niehigienicznych i urągających ludzkiej godności, np. na podłodze publicznych toalet czy w samochodach

Koalicja NGO-sów „Przewijamy Polskę” utworzyła już w Polsce 30 odpowiednich miejsc, tzw. komfortek, ale to nie wystarcza – osób potrzebujących takiego wsparcia jest ok. 150 tys.

Konieczne są zatem działania o charakterze systemowym, o co Rzecznik Praw Obywatelskich występuje do ministra rozwoju i technologii.

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-przewijanie-dorosli-miejsca-mrit

  • Darmowe środki higieny osobistej dla dziewcząt w szkołach – postulat RPO do MEiN. Rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek napisał w tej sprawie do ministra edukacji i nauki Przemysława Czarnka.

Rozwiązaniu problemu ubóstwa menstruacyjnego służyłoby zapewnienie darmowych środków higieny osobistej we wszystkich szkołach i placówkach edukacyjnych – wskazuje RPO. Na ich zakup nie stać co dziesiątej dziewczyny w Polsce – wynika z badań. Wprowadzenie tematu menstruacji do przestrzeni publicznej sprzyjałoby eliminacji negatywnych stereotypów z nią związanych.

„Przy okazji Międzynarodowego Dnia Kobiet RPO zwrócił uwagę MEiN na potrzebę zapewnienia dziewczętom równych szans edukacyjnych nie tylko w wymiarze formalnym, na poziomie przepisów prawa, ale przede wszystkim w wymiarze faktycznym. A na realizację prawa do nauki (art. 70 Konstytucji) mogą negatywnie rzutować konsekwencje ubóstwa menstruacyjnego – rozumianego szeroko, nie tylko jako brak dostępu do jakichkolwiek środków higieny, ale także jako brak środków, które zapewniają miesiączkującym komfort dostosowany do ich potrzeb.

Kwestię podniesiono podczas spotkania RPO z osobami z inicjatywy „Nasz Rzecznik”. Znalazła już wyraz m.in. wystąpieniu do Ministra Finansów co do objęcia stawką podatku VAT 5% wszystkich artykułów higienicznych stosowanych w czasie menstruacji. MF zapowiedziało, że postulat ten zostanie poddany analizie.

Jak wskazują badania, większość nastolatek doświadcza negatywnych sytuacji związanych z miesiączką, które często wiążą się z rezygnacją z aktywności, w tym udziału w zajęciach lekcyjnych. Ponad połowa ankietowanych dziewcząt nie poszła do szkoły z powodu miesiączki (54%). 1 na 5 dziewcząt (21%) musiała wyjść ze szkoły wcześniej z powodu braku środków higienicznych w czasie miesiączki, a co dziesiąta z tego powodu nie wyszła w ogóle z domu.

Negatywnych konsekwencji niespodziewanego rozpoczęcia miesiączki doświadczyła ponad połowa ankietowanych dziewcząt (54%), ryzyka poplamienia ubrania w miejscu publicznym w czasie okresu, a w związku z tym – zaplamienia mebla, co stało się udziałem – odpowiednio – 56% i 78%.  Nakładać się na to mogą trudności w wyjściu w trakcie lekcji do toalety (36%). Dziewczęta doznają też żartów ze strony kolegów z powodu miesiączki (10%), a nawet są przez nich z tego powodu źle traktowane (3%).”

Min. Czarnek opowiada: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach nie wskazuje wprost obowiązku zapewnienia wyrobów higienicznych dla dziewcząt. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, by z subwencji oświatowej finansować wyposażenie szkół/placówek w środki takie, jak podpaski czy tampony, jeśli organ stanowiący JST uzna taki wydatek za zasadny. Dyrektor szkoły/placówki może podjąć decyzję o zakupie takich środków higieny, jeżeli jego zdaniem są niezbędne dla zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki

Źródło: https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-menstruacja-darmowe-srodki-higieny-szkoly-mein-odpowiedz

Naszym zdaniem odpowiedź ministra Czarnka była skandaliczna. Zrzuca obowiązek na rodziców, szkoły, samorządy. Z poziomu Inicjatywy „Nasz Rzecznik” wystosujemy odpowiedź do ministra z jasnym sygnałem, że nie ma zgody na takie traktowanie.

Termin kolejnego spotkania Zespołu Praw Kobiet: 21 czerwca (środa) godz. 12.00.

 

Ważne:

Zgłaszajmy i zachęcajmy do zgłaszania przypadków naruszania praw oraz postulaty i wnioski do RPO w prostym formularzu:

https://bip.brpo.gov.pl/wniosek/index.php?formularz=dla_wnioskodawcy