Styczeń w Inicjatywie „Nasz Rzecznik”

Anna Duniewicz, Agnieszka Łuczak

Interwencje i wystąpienia RPO w odpowiedzi na nasze postulaty

  • RPO wsparł postulat Zespołu Praw Kobiet w sprawie urlopów rodzicielskich i dyrektywy work-life balance.

Powołując się na postulat zgłoszony przez Fundację Rodzic w mieście, Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do Anny Schmidt, Pełnomocniczki Rządu ds. Równego Traktowania, w sprawie implementacji unijnej dyrektywy work-life balance dotyczącej równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów. Termin jej implementacji przez państwa Unii Europejskiej upłynął 2 sierpnia 2022 r.

W swoim wystąpieniu RPO wnioskuje m.in., by urlop rodzicielski dla każdego rodzica wynosił 100% uposażenia. Przepisy przyznające ojcu dziecka zasiłek w wysokości jedynie 70% podstawy wymiaru zasiłku, podczas gdy matce – 81,5%, powodowałyby dalsze wypychanie kobiet z rynku pracy.

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-zycie-zawodowe-prywatne-rodzicow-dyrektywa-implementacja

https://naszrzecznik.pl/rpo-wsparl-postulat-zespolu-praw-kobiet-w-sprawie-urlopow-rodzicielskich-i-dyrektywy-work-life-balance/

  • W odpowiedzi na postulat Zespołu Praw Opiekunek/ów dotyczący wydłużenia okresu opłacania składek emerytalno-rentowych na osobę pobierającą świadczenie opiekuńcze (obecnie odprowadzanych tylko przez minimalny okres uprawniający do najniższej emerytury – 20 lat dla kobiety i 25-lat dla mężczyzny) na cały okres sprawowania opieki, zastępca RPO Stanisław Trociuk wystąpił do minister rodziny i polityki społecznej Marleny Maląg.
Wystąpienie RPO i odpowiedź Stanisława Szweda, sekretarza stanu w MRiPS:

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-opiekunowie-ozn-skladki-oplacanie-mrips-odpowiedz

  • Rzecznik Praw Obywatelskich i pełnomocniczka RPO do spraw wdrażania Konwencji o prawach osób z niepełnosprawnościami, Monika Wiszyńska-Rakowska, podjęli interwencję w sprawie siłowego przytrzymania dziecka w spektrum autyzmu, które spowodowało u niego obrażenia ciała.

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/interwencja-silowe-przytrzymanie-dziecko-autyzm

RPO zwrócił się do Kuratora Oświaty i Komendanta Policji z prośbą o wyjaśnienia w sprawie.

O wprowadzenie zakazu stosowania przemocowego, siłowego unieruchamiania osób z niepełnosprawnościami i w spektrum autyzmu wnioskowali do RPO samorzecznik w spektrum autyzmu Jan Gawroński z Klubu Świadomej Młodzieży przy Fundacji Autism Team oraz Zespół Edukacja Włączająca Inicjatywy „Nasz Rzecznik”.

  • W odpowiedzi na postulat Fundacji Różowa Skrzyneczka i Zespołu Praw Kobiet, RPO pisze do resortu finansów w sprawie obniżenia VAT na kubeczki menstruacyjne.

RPO podkreśla, że objęcie tą samą stawką podatku VAT (5%) wszystkich artykułów higienicznych niezbędnych kobietom przyczyniłoby się do ograniczenia „ubóstwa menstruacyjnego” oraz byłoby proekologiczne.

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-kubeczki-menstruacyjne-vat-mf

Spotkania z RPO

  • Spotkanie RPO z Zespołem Ochrona Środowiska/Klimat, 13 stycznia

Prawo do czystego powietrza, czystej i taniej, bezpiecznej energii, ale też prawo do informacji o stanie środowiska. Groźne dla środowiska, sprzeczne z zasadą ochrony zwierząt i łamiące prawa człowieka fermy przemysłowe. Obwody łowieckie naruszające prawo własności i prawa obywatelskie, w tym prawo wolności przekonań. To niektóre z tematów, które – wraz z propozycjami rozwiązań – przedstawił Rzecznikowi Praw Obywatelskich i przedstawiciel(k)om Biura RPO Zespół Ochrona Środowiska/Klimat Inicjatywy „Nasz Rzecznik”, OFOP podczas spotkania w Biurze RPO 13 stycznia.

– Dostrzegamy wspólne cele. Dostrzegamy potrzebę dalszej dyskusji. Jesteśmy gotowi do kolejnego spotkania. Prosimy o czas na przemyślenia oraz ekspertyzy i materiały – deklarował prof. Marcin Wiącek.

https://naszrzecznik.pl/spotkanie-zespolu-ochrona-srodowiska-klimat-z-rpo-13-stycznia/

  • Spotkanie koordynatorek/ów zespołów Inicjatywy „Nasz Rzecznik” z Rzecznikiem Praw Obywatelskich, 24 stycznia

 

Marcin Wiącek, Rzecznik Praw Obywatelskich: – Każde spotkanie z Inicjatywą „Nasz Rzecznik” dostarcza nowego materiału. Korzystamy z Waszych kompetencji. Prosimy o więcej.

Obszerna relacja ze spotkania na stronie:

https://naszrzecznik.pl/spotkanie-koordynatorek-ow-zespolow-inicjatywy-nasz-rzecznik-z-rzecznikiem-praw-obywatelskich-24-stycznia-2023/

oraz na BIP RPO:

https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-spotkanie-koordynatorzy-inicjatywa-nasz-rzecznik-2023

 

Pytania do polityków/czek w ważnych dla nas sprawach

Poszczególne zespoły opracują listy kluczowych pytań do klubów/parlamentarzystów w najistotniejszych w danym obszarze prawach obywatelskich sprawach.

Pomoc i przygotowanie interpelacji w odniesieniu do naszych postulatów obiecują obecnie niektórzy posłowie i posłanki. Pamiętając, jak ważna jest niezależność naszej obywatelskiej inicjatywy, powinniśmy korzystać z szans na wsparcie przez polityków naszych postulatów w roku wyborczym. To politycy ustanawiają prawo i są od tego, by reagować na społeczne potrzeby.

 

Manifest zdrowia psychicznego Inicjatywy „Nasz Rzecznik” oraz uwagi do nowelizowanej ustawy o ochronie zdrowia psychicznego

Wkrótce zakończymy kilkumiesięczną pracę nad Manifestem zdrowia psychicznego Inicjatywy „Nasz Rzecznik”. Dokument, który niebawem udostępnimy instytucjom, mediom, organizacjom i osobom zainteresowanym tematem, powstał dzięki zaangażowaniu ekspertów i ekspertek z doświadczeniem kryzysu zdrowia psychicznego.

Zespół redakcyjny pracujący nad Manifestem zgłosił też uwagi Inicjatywy „Nasz Rzecznik” do projektu nowelizacji ustawy o ochronie zdrowia psychicznego.

https://naszrzecznik.pl/konczymy-prace-nad-manifestem-zdrowia-psychicznego-inicjatywy-nasz-rzecznik-i-zglaszamy-uwagi-do-nowelizowanej-ustawy-o-ochronie-zdrowia-psychicznego/

Szkolenie „Standardy obsługi klienta” w ramach projektu „Koalicja Infolinii”

10 stycznia w godz. 11:00-13:00 odbyło się kolejne ciekawe i pomocne szkolenie pt. „Standardy obsługi klienta”. Poprowadziła je pani Magdalena Burzyńska, kontrolerka techniczna Urzędu M.ST. Warszawy z Biura Administracji i Spraw Obywatelskich, która od 9 lat ma codzienny kontakt telefoniczny i osobisty z mieszkańcami stolicy.

Szkolenie było kolejnym wydarzeniem w ramach projektu „Koalicja Infolinii”, który Biuro RPO realizuje we współpracy z Inicjatywą „Nasz Rzecznik”.

https://naszrzecznik.pl/szkolenie-standardy-obslugi-klienta-w-ramach-projektu-koalicja-infolinii/

15 marca w godz. 9:00-11:00 i 17:00-19:00 odbędzie się szkolenie pt. Społeczne i psychologiczne aspekty zaginięć. Doświadczenia Fundacji ITAKA dla pracowników/czek infolinii pomocowych i organizacji z Koalicji Infolinii. Poprowadzi je Agata Nowacka, psycholog i koordynator Zespołu Poszukiwań i identyfikacji Fundacji ITAKA.

Zapisy na: koalicjainfolinii@wp.pl i anna.duniewicz@naszrzecznik.pl

 

Styczniowe spotkania zespołów roboczych

Zespół Praw Opiekunek/ów, 4 stycznia

https://naszrzecznik.pl/spotkanie-zespolu-praw-opiekunek-ow-4-stycznia/

Żeby wyleczyć zęby w godnych, bezpiecznych warunkach, osoby z niepełnosprawnością sprzężoną jeżdżą z Poznania do… Czech.

Aby pobrać krew osobie z niepełnosprawnością intelektualną, wcale nie potrzeba udziału sześciu sanitariuszy. Wystarczy niewielka dawka gazu rozweselającego, który prawie nic nie kosztuje.

Kolejni rodzice osób z niepełnosprawnościami otrzymują urzędowe wezwania do opisania „zakresu wykonywanych czynności opiekuńczych i pielęgnacyjnych, z uwzględnieniem, ile razy w tygodniu, ile razy dziennie i w jakich ramach czasowych dana czynność jest wykonywana”. Opiekunki i opiekunowie czuję się nękani i obawiają się utraty prawa do świadczeń.

Zespół Zdrowie, 9 stycznia

https://naszrzecznik.pl/spotkanie-zespolu-zdrowie-9-stycznia/

Rośnie lista zgłaszanych nam absurdów.

Starszy mężczyzna z nowotworem ze wsi pod Poznaniem miał skierowanie na badanie w szpitalu w Poznaniu na 8:00 rano. Problem w tym, że szpital realizuje transport dopiero od godziny 9:00.

Kobieta urodziła dziecko w 23 tygodniu ciąży. Dziecko spędziło trzy miesiące w szpitalu na oddziale neonatologii. W tym czasie kobieta przeszła taki sam połóg, jaki przechodzi matka zdrowego, donoszonego noworodka. Położna środowiskowo-rodzinna, do której kobieta była zapisana, odmówiła jej jednak wizyty domowej, bo dziecko przebywało w szpitalu.

W trakcie wizyty u lekarza matka ukraińskiego dziecka dowiaduje się, że straciło ono status UKR i nie może być bezpłatnie leczone.

Zespół Praw Osób LGBTQ+, 9 stycznia

https://naszrzecznik.pl/spotkanie-zespolu-praw-osob-lgbtq-9-stycznia/

Zdaniem zespołu, RPO powinien włączyć się w prace Komitetów Monitorujących, kontrolujących przyznawanie i wydatkowanie środków unijnych pod kątem przestrzegania praw podstawowych i niedyskryminacji.

Naszą rolą jako Inicjatywy „Nasz Rzecznik” powinno być naciskanie na RPO, by nastąpiła możliwie szybka publikacja i wdrażanie zaktualizowanego przewodnika dla sędziów i pełnomocników dotyczącego postępowań ws. uzgodnienia płci.

Rzecznik Praw Obywatelskich powinien przeprowadzać badania antydyskryminacyjne dwa razy w roku. Będziemy postulować o prowadzenie badań akt postępowań o ustalenie płci metrykalnej. Ostatnie dotyczyły akt do 2015 r.

Zespół Praw Kobiet, 11 stycznia

https://naszrzecznik.pl/spotkanie-zespolu-praw-kobiet-11-stycznia/

Rzecznik Praw Obywatelskich odpowiedział na nasz postulat dotyczący implementacji dyrektywy work-life balance, zgłaszany na grudniowym spotkaniu z RPO. Prof. Wiącek wystosował wystąpienie do Pełnomocniczki Rządu ds. Równego Traktowania, w którym przekonuje m.in. do wprowadzenia zasiłku rodzicielskiego w wysokości 100% wynagrodzenia dla obojga rodziców.

Utrzymanie partnerskiego charakteru współpracy z Biurem Rzecznika Praw Obywatelskich to również bezpośredni kontakt z ekspertkami i ekspertami, którzy zajmują się naszymi postulatami. To da nam m.in. wiedzę, na jakim etapie są zgłaszane przez nas postulaty.

Zespół Ochrona Środowiska/Klimat, 12 stycznia

https://naszrzecznik.pl/spotkanie-zespolu-ochrona-srodowiska-klimat-12-stycznia/

Posiadamy wiedzę, materiały, ekspertyzy, które możemy udostępnić Rzecznikowi Praw Obywatelskich. Naszą rolą jest również edukowanie Rzecznika, w tym uświadomienie o postępującej dewastacji przyrody. Chcemy mieć w RPO sojusznika do procedowania zmian w ustawodawstwie dotyczącym ochrony przyrody i klimatu.

Zespół Edukacja Włączająca, 16 stycznia

https://naszrzecznik.pl/spotkanie-zespolu-edukacja-wlaczajaca-16-stycznia/

Tuż przed końcem 2022 roku Ministerstwo Edukacji i Nauki wprowadziło rozporządzenie obniżające subwencję oświatową dla dzieci korzystających z edukacji domowej. Tematem zainteresujemy Rzecznika Praw Obywatelskich.

Kuratoria, wydziały edukacji, instytucje rzecznicze powinny reagować szybciej i bardziej zdecydowanie na zgłaszane problemy, postulaty, skargi, wnioski.

Zespół Praw Osób z Niepełnosprawnościami, 17 stycznia

https://naszrzecznik.pl/spotkanie-zespolu-praw-osob-z-niepelnosprawnosciami-17-stycznia/

Niedopuszczalne jest, by osoby z niepełnosprawnościami, wymagające intensywnego wsparcia, w tym osoby w spektrum autyzmu i z niepełnosprawnością sprzężoną, po śmierci opiekunek/ów były zamykane w dużych DPS-ach. Wspieramy ważny apel Porozumienia Autyzm Polska o tworzenie wspólnot domowych, choć jeszcze bliższa jest nam bardziej konwencyjna i radykalna koncepcja Wspomaganych Społeczności Mieszkaniowych.

Rzecznik Praw Obywatelskich i inne instytucje muszą zdecydowanie reagować na przypadki naruszeń praw człowieka przy stosowaniu siłowego unieruchamiania osób z niepełnosprawnościami i w spektrum autyzmu, co skutkuje obrażeniami fizycznymi i psychiczną traumą.

PKP wymaga zgłoszenia podróży osoby z niepełnosprawnością ruchową przynajmniej z jednodniowym wyprzedzeniem, żądając przy tym ujawnienia zbyt wielu danych osobowych. Zakup biletu bezpośrednio u konduktora nie jest obciążony karą jedynie w przypadku osób z niepełnosprawnością ruchową w stopniu znacznym. Dyskryminuje to osoby z innymi niepełnosprawnościami, np. niewidome i słabowidzące. Zmian wymaga też procedura zgłaszania asysty.

Zespół Praw Uchodźczyń/ców, 18 stycznia

https://naszrzecznik.pl/3100-2/

Duży niepokój i wiele spekulacji rodzi nowelizacja specustawy. Zabrakło rzeczywistych konsultacji społecznych i rzetelnej analizy sytuacji osób uchodźczych.

Obserwujemy spadek aktywności organizacji pomocowych działających na rzecz osób w kryzysie uchodźczym, co przekłada się na mniejszą ilość świadczonej pomocy.

Pojawił się pomysł stworzenia stanowiska asystenta rodziny uchodźczej ds. adaptacji i społecznego włączenia, który/a mógłby pomagać rozwiązywać problemy codziennego życia rodziny uchodźczej i ułatwiać adaptację do polskich warunków.

Zespół Sprawy Lokalne, 26 stycznia

https://naszrzecznik.pl/spotkanie-zespolu-spraw-lokalnych-26-stycznia/

Podczas spotkania omówione zostały kwestie poruszane na spotkaniu koordynatorek/ów Inicjatywy „Nasz Rzecznik” z Rzecznikiem Praw Obywatelskich i przedstawiciel(k)ami Biura RPO  24 stycznia.

Zespół dyskutował też o kolejnych wystąpieniach związanych ze zgłaszanymi postulatami. Także nad koniecznością przygotowania statystyk, dotyczących udziału obywateli w debacie nad raportami o stanie gminy.

Zespół ds. Wolności Zrzeszania się, 27 stycznia

https://naszrzecznik.pl/spotkanie-zespolu-ds-wolnosci-zrzeszania-sie-27-stycznia/

Z dotychczas zgłoszonych postulatów, Zespół skupił się na braku możliwości otrzymywania statusu osoby bezrobotnej przez osoby pełniące funkcje w zarządach organizacji pozarządowych. Dyskutowano też o możliwościach podjęcia przez RPO interwencji w toku zmiany przepisów regulujących tę kwestię oraz bezpośrednich interwencji w urzędach pracy.

Nowe sprawy dotyczyły:

– nierównego traktowania środowiskowych domów samopomocy w porównaniu z DPS-ami,

– braku możliwości skarżenia do sądów administracyjnych decyzji w sprawach otwartych konkursów ofert w kontekście niedawnego wyroku TK w tej sprawie,

– obligatoryjnej elektronizacji niektórych obowiązków sprawozdawczych oraz

– nadmiernych kontroli funkcjonowania niektórych organizacji pozarządowych.